Các quan chức chính quyền Trump nói họ chưa có kế hoạch cụ thể để đoàn tụ lại hàng nghìn trẻ em bị chia tách khỏi bố mẹ ở biên giới kể từ khi thực thi chính sách tuyệt đối không khoan nhượng (zero tolerance), theo đó bất kỳ ai bị vào Mỹ bất hợp pháp sẽ bị bắt và khởi tố tội hình sự.
“Chính sách này tương đối mới,” ông Stenven Wagner, quyền trợ lý bộ trưởng Bộ Y tế Mỹ, được AP trích lời nói. “Chúng tôi vẫn đang tìm cách để đưa trẻ em trở lại với bố mẹ của chúng sau khi xét xử.”
Các quan chức chính phủ liên bang nói có một số cách thức mà các cha mẹ có thể dùng để tìm lại con cái của mình, như các đường dây nóng để liên lạc, hay một địa chỉ email dành cho những người tìm kiếm thông tin. Tuy nhiên các nhà hoạt động nói nó không hề đơn giản.
Tại một tòa án gần Rio Grande, luật sư Efren Olivares và nhóm của ông làm việc cho Dự án Quyền dân sự Texas ghi chú vội tên các trẻ em, ngày sinh và những thông tin khác từ những người đàn ông và đàn bà bị còng tay trong lúc chờ ra tòa. Có lúc lên tới 80 người được đưa ra cùng trong một phiên xét xử.
Dự án Quyền dân sự Texas có nhiệm vụ ghi lại những vụ chia tách (trẻ em khỏi bố mẹ ở biên giới) với hy vọng giúp họ sau đó đoàn tụ lại với con cái.
Các nhân viên của dự án chỉ có 1 giờ để thu thập càng nhiều thông tin càng tốt trước khi các phiên tòa bắt đầu. Những người di cư nhận tội đã vào nước Mỹ trái phép và họ thường được đưa đến nhà tù hoặc tới các trung tâm giam giữ. Tại thời điểm này, các luật sư của các nhóm quyền dân sự thường không được gặp gỡ những người bị giam giữ.
“Nếu chúng tôi không có được các thông tin thì chẳng có cách nào biết được rằng đứa trẻ đó đã bị tách khỏi bố mẹ,” theo ông Olivares. “Không có ai ngoài chính phủ biết được rằng việc chia cách gia đình đó đã xảy ra nếu chúng tôi không ghi lại.”
Luật sư Olivares đã ghi lại hơn 300 trường hợp của những người đã bị tách khỏi những đứa trẻ. Hầu hết họ là cha mẹ, và một số là những anh, chị hoặc cô, chú, bác hoặc ông, bà. Một số trong đó không biết chữ và thậm chí không biết đánh vần tên những đứa trẻ như thế nào.
Hơn 2.000 trẻ em đã bị chia tách khỏi thân nhân của chúng kể từ đầu tháng 5. Những đứa trẻ bị giam giữ theo lệnh của Bộ Y tế tại các trại càng gần cha mẹ càng tốt và để đưa chúng đoàn tụ với gia đình sau khi việc xét xử hoàn tất, theo ông Wagner, quan chức của bộ Y tế.
Nhưng không rõ liệu cách làm đó có hiệu quả hay không. Theo luật sư Olivares, cơ quan này thường “sẵn lòng giúp đỡ” và thường giúp tìm trẻ em bị đứt liên lạc vì những lý do như tên các em bị viết sai trong hồ sơ. Nhưng nếu một đứa trẻ đã bị đưa ra khỏi khu tạm giữ của chính phủ – bao gồm cả việc đứa trẻ đó đã bị trục xuất – thì các đại diện của cơ quan này sẽ không cung cấp bất kỳ thông tin gì.
Chính sách tuyệt đối không khoan dung được Bộ Tư pháp bắt đầu áp dụng vào tháng 5. Trẻ em không thể bị ngồi tù với bố mẹ chúng. Thay vào đó sau khi những người lớn bị xét xử, trẻ em sẽ bị giữ riêng trong thời hạn ngắn dưới sự giám sát của các nhân viên của Bộ An ninh Nội địa trước khi được chuyển sang cho Bộ Y tế giám sát. Bộ này có hơn 100 khu nhà tạm trú cho trẻ em tại 17 tiểu bang.
Bộ Y tế đã lập thêm các cơ sở để giám sát làn sóng trẻ em nhập cư. Ông Wagner cho biết cơ quan của ông chuẩn bị mở thêm các khu tạm giữ.
