Đường dẫn truy cập

Dân bảo có – đảng bảo không?


Hình minh họa.
Hình minh họa.

Hoàng Hoành Sơn


Nhân chuyến thăm thôn Phật Tích – Bắc Ninh, ông tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhìn cảnh sắc đầy cờ hoa, đã hào hứng tuyên bố: “đất nước có bao giờ được thế này không?” (1). Một lời phát biểu làm nức lòng những người đảng viên cộng sản cả nước. Có lẽ ông tổng bí thư kiêm chủ tịch nước muốn gián tiếp nói đến thiên đường cộng sản đã đạt được chăng?

Tuy nhiên, đấy chỉ là phát ngôn vô tư của đảng trưởng, còn hiện trạng đất nước Việt Nam (VN) về mọi mặt lại rất khác.

Theo các con số báo chí quốc doanh báo cáo, thì nền kinh tế VN vô cùng ảm đạm và thảm hại: Nhà máy in tiền Quốc gia báo lỗ ròng 11 tỷ sau 6 tháng đầu năm (2); Tập đoàn Điện lực lỗ hàng nghìn tỷ đồng (3); Doanh nghiệp nhà nước đầu tư ra nước ngoài: Lỗ dồn 1,1 tỉ USD, nguy cơ mất vốn nhà nước (4); các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước: Nợ 1.454.668 tỷ đồng, chiếm 54% tổng nguồn vốn của các tập đoàn, tổng công ty quốc doanh (5).

Chưa dừng lại ở đó. Ngân sách nhà nước còn phải gánh gồng những tổ chức, hội đoàn ngồi không hưởng lương, phục vụ cho ý đồ riêng của đảng. Tổng chi phí xã hội cho các tổ chức quần chúng công này ước tính khoảng 1,7% GDP (riêng năm 2014 là hơn 71.000 tỉ đồng), trong đó riêng ngân sách Nhà nước phải chi khoảng 14.000 tỷ đồng (6).

Và đó là câu trả lời hiện thực nhất cho câu tuyên bố xanh dờn của ông tổng bí thư – chủ tịch nước rằng “đất nước mình có bao giờ được như thế này”. Các phát ngôn theo kiểu trống đánh xuôi, kèn thổi ngược hoặc ngoa ngữ, vĩ cuồng không hề thiếu trong hàng ngũ lãnh đạo cộng sản VN hiện nay. Nên nếu muốn biết sự thật mỗi khi nghe một phát ngôn nào đấy của lãnh đạo đảng, người dân đều phải nghĩ ngược lại và cộng thêm nhiều con số nghịch lại con số đảng đưa, là ra con số thực tế.

Ở VN báo chí là công cụ của đảng. Viết báo dưới sự hướng dẫn, lèo lái trực tiếp của đảng cộng sản. Vì thế, trong dân truyền miệng câu nói mỗi khi có sự kiện hiển nhiên nào đó. Sẽ có kiểu thông tin trái chiều giữa đảng và dân: dân bảo có, đảng bảo không, còn khoa học chưa chứng minh. Thế là xong, chấm hết bàn luận hay tranh cãi, khỏi đau đầu nhức óc. Bởi cái lề thói cưỡng từ đoạt lý, cả vú lấp miệng em, Chí Phèo to mồm thích ăn vạ luôn được đảng cộng sản VN với mấy trăm tờ báo đảng áp dụng triệt để.

Chẳng hạn về rừng, một vấn đề nổi cộm hiện nay trong Quốc hội, gây ra lũ ống, lũ quét từ đầu nguồn đổ xuống, gây sạt lở đất khiến chỉ mới đầu mùa mưa đã tai ương xảy đến cho người dân đã quá khắc nghiệt. Vậy dân nói có, đảng nói không và sự thật ra làm sao?

Đảng nói rừng tự nhiên ở VN không chỉ nói rừng y nguyên, mà hơn thế còn tăng diện tích lên nữa: Bộ trưởng NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết, diện tích và độ che phủ rừng của Việt Nam đã tăng lên trong 30 năm qua. Theo ông Cường, diện tích rừng của Việt Nam vào năm 1990 là 9 triệu ha với độ che phủ là 27%. Tới nay, diện tích rừng của chúng ta là 14,6 triệu ha, trong đó rừng tự nhiên là 10,3 triệu ha, rừng trồng là 4,3 triệu; độ che phủ là gần 42% trong khi mức bình quân thế giới chỉ là 29% (7).

Nữ đại biểu Ksor H’Bơ Khăp (Gia Lai) phản biện: “làm gì có chuyện rừng tự nhiên lại tăng lên như Bộ trưởng nói”, nữ đại biểu Gia Lai cho rằng “nghe Bộ trưởng phát biểu thực sự là thấy sai sai”.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) cũng chất vấn: “Trong 14 - 15 triệu hecta rừng, có bao nhiêu là rừng tự nhiên, bao nhiêu rừng trồng?” vì chức năng của 2 loại rừng này khác nhau (8).

Thực tế là người dân đã chứng kiến hàng ngàn mét khối gỗ trôi lấp kín mặt nước hồ thủy điện Đăk Mi 4 sau lũ (9). Nếu bạn vào trang tin sẽ thấy hình ảnh cả một đoạn sông dài bị lèn kín và trôi đầy những súc gỗ hay cây gỗ lớn. Nó là hệ quả của những cánh rừng bị chặt hạ chưa kịp xẻ thịt hoặc chưa kịp vận chuyển và đã bị nước lũ cuốn ra khúc sông đấy.

Tuy vậy, hiện tượng sông đầy cây gỗ từ rừng trôi về chưa phải là lần đầu tiên. Hẳn những ai sống vùng Ái Nghĩa, Hà Tân, Quảng Nam còn nhớ vụ khai thác hàng ngàn mét khối gỗ trên sông Vu Gia đợt lũ năm 2009, một chuyện lạ xưa nay hiếm ở Quảng Nam. Đó là những gì đã diễn ra ở cầu Quảng Huế, bắc qua sông Vu Gia, huyện Đại Lộc – Quảng Nam. Hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người dân trong vùng kéo về đây để tìm kiếm gỗ, biến cả khúc sông trở nên nhộn nhịp như một ngày hội. Cho dù lũ trên sông vẫn đang ở mức báo động cấp 3 (10).

Người viết đã từng có mặt ở khúc sông vào thời điểm đó. Thực tế là có một cây cực lớn, mà người dân địa phương gọi là thần mộc, trôi về khúc sông ở cầu Quảng Huế và chắn ngang khúc sông đó. Vậy là hàng ngàn mét khối gỗ trôi về mắc kẹt lại khúc sông tạo nên quang cảnh nhộn nhịp khai thác gỗ tự nhiên ấy. Bấy nhiêu gỗ đây cho thấy số phận rừng đầu nguồn, rừng nguyên sinh ở VN ra sao.

Vậy mà vẫn theo ông bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, trong 30 năm qua, rừng tự nhiên không thể phục hồi như trước đây, một phần do bị tàn phá bởi chất độc hóa học của Mỹ trong chiến tranh. Muốn phục hồi rừng phải phải từng bước (11). Cùng một ông bộ trưởng trong nhà nước cộng sản VN, khi không lấp liếm được việc tính luôn rừng công nghiệp vào rừng nguyên sinh, ông này lại quay sang đổ cho thuốc phát quang của Mỹ. Sự lươn lẹo này diễn tả việc quyết nói dối đến cùng, một đặc tính rất xã hội chủ nghĩa trước khi tiến lên cộng sản chủ nghĩa, sẽ biến thành cha kẻ dối gian chuyên lừa khắp thiên hạ.

Trong bầu cử Mỹ, người ta thường chiếu câu: “watch what they do nor what they say!” Nó rất phù hợp với hiện trạng chính trị VN hiện tại. Trong chiến tranh VN, Mỹ thả chất độc khai quang để phá rừng; vậy mà rừng vẫn còn xanh, vẫn là rừng nguyên sinh che chở cho bộ đội ẩn nấp. Khi không còn chiến tranh, đảng giữ rừng bằng biết bao lực lượng kiểm lâm, nhận biết bao tiền lương từ đồng thuế của dân; hậu quả rừng sạch sành sanh từ gốc tới ngọn, rừng trụi lủi từ đầu nguồn cho đến cuối nguồn. Dân mạng đã phát biểu: Kiểm lâm, lực lượng thay mặt đảng bảo vệ rừng, có tài “phá rừng” bỏ xa đế quốc Mỹ.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh phán chắc nịch: Dù bất kỳ một dự án thủy điện ở quy mô nào nếu chỉ sử dụng 1m2 đất rừng tự nhiên cũng sẽ bị loại trừ và không bao giờ cho phép triển khai thực hiện (12). Ông Trần Hồng Hà, bộ trưởng tài nguyên và môi trường còn phát biểu ghê hơn nữa: rằng ông sẽ “rà soát từng mét vuông đất... Sắp tới với rừng phòng hộ đặc dụng, nếu nơi nào không còn rừng nhưng có chức năng bảo vệ, phòng hộ con người thì chúng ta phải phục hồi lại rừng, mà phải phục hồi rừng nguyên sinh, rừng tự nhiên" (13).

Lý do phát biểu này “ghê” vì dân đi rừng, sống ở rừng hoặc những ai học kỹ về địa lý, lâm nghiệp… nghe ông này phát biểu mà hú hồn. Cách phân tầng phân tán, các nền cấu trúc và hệ sinh thái động thực vật của rừng, đặc biệt là rừng nguyên sinh vùng mưa nhiệt đới, có lịch sử hình thành cách đây hàng trăm triệu năm. Có ai đã được thông não dám phát ngôn như thế chưa ngoài ngài bộ trưởng? Phục hồi lại rừng nguyên sinh chăng? Dù ông có bỏ đảng, rời chức vụ ngay lúc này, vào ở luôn trong rừng để trồng lại rừng nguyên sinh, dân xin đảm bảo hết đời con cái cháu chắt chút chít chụt chịt của ông bộ trưởng Hồng Hà vẫn không thể và không bao giờ phục hồi lại rừng nguyên sinh, dù chỉ là 1m2, đâu nhé. Ông đang ngủ mơ hay ông cố gạt dân vậy?

Chưa hết. Còn ông phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát ngôn về sạt lở đất như sau: “đối với vấn đề sạt lở đất do mưa lâu ngày, đất chứa nhiều nước hay còn gọi là no nước làm cho tính kết dính rất kém. Khi có thêm tác động sẽ gây ra sạt lở đất rất mạnh. Đơn cử như ở Quảng Nam khi bão vào tác động mưa cục bộ thì sạt lở đất rất mạnh. Khu vực đó rừng nhiều lắm chứ không phải không có rừng, các đồng chí xem ảnh kìa” (14). Ai đã từng lên vùng Nam và Bắc Trà My sẽ biết còn rừng hay không; thực tế vụ sạt lở đất ở Trà Leng, vốn trước đây là đất rừng, đã bị xóa sổ thêm một làng nữa; sau vụ sạt lở cuối tháng 10 làm chết 22 người mà tới nay chỉ mới tìm được thi thể 9 nạn nhân (15).

Ông Trương Hòa Bình, chánh án tòa án tối cao VN, tuyên bố: “Chưa phát hiện kết án oan người vô tội” (16). Cái này rất cần đảng vỗ tay thật to: cụ Lê Đình Kình, chưa có bản án đã bị thảm sát ngay tại phòng ngủ nhà riêng của cụ, ngay trong đêm; một ông già hơn 80 tuổi đời, gần 60 năm tuổi đảng, từng bị công an đạp gãy chân, giờ đi phải chống nạn, có tội tình gì bị bắn mấy phát đạn vào tim, đầu và bị bắn đứt lìa chân cụ như thế? Ông Bùi Viết Hiểu ngồi cùng cụ Kình tối oan nghiệt đó cũng bị bắn trọng thương.

Giết dân như giết con kiến không oan sai thấu trời thì là gì hả ông chánh án? Nếu đảng thượng tôn pháp luật cần phải có kết án mới giết chứ? Hoặc ông chánh án không tính mấy vụ kể trên vào nên chưa phát hiện kết án oan người vô tội? Thế công chính liêm minh chí công vô tư của tòa ở đâu, khi dân lành bị giết tại nhà mà ông vẫn đinh ninh không có kết án oan sai, như thể cái tòa ông đang ngồi liêm chính như tòa án của Bao Thanh Thiên vậy.

Còn biết bao người như Nguyễn Thanh Chấn, Hồ Duy Hải và những nạn nhân trong việc hủy 716 quyết định tạm giữ thiếu căn cứ, trái phép luật trong năm 2020; việc công an Cần Thơ xin lỗi 2 người dân oan sai và bồi thường 900 triệu đồng; tất cả nói lên điều gì? Có đại biểu Quốc hội đã trả lời thay cho dân: Án oan sai đang bào mòn lòng tin của người dân (17). Ông chánh án Hòa Bình trả lời sao đây?

Đấy là chưa kể đến những nhà báo Lê Anh Hùng bị tạm giam rồi gán cho bệnh tâm thần, nhưng vẫn không cho người nhà gặp mặt hay săn sóc; những người can đảm lên tiếng cho các bất công, sai phạm nghiêm trọng, án oan ngút trời: Phạm Chí Dũng, Mẹ con chị Cấn Thị Thêu, Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư, chị Nguyễn Thị Liên, nhà báo tự do Phạm Đoan Trang… bị bắt giam tùy tiện cho đến nay vẫn chưa được xét xử hợp hiến. Ông chánh án là kẻ cầm cân nẩy mực cho dân mà không học được một điều căn bản này: chỉ khi nào VN có tam quyền phân lập mới hết được án oan sai.

Thủy Tiên phát quà tiền từ 150 tỷ từ thiện, cô lặn lội phát cả mấy tuần vẫn chưa xong; đang khi Hội chữ thập đỏ đi phát tiền cứu trợ gần 8 ngàn tỷ đồng mà phát nhanh không tưởng. Phát xong thông báo, tuyên truyền rầm rộ trên báo đài của đảng, thế mà dân vùng lũ vẫn chưa hay vì thực tế trên tay dân chưa cầm được đồng nào từ Hội này (18). Hội chữ thập đỏ đi cứu trợ nhanh như lũ quét tràn về, dân chưa kịp ngửa tay Hội đã phát xong từ đời nào.

Mới đây nhất là câu nói của ông bộ trưởng thông tin: “Não người Việt không nằm ở Việt Nam sẽ nguy hiểm tới an ninh quốc gia” (19). Dân xin thưa ngài bộ trưởng, thế hóa ra ông muốn nhốt gần 90 triệu não người dân (không tính não của hơn 5 triệu đảng viên) khỏi chạy lung tung ảnh hưởng an ninh quốc gia? Thế não ông Hồ ngày xưa không chạy quanh Pháp, Trung quốc và Nga xô, tham gia cộng sản đệ tam, thì giờ đây VN làm gì có ý tưởng cộng sản cho ông bộ trưởng phát biểu nhỉ?

Vâng, con dân VN xin cắn rơm cắn cỏ, bó tay bó chân trước hằng hà sa số những phát ngôn “lạ” từ ông tổng bí thư kiêm chủ tịch nước, các ông phó thủ tướng, bộ trưởng và những kẻ đại diện lãnh đạo cao cấp nhà nước cộng sản VN.

Làm nguyên thủ quốc gia mà dân tộc mình bị thế giới khinh miệt, người dân đói nghèo và chết chóc vì thảm họa nhân tai thì phải biết lo, chớ có ba hoa khoác lác "đất nước có bao giờ được như thế nầy chăng." Ngoài biển Đông, đảo Trường và Hoàng Sa đã mất trắng vì công hàm Phạm Văn Đồng; các mỏ dầu và nguồn hải sản mất quyền khai thác trước ông kẹ Trung cộng; tàu thuyền ngư dân bị “tàu lạ” đâm chìm và bắt giữ tùy tiện chả thấy ông tổng Chủ-Bí lên tiếng; cứ thế lâu lâu lại ra sách lược kệ trung cộng làm gì thì làm, đảng cộng sản VN cứ “bình tĩnh và bình thường” (20). Vì thế, điều phản tỉnh cho hàng ngũ lãnh đạo cộng sản tại VN cần tự vấn: đất nước mình có bao giờ nước ngập mặt, nợ ngập đầu, rừng như tóc trên đầu bây giờ trọc lóc không?

Quả thế, nhiều người lớn tuổi có kinh nghiệm sống chung với cộng sản lâu năm cho biết: khi cần tiền, đảng lấy dân làm gốc; khi cần chức vụ, đảng lấy đạo đức gương mẫu ông Hồ làm gốc; và khi bại lộ, đảng lấy nước mắt, huân chương, tuổi đảng, có công chế độ và ung thư làm vũ khí. Tâm lý hèn mạt như thế được diễn tả nơi những kẻ hạ cấp; khi còn có chức vụ sẽ thượng đội hạ đạp, phát ngôn bừa bãi; khi mất hết quan chức lại ăn mày lòng thương hại và cố gắng chạy tội, chối tội cũng như đổ tội.

Quả là đảng cộng sản VN luôn tung những tin fake, những tin thiếu chính xác, hoặc lấy những tin cũ trá hình thành tin mới hòng lừa những ai ngây thơ nhẹ dạ. Hiện nay nhan nhản trên các trang mạng đầy những tin giả vô trách nhiệm kiểu cộng sản như thế để lung lạc tâm tư những ai dễ chuyển lay.

Dân bảo vô tội, đảng phán có tội, giết. Dân bảo oan quá, đảng xử y tội, tử hình. Dân báo bị cướp đất, đảng bảo đất toàn dân, lấy. Dân kiện thủy điện xả lũ hại dân, đảng ung dung thủy điện xả lũ đúng quy trình, xả tiếp. Dân nói hết rừng, đảng hô còn rừng, sạt lở đất do no nước. Dân bảo sai sai, đảng bảo đúng đúng. Cứ thế, cuộc chiến dân có – đảng không mãi tiếp diễn và phe đảng luôn đè đẫu cưỡi cổ chiến thắng dân.

Quý vị nào thuộc thế hệ trước năm 54 hẳn còn nhớ thời điểm cải cách ruộng đất kinh hoàng đã nổ ra ở miền Bắc. Đang yên lành, bỗng đùng một cái từ vô tội trở thành có tội chỉ vì mấy cái chén kiểu, bộ phản gỗ, mấy lư đồng, vài mảnh ruộng… đều trở thành kẻ thù nhân dân. Mọi báo đài đảng tăng công suất hết cỡ tuyên truyền cho sự kiện này, thậm chí cả những nhà văn, nhà thơ cũng nhảy vào biến mình thành thi nô, bút nô tung hô cho chiến dịch long trời lở đất mất mạng dân đen này. Lịch sử mãi nhắc đến những kẻ tội đồ sáng tác những bài thơ ca ngợi thảm sát người dân vô tội ấy. Giết một mạng người vô tội đã phải đền mạng, vậy giết hàng triệu người như thế giới chuyên chính vô sản đã làm sẽ mang lại thể loại đạo đức gì cho chúng?

Nhà thơ Xuân Diệu từng uốn lưng cong gối ca ngợi cải cách ruộng đất: Anh em ơi! quyết chung lòng. Đấu tranh tiêu diệt tàn hung tư thù. Địa hào đối lập ra tro. Lưng chừng, phản động đến giờ tan xương. Thắp đuốc cho sáng khắp đường. Thắp đuốc cho sáng đình làng đêm nay. Lôi cổ bọn nó ra đây. Bắt quỳ gục xuống, đọa đày chết thôi (Trăm hoa đua nở đất Bắc. tr 38)

Đại thi nô Tố Hữu còn tởm lợm hơn nữa: Giết, giết nữa, bàn tay không phút nghỉ. Cho ruộng đồng lúa tốt, thuế mau xong. Cho đảng bền lâu, cùng rập bước chung lòng. Thờ Mao chủ tịt, thờ Xít-ta-lin bất diệt (Trăm hoa đua nở đất Bắc. tr 37).

Thế là thế nào? Nếu không đủ can đảm cứu người, thì cứ dửng dưng trố mắt mà nhìn, thà mang tội vô tâm còn hơn vấy máu người. Đằng này lại nhảy vào vỗ tay, khuyến khích cổ động. Đấy hẳn là những kẻ sát nhân trong tư tưởng, xăng xái đi cổ động cho tội ác diệt chủng. Cũng thế, khi các cấp lãnh đạo đảng cộng sản VN cố gắng chối tội và đổ mọi lỗi lầm cho thiên tai, họ vẫn cố tình tung tin giả dối gạt người dân trong nước cũng như thế giới. Vậy những oan ức của người dân từ chết thảm trong sạt lở đất, trong lũ lụt hoặc bị đàn áp, bắt giam vô cớ, bắn chết tức tưởi sẽ mỗi ngày mỗi thêm đông số. Chả có đảng viên nào chịu trách nhiệm, chấm hết.

Thật đúng như nhà báo Lê Phú Khải, tác giả Lời Ai Điếu, đã viết: "Nghĩ ra một chủ nghĩa bao giờ cũng là các bậc thiên tài. Thực hiện cái chủ nghĩa đó bao giờ cũng là những kẻ cuồng tín và hưởng thành quả của chủ nghĩa đó thì bao giờ cũng là bọn lưu manh."

Tư liệu tham khảo:

(1) https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/chinh-tri/nhin-tong-quat-dat-nuoc-co-bao-gio-duoc-the-nay-khong-339469.html

(2) https://zingnews.vn/nha-may-in-tien-quoc-gia-viet-nam-lo-rong-11-ty-dong-post979548.html

(3) https://www.tienphong.vn/kinh-te/tap-doan-dien-luc-lo-hang-nghin-ty-dong-1352672.tpo

(4) https://laodong.vn/kinh-te/doanh-nghiep-nha-nuoc-dau-tu-ra-nuoc-ngoai-lo-don-11-ti-usd-nguy-co-mat-von-nha-nuoc-823218.ldo

(5) https://thanhtra.com.vn/kinh-te/tai-chinh-ngan-hang/Cac-Tap-doan-Tong-Cong-ty-Nha-nuoc-No-1454668-ty-dong-155764.html

(6) https://cafef.vn/verp-tong-chi-phi-cho-cac-to-chuc-quan-chung-cong-nam-2014-la-hon-71000-ti-dong-20160611092715746.chn

(7) https://thanhnien.vn/thoi-su/dai-bieu-ksor-hbo-khap-nghe-bo-truong-phat-bieu-thuc-su-thay-sai-sai-1301034.html

(8) https://tuoitre.vn/dai-bieu-nghi-ngo-thong-tin-dien-tich-rung-tang-len-20201106080343668.htm

(9) https://tuoitre.vn/hang-ngan-met-khoi-go-troi-lap-kin-mat-nuoc-ho-thuy-dien-dak-mi-4-sau-lu-20201104095854803.htm

(10) https://vtv.vn/trong-nuoc/chuyen-la-sau-lu-o-quang-nam-34320.htm

(11) https://baomoi.com/bo-truong-nguyen-xuan-cuong-noi-gi-ve-van-de-giu-rung/c/36906000.epi

(12) https://vov.vn/kinh-te/bo-truong-tran-tuan-anh-khong-cho-phep-thuy-dien-dung-du-chi-1m2-dat-rung-tu-nhien-814368.vov

(13) https://baoquocte.vn/bo-truong-tran-hong-ha-mat-rung-khong-co-nghia-la-cu-nghi-den-thuy-dien-128425.html

(14) http://vinanet.vn/kinhte-taichinh/pho-thu-tuong-noi-ve-nguyen-nhan-gay-ra-lu-cao-sat-lo-dat-736061.html

(15) https://nld.com.vn/thoi-su/sat-lo-gan-nhu-xoa-so-them-mot-ngoi-lang-o-tra-leng-20201107135612279.htm

(16) https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/quoc-hoi/chanh-an-nguyen-hoa-binh-chua-phat-hien-ket-an-oan-nguoi-vo-toi-686478.html

(17) https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/cong-an-cai-rang-xin-loi-2-nguoi-bi-oan-sai-boi-thuong-900-trieu-586554.html

https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/chinh-tri/huy-716-quyet-dinh-tam-giu-thieu-can-cu-trai-phep-luat-trong-nam-2020-683855.html

(18) https://laodong.vn/thoi-su/hoi-chu-thap-do-da-cuu-tro-khan-cap-77-nghin-ti-cho-dong-bao-vung-lu-850235.ldo

(19) https://thanhnien.vn/thoi-su/nao-nguoi-viet-khong-nam-o-viet-nam-se-nguy-hiem-toi-an-ninh-quoc-gia-1146148.html

(20) https://www.youtube.com/watch?v=A10gpgI3-PU, xem từ phút 31

XS
SM
MD
LG