Bộ Thương mại Mỹ hôm 23/9 đã đề xuất cấm phần mềm và phần cứng chủ chốt của Trung Quốc trong các xe cộ lưu thông trên đường phố Mỹ do lo ngại về an ninh quốc gia – động thái trên thực tế sẽ cấm gần như tất cả xe hơi Trung Quốc vào thị trường Mỹ.
Quy định được dự trù này cũng sẽ buộc các hãng ô tô lớn của Mỹ và hãng ô tô khác trong những năm tới phải loại bỏ phần mềm và phần cứng chủ chốt của Trung Quốc ra khỏi các xe cộ lưu thông ở Mỹ.
Chính quyền Biden đã nêu lên những lo ngại nghiêm trọng về việc các công ty Trung Quốc thu thập dữ liệu về người lái và cơ sở hạ tầng của Mỹ thông qua xe cộ kết nối cũng như về khả năng nước ngoài thao túng các phương tiện kết nối với internet và hệ thống điều hướng. Nhà Trắng đã ra lệnh điều tra về những nguy cơ tiềm tàng hồi tháng Hai.
Các lệnh cấm này sẽ ngăn chặn các hãng xe Trung Quốc thử nghiệm xe tự lái trên đường phố Mỹ và mở rộng sang phần mềm và phần cứng cho xe do các nước đối thủ khác, trong đó có cả cả Nga, sản xuất.
“Khi các đối thủ nước ngoài xây dựng phần mềm để làm một chiếc xe có nghĩa là nó có thể được sử dụng để do thám, có thể được điều khiển từ xa, và việc này đe dọa sự riêng tư và an toàn của người Mỹ lưu thông trên đường,” Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo phát biểu trong một cuộc họp báo.
“Trong tình huống cực đoan, đối thủ nước ngoài có thể làm ngưng hoạt động hoặc kiểm soát tất cả các phương tiện của họ đang lưu thông tại Mỹ cùng một lúc, gây ra tai nạn, tắc đường.”
Động thái này là sự leo thang đáng kể trong các hạn chế hiện có của Mỹ đối với các phương tiện giao thông, phần mềm và linh kiện của Trung Quốc. Hồi đầu tháng này, chính quyền Biden đã tăng thuế mạnh lên hàng nhập khẩu của Trung Quốc, bao gồm đánh thuế 100% đối với xe điện cũng như tăng thêm thuế đối với pin xe điện và các khoáng sản chủ chốt.
Có tương đối ít xe hơi hoặc xe tải hạng nhẹ do Trung Quốc sản xuất được nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Nhưng bà Raimondo cho biết cơ quan bà đang hành động ‘trước khi các nhà cung cấp, nhà sản xuất ô tô và linh kiện có dính đến Trung Quốc hoặc Nga trở nên phổ biến và sử dụng rộng rãi trong ngành xe hơi của Mỹ... Chúng tôi sẽ không đợi cho đến khi đường sá của chúng tôi có đầy xe và nguy cơ là hết sức lớn mới hành động.”
Gần như tất cả các xe hơi và xe tải sau này được coi là ‘kết nối’ với phần cứng mạng trên xe vốn cho phép truy cập Internet, chia sẻ dữ liệu với các thiết bị điện tử cả bên trong và bên ngoài xe.
Một quan chức chính quyền cấp cao xác nhận đề xuất này trên thực tế sẽ cấm tất cả các xe hơi và xe tải hạng nhẹ hiện có của Trung Quốc trên thị trường Mỹ, nhưng nói thêm rằng nó sẽ cho phép các hãng xe Trung Quốc xin phép được miễn trừ trong những trường hợp cụ thể.
Mỹ có vô số bằng chứng về việc Trung Quốc cài phần mềm xấu độc vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Mỹ, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết trong cùng cuộc họp báo.
“Với khả năng hàng triệu xe cộ lưu thông trên đường, mỗi phương tiện có tuổi thọ từ 10 đến 15 năm, nguy cơ gián đoạn và phá hoại tăng đáng kể,” ông Sullivan nhận định.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington tháng trước đã chỉ trích kế hoạch hạn chế xuất khẩu xe hơi Trung Quốc sang Mỹ: “Trung Quốc kêu gọi Mỹ nghiêm túc tuân thủ các nguyên tắc thị trường và quy tắc thương mại quốc tế, đồng thời tạo sân chơi bình đẳng cho các công ty từ tất cả các nước. Trung Quốc sẽ kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình.”
Đề xuất kêu gọi lệnh cấm phần mềm có hiệu lực đối với các mẫu xe sản xuất năm 2027 trong khi lệnh cấm phần cứng sẽ có hiệu lực đối với mẫu xe 2030 hoặc vào tháng 1 năm 2029.
Bộ Thương mại Mỹ đang cho công chúng 30 ngày để góp ý về đề xuất này và hy vọng sẽ hoàn tất nó trước ngày 20/1. Các quy tắc sẽ áp dụng cho tất cả các phương tiện lưu thông trên đường nhưng không bao gồm các phương tiện làm nông hoặc khai mỏ không lưu thông trên đường sá công cộng.
Liên minh Đổi mới Ô tô, vốn đại diện cho các hãng xe hơi lớn bao gồm General Motors, Toyota, Volkswagen và Hyundai, đã cảnh báo rằng việc thay đổi phần cứng và phần mềm sẽ mất thời gian.
Tổ chức này lưu ý rằng phần cứng và phần mềm được kết nối trong xe được phát triển trên khắp thế giới, trong đó cóTrung Quốc, nhưng không thể nêu chi tiết mức độ phổ biến của các thành phần do Trung Quốc sản xuất trong các mẫu xe Mỹ.
Diễn đàn