Một số ý kiến cho rằng cần phải thay đổi hình thức cuộc tranh luận Tổng thống để đi vào thực chất hơn sau cuộc tranh luận đầu tiên giữa Tổng thống Donald Trump và cựu phó Tổng thống Joe Biden diễn ra hôm 29/9 trong cãi vã, thóa mạ và ngắt lời liên tục trong lúc cơ quan tổ chức cuộc tranh luận dự tính sẽ đưa ra một số điều chỉnh cho các lần tranh luận sau.
Ủy ban giám sát các cuộc tranh luận Tổng thống, tức CPD, hôm 30/9 cho biết họ sẽ có một số điều chỉnh trong hình thức của hai cuộc tranh luận còn lại. Một thay đổi quan trọng mà họ đang tính thực hiện là tắt micro của Tổng thống Donald Trump hay cựu phó Tổng thống Joe Biden nếu họ vi phạm các quy tắc tranh luận, Đài CBS dẫn nguồn tin nắm rõ nội tình của ủy ban này cho biết.
‘Tranh luận có trật tự hơn’
Trong một tuyên bố, ủy ban này cho biết cuộc tranh luận đầu tiên ‘đã cho thấy rõ cần có thêm cấu trúc cho hình thứccủa các cuộc tranh luận còn lại để đảm bảo hai ứng viên thảo luận về các vấn đề có trật tự hơn.’
“Ủy ban rất biết ơn Chris Wallace (nhà báo của Fox News – người điều hợp phiên tranh luận) về sự chuyên nghiệp và khả năng mà ông ấy đã đem đến cho cuộc tranh luận và dự tính sẽ có các công cụ bổ sung để duy trì trật tự cho các cuộc tranh luận còn lại,” thông báo của CPD viết.
CBS dẫn một nguồn thạo tin của riêng họ cho biết ủy ban này sẽ xác định các hướng dẫn và quy tắc mới cho cuộc tranh luận thứ hai và rằng họ hiện cân nhắc tất cả các giải pháp khả dĩ.
Hiện vấn đề đang được cân nhắc nhiều nhất là kiểm soát micro của hai ứng viên cũng như việc họ ngắt lời đối phương và người điều hợp. Hai ban vận động tranh cử sẽ được thông báo về sự thay đổi này nhưng không được thương lượng, CBS cho biết.
Cuộc tranh luận tiếp theo sẽ diễn ra dưới hình thức hỏi đáp với khán giả. Sẽ chỉ có 15-20 người trong khán phòng đặt câu hỏi cho hai ứng viên.
Tim Murtaugh, giám đốc truyền thông trong Ban vận động của ông Trump, đã chỉ trích những biện pháp này.
“Họ làm điều này chỉ vì người của họ đã bị dập tơi tả,” ông Murtaugh nói trong một thông cáo. “Tổng thống Trump đã ở thế áp đảo và bây giờ Joe Biden đang cố gắng làm việc với phía trọng tài. Họ không thể di chuyển các vạch đích và thay đổi các quy tắc giữa chừng như vậy.”
Về phần ban vận động của ông Biden, bà Kate Bedingfield, phó giám đốc chiến dịch, cho biết cựu phó Tổng thống đã sẵn sàng cho vòng tranh luận kế tiếp ở Miami.
“Ông ấy sẽ tập trung trả lời các câu hỏi từ các cử tri ở đó theo bất kỳ quy tắc nào mà Ủy ban đưa ra để cố gắng kiềm chế cách hành xử của Donald Trump,” bà nói trong một thông cáo.
“Tổng thống sẽ phải lựa chọn hoặc là trả lời cử tri về những câu hỏi mà ông ấy chưa hề có câu trả lời trong thời gian tranh cử hoặc lặp lại sự hỗn loạn điên khùng đêm qua.”
‘Giao quyền cho người điều hợp’
Errol Louis, người dẫn chương trình ‘Inside City Hall’ trên kênh tin tức NY1 của New York viết trên trang Ý kiến của CNN rằng ‘sai lầm chí tử của buổi tranh luận đầu tiên là không cho phép người điều phối Chris Wallace quyền được bắt buộc các ứng viên phải tuân theo luật chơi mà họ đã đồng ý trước đó’.
Do đó, ông đề xuất người điều hợp tranh luận nên được giao quyền ngắt micro và nếu cần thiết là đuổi người vi phạm ra khỏi cuộc tranh luận.
“Điều đó nghe có vẻ cực đoan, nhưng tôi đã học được bài học xương máu rằng các biện pháp cực đoan đôi khi là cần thiết. Và chúng có hiệu quả,” ông viết.
“Việc phá bỏ quy tắc gần như luôn là hành động có chủ ý để hạ đối phương, thường là bằng cách ngắt lời đối phương hay thòng vào một lời nhục mạ, cáo buộc hoặc nói sai sự thật,” ông phân tích từ kinh nghiệm điều hợp các cuộc tranh luận chính trị của mình.
Ông cho rằng khi điều đó xảy ra, người điều hợp cần phải nhảy vào và khôi phục trật tự ngay lập tức nếu không cuộc tranh luận sẽ trở thành hỗn loạn.
“Khi một ứng viên bị đối thủ nói dai làm mất thời gian, người điều hợp phải có quyền canh lại thời gian. Nếu một ứng viên bắt đầu ngắt lời hoặc nói nhiều hơn đối thủ thì người điều hợp phải buộc họ ngừng,” ông đề xuất.
‘Thất vọng’
Buổi tranh luận đầu tiên giữa ông Trump của đảng Cộng hoà và ông Biden bên đảng Dân chủ đã khiến một số người thất vọng, trong đó có bà Genie Nguyễn Thị Ngọc Giao, một cử tri độc lập và là nhà hoạt động xã hội dân sự trong cộng đồng người Việt tại bang Virginia.
“Cuộc tranh luận đó không ở mức tiêu chuẩn hai người nói chuyện với nhau, không ở mức tranh luận về chính sách…,” bà Giao nói và cho biết bà quan tâm về các biện pháp chống dịch Covid vốn là một vấn đề cấp bách đối với nước Mỹ hiện nay và chống biến đổi khí hậu mà bà không nghe các ứng viên thảo luận nhiều.
“Tôi muốn nghe về lập trường của họ. Tôi muốn nghe về chính sách của họ và muốn biết họ sẽ làm gì cho người dân Mỹ,” bà nói thêm.
Về đề xuất tắt micro các ứng viên, cử tri này nói đó là việc ‘chẳng đặng đừng’ và cho rằng cần trừng phạt người vi phạm nguyên tắc tranh luận bằng cách ‘bị trừ thời gian trình bày.’
“Tôi mong cuộc tranh luận giữa phó Tổng thống Mike Pence và Kamala Harris sẽ giúp cho người dân Hoa Kỳ lấy lại bình tĩnh,” bà nói. “Vì cả hai người đều là những người từng làm việc trong Quốc hội Hoa Kỳ và có khả năng tranh luận.”
Cuộc tranh luận đầu tiên được chia thành sáu phần theo các chủ đề cụ thể, mỗi phần dài 15 phút. Mỗi ứng viên có hai phút phát biểu trong mỗi chủ đề, và thời gian còn lại là dành cho tranh luận với nhau. Nhưng buổi tranh luận hôm 29/9 đã nhanh chóng biến thành hỗn loạn khi Tổng thống Trump thường xuyên cắt ngang cả đối thủ Biden lẫn người điều hợp là Chris Wallace trong khi những nội dung về chính sách bị nhạt nhòa trước những lời công kích cá nhân và sỉ vả lẫn nhau.
Cuộc tranh luận Tổng thống thứ hai dự kiến diễn ra vào ngày 15/10 tại Miami và cuộc tranh luận cuối cùng được tổ chức ngày 22/10 ở Nashville.
Người đứng phó của ông Biden là nữ thượng nghị sĩ Kamala Harris và nhân vật đứng phó cho ông Trump là đương kim phó Tổng thống Mike Pence sẽ tranh luận trực tiếp một lần duy nhất vào ngày 7/10 tại thành phố Salt Lake.
Sau khi Tổng thống Trump loan báo dương tính với COVID, người ta hiện chưa chắc liệu cuộc tranh luận Tổng thống lần hai có diễn ra như lịch định hay không.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, những ai xét nghiệm dương tính với COVID nên tránh tiếp xúc với người khác trong 10 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên và cho tới khi hết triệu chứng sốt ít nhất 24 giờ đồng hồ.
Toà Bạch Ốc cho hay Tổng thống Trump bị ‘triệu chứng nhẹ’ và vẫn đang làm việc trong lúc cách ly.
Với việc ông Trump loan báo xét nghiệm dương tính COVID sáng sớm ngày 2/10, có khả năng Tổng thống có đủ thời gian để tuân thủ các quy định về an toàn trước khi cuộc tranh luận lần hai diễn ra, nếu ông hồi phục nhanh chóng.
