Một dân biểu bang Arizona dự định sẽ giới thiệu dự luật chấm dứt một chương trình của chính phủ liên bang—được sử dụng rộng rãi như một con đường để có được visa H-1B—cho phép sinh viên nước ngoài tốt nghiệp các trường ở Mỹ được làm việc ở nước này tới ba năm.
Dân biểu Cộng hòa Paul Gosar dự kiến sẽ giới thiệu với Hạ viện “Đạo luật Công bằng cho Người Mỹ Trình độ Cao 2019” để xóa bỏ chương trình Đào tạo Thực tiễn Tùy chọn (OPT).
Về cơ bản, OPT gia hạn visa giáo dục F-1 cho sinh viên đại học người nước ngoài để họ có thể làm việc trong hoặc sau khi học tập ở Mỹ. Giấy phép cấp cơ sở của chương trình này kéo dài một năm, nhưng “gia hạn STEM” cho phép sinh viên được làm việc thêm hai năm nữa.
Chương trình OPT đã tăng trưởng 400 phần trăm trong mười năm trở lại đây sau khi chính phủ vào năm 2008 kéo dài khoảng thời gian mà sinh viên và sinh viên mới tốt nghiệp thuộc các ngành STEM (gồm khoa học, công nghệ và toán học) có thể ở lại Mỹ làm việc, theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Pew vào năm ngoái. Trong những năm gần đây, chương trình OPT đã vượt qua H-1B như là nguồn lao động nhập cư tạm thời mới lớn nhất được xem là có trình độ cao, theo Pew.
Dự luật đề xuất của ông Gosar sẽ sửa đổi Đạo luật Di trú và Quốc tịch để cấm làm việc dưới chương trình OPT hoặc bất kì chương trình kế tục nào mà không có hành động của Quốc hội, theo Bloomberg Law. Văn phòng của ông cho biết ông định gửi tới Tổng thống Donald Trump một lá thư yêu cầu ông Trump loại bỏ OPT bằng sắc lệnh hành pháp.
“Các công ty công nghệ lớn đã đạt tới mức sinh lời và kiểm soát thị trường mà họ không cần tới sự trợ giúp của liên bang, các lỗ hổng, hoặc trợ cấp,” ông Gosar nói trong một thông cáo gửi cho Bloomberg Law. “Đã đến lúc các công ty này thuê công dân Mỹ và việc cho phép người nước ngoài chiếm những công việc tốt và thay thế người lao động Mỹ là một chính sách tồi.”
Nguyễn Trần Trí, nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành robot tại Đại học Công giáo Hoa Kỳ ở Washington, nói OPT là một chương trình “thực sự rất quan trọng” với nhiều sinh viên quốc tế như anh, những người mong có được cơ hội tích lũy kinh nghiệm làm việc thực tiễn.
“Nếu như [dự luật] thành sự thật thì nó là một tổn thất quá lớn,” anh nói. “Nó có thể ảnh hưởng tới việc nhiều người ở Việt Nam nói riêng hay nước ngoài nói chung nghĩ về việc đi Mỹ du học.”
Anh nói thêm rằng cơ hội làm việc mà OPT cung cấp có thể cho phép nhiều người thu hồi một khoản tiền ít nhiều sau khi họ đã bỏ ra hàng chục ngàn đôla đầu tư vào việc du học ở Mỹ.
Nghiên cứu sinh người Việt này cho biết anh sẽ bảo vệ luận án tiến sĩ của mình vào cuối năm nay và sau đó tham gia OPT.
Dự luật của ông Gosar, một đồng minh của Tổng thống Trump, có ít cơ may được thông qua tại Hạ viện do Đảng Dân chủ kiểm soát, theo Bloomberg Law.
Luật sư di trú Khanh Phạm từ Texas nhận định có một khả năng là ông Trump sẽ bỏ qua Quốc hội và kí ban hành sắc lệnh hành pháp bãi bỏ OPT, nhưng các tòa án phúc thẩm có phần chắc sẽ bãi bỏ sắc lệnh này vì lí do luật di trú là do Quốc hội ban hành.
“Tổng thống không thể tự mình một lúc sửa lại luật. Ông ấy chỉ có thể đưa ra sắc lệnh để nêu rõ phải áp dụng những luật này như thế nào, nhưng nó phải đi trong phạm vi luật đó cho phép,” ông nói.
“Ông ấy không thể đưa ra sắc lệnh trái ngược với luật đã có sẵn rồi.”
Nỗ lực của Dân biểu Gosar bãi bỏ OPT theo sau sự phẫn nộ liên quan đến H-1B, loại visa mà các công ty công nghệ ở Thung lũng Silicon lệ thuộc rất nhiều và đang vận động để nâng hạn ngạch lên 85.000 mỗi năm. Nhưng những người chỉ trích chỉ ra những vụ việc bị nói là lạm dụng và lập luận rằng H-1B hiện được dùng để thay thế nhân công Mỹ và hạ mức lương xuống thấp.
Chính quyền Trump đã tăng mạnh tỉ lệ từ chối đơn xin visa H-1B và cũng hứa sẽ xóa bỏ một chương trình cho phép vợ hoặc chồng mang visa H-4 của người lao động H-1B sắp có được tư cách thường trú nhân được phép đi làm.
