Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, người có những phát biểu cứng rắn về tranh chấp Biển Đông, qua đời ngày 14/9/2023 “vì bệnh hiểm nghèo”, hưởng thọ 65 tuổi, truyền thông Việt Nam loan tin.
Tướng Vịnh từng giữ chức thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam trong 12 năm, trước khi nghỉ hưu vào tháng 12/2021. Khi tại vị, ông đồng thời là Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Quốc phòng, ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, Thường vụ Quân ủy Trung ương.
Báo Chính phủ cho biết ông từ trần rạng sáng 14/9 tại nhà riêng “sau một thời gian lâm bệnh nặng”, nhưng không nêu chi tiết.
“Trong 12 năm làm Thứ trưởng Quốc phòng, ông Vịnh có nhiều đóng góp thúc đẩy đối ngoại quốc phòng Việt Nam phát triển như cử lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc; tổ chức các chuỗi hội nghị quốc phòng - quân sự ASEAN...”, trang này viết.
“Tôi tin rằng Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nổi tiếng với lập trường không khoan nhượng trong các tuyên bố chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông... Ông đã giành được sự tôn trọng quốc tế”, Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski chia sẻ trên Twitter.
Nhà nghiên cứu Biển Đông Đinh Kim Phúc ở Tp. Hồ Chí Minh, nêu nhận định với VOA rằng trong thời bình, tướng Vịnh là người “nổi trội” trong số các tướng lĩnh Việt Nam khi bàn đến chủ quyền dân tộc và tranh chấp lãnh hải.
“Những đóng góp của ông cho an ninh khu vực, cho nền hòa bình của Việt Nam và trong bang giao quốc tế có những điểm sáng, mà có thể ông nổi trội hơn những tướng lĩnh khác cùng thời. Có thể nhờ thời gian ông làm Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Quốc phòng, ông thu nhập được rất nhiều tin tức nhiều chiều, trái chiều, đa nguồn, do đó ông có cơ sở để đánh giá tình hình trong nước, tình hình khu vực, quốc tế để có những quyết sách, tham mưu cho lãnh đạo cấp trên”.
Tiến sĩ Đinh Kim Phúc đánh giá cao lập trường và thái độ của vị tướng vừa qua đời:
“Trong các diễn đàn an ninh khu vực, ví như như Shangri-la, ARF…ông có thái độ hết sức cương quyết, khôn ngoan, giữ vững lập trường bảo vệ chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông và không để có sự va chạm bởi các siêu cường đang tranh giành quyền lực, cũng không làm mất lòng Trung Quốc, nhưng cũng không phải quỵ lụy Trung Quốc để mưu cầu một nền hòa bình gì đó cho Việt Nam”.
“Không một ai ở đất nước này có suy nghĩ rời bỏ hoặc nhân nhượng về chủ quyền, đặc biệt là những nhà lãnh đạo. Nếu để mất Biển Đông thì quân đội Việt Nam, các nhà lãnh đạo sẽ có tội với đất nước. Trong quân đội, từ trên xuống dưới, đều coi Biển Đông là sống còn. Chủ quyền lãnh thổ là điều chúng ta tuyệt đối không bao giờ buông tay”, ông Vịnh nói với báo giới trong nước, vài tháng trước khi ông nghỉ hưu vào năm 2021.
“Không ai và không nước nào có thể bắt Việt Nam phải chọn bên vì chúng tôi độc lập, tự chủ, giành và giữ độc lập bằng sức của mình”, ông Vịnh nói với truyền thông trong nước vào năm 2020.
Trong quan hệ với Hoa Kỳ, ông Vịnh được các quan chức ở Washington đánh giá rất cao về những nỗ lực trong việc bình thường hóa, giải quyết những vấn đề hậu chiến tranh, tẩy độc dioxin, quan hệ song phương về an ninh quốc phòng…
“Tướng Vịnh là quan chức Việt Nam chính của tôi trong việc giải quyết di sản của ô nhiễm dioxin tại các căn cứ quân sự cũ của Mỹ và nhu cầu của người Việt Nam bị khuyết tật nặng về thể chất và nhận thức do phơi nhiễm dioxin. Tôi xem ông ấy như là một người bạn…” Thượng nghị sĩ Patrick Leahy phát biểu tại Thượng viện Mỹ vào tháng 3/2021.
Thượng tướng Vịnh, quê ở Thừa Thiên Huế, là con trai của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - cố chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Việt Nam. Cha ông là người đã lãnh đạo lực lượng Cộng sản trong “Chiến tranh chống Mỹ” cho đến khi ông qua đời trong một hoàn cảnh được cho là “đáng ngờ” vào năm 1967, hưởng dương 53 tuổi.
Diễn đàn