Người dân Mỹ giờ không còn bị buộc phải đeo khẩu trang khi du hành trên phương tiện công cộng, theo một phán quyết của tòa án liên bang hôm 19/4, đánh dấu một bước ngoặt mới trong việc dỡ bỏ những hạn chế vì đại dịch COVID-19.
Trong phán quyết vụ kiện dài 59 trang, Thẩm phán liên bang Hoa Kỳ Kathryn Kimball Mizelle ở Tampa nói Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã vượt quá thẩm quyền ban hành sắc lệnh y tế mà theo đó nhà chức trách liên bang đã dùng để đưa ra quy định bắt buộc đeo khẩu trang trên máy bay, tàu lửa, và các phương tiện chuyên chở khác. Bà cũng nói lệnh này có sai sót nghiêm trọng vì CDC không tuân thủ các quy trình soạn thảo quy tắc thích hợp.
Tuần trước, các quan chức y tế Mỹ gia hạn sắc lệnh mang khẩu trang tới ngày 3 tháng 5, buộc hành khách phải đeo khẩu trang khi đi máy bay, tàu hỏa, taxi, xe đưa đón hoặc các trung tâm trung chuyển, nói rằng họ cần thời gian để đánh giá tác động của đợt tăng COVID gần đây.
Toà Bạch Ốc nói phán quyết vừa kể là "đáng thất vọng." Một quan chức chính quyền liên bang nói trong khi các cơ quan đang đánh giá các bước khả dĩ tiếp theo, quyết định của tòa có nghĩa là lệnh đeo khẩu trang trên phương tiện công cộng của CDC không còn hiệu lực, theo Reuters.
Ngay sau phán quyết, tất cả các hãng hàng không lớn ở Mỹ bao gồm American Airlines, United Airlines và Delta Air Lines, cũng như dịch vụ tàu hỏa quốc gia Amtrak đã lập tức nới lỏng quy định khẩu trang.
Những video đăng tải trên mạng xã hội cho thấy nhân viên trên các chuyến bay báo cho hành khách biết về việc bỏ quy định bắt buộc đeo khẩu trang trong khi họ đang trên không trung, khơi ra những tiếng reo hò phấn khởi và nhiều người cởi bỏ khẩu trang ngay lập tức.
Các sân bay lớn ở những thành phố như Dallas, Atlanta, Los Angeles và Salt Lake City nhanh chóng chuyển sang chính sách đeo khẩu trang tùy ý. Tuy nhiên một số nơi như Thành phố New York và Chicago tiếp tục bắt buộc đeo khẩu trang trên các phương tiện vận chuyển công cộng.
Phán quyết bãi bỏ quy định đeo khẩu trang trên các phương tiện chuyên chở công cộng cũng khơi lên những ý kiến trái chiều về thời điểm mà nó được ban hành trong bối cảnh các ca nhiễm virus corona đang gia tăng dù số ca tử vong đã giảm đáng kể.
Bác sĩ Trần Mai Khanh tại Bệnh viện Nhi đồng Quận Orange ở miền nam bang California, người tham gia chữa trị các bệnh nhân COVID, nói bà “bất bình và phẫn nộ” về phán quyết mà bà cho rằng tước đi một lớp bảo vệ “quan trọng” đối với những người dễ bị tổn hại nhất.
“Bất kể hệ thống lọc không khí có an toàn đến đâu đi nữa trên máy bay, việc du hành hàng không đã khiến cho virus lan truyền nhanh chóng và rộng khắp, dẫn tới đại dịch hiện thời,” bà nói. “Thật vô lương tâm là chúng ta không thể chấp nhận một sự bất tiện nhỏ là đeo khẩu trang để bảo vệ những người dễ tổn thương nhất, những người không thể tiếp cận được vaccine hoặc những người có hệ miễn nhiễm suy yếu.”
Bác sĩ Hạnh Hoàng, một bác sĩ gia đình ở thành phố Seattle của bang Washington, nhận định việc bãi bỏ quy định đeo khẩu trang trên các phương tiện công cộng là “rủi ro” trong bối cảnh biến thể Omicron đang thúc đẩy các ca nhiễm mới ở Mỹ. Tuy nhiên bà nói rằng phán quyết của tòa án cho phép người ta xác định những rủi ro và tự đưa ra những lựa chọn cho bản thân mình.
“Có nhiều ca nhiễm hơn nhưng ít ca tử vong hơn. Chúng ta sẽ phải học cách sống chung với Covid trong một thời gian dài,” bà nói. “Phán quyết này không quá đột ngột vì rất nhiều hạn chế đã được bãi bỏ trước đó.”
Bà Mã Tiểu Linh, một cư dân ở Woodbridge bang Virginia, nói bà không ngạc nhiên về phán quyết bỏ quy định đeo khẩu trang trên các phương tiện chuyên chở công cộng vì “đây là một đất nước tôn trọng sự tự do lựa chọn của mỗi con người.”
Bà nhấn mạnh ý thức cá nhân là điều quan trọng nhất trong quyết định của mỗi người khi họ du hành và lưu ý rằng đại dịch vẫn chưa kết thúc.
“Đeo khẩu trang trên máy bay cũng là điều mà mọi người nên tự ý thức để không làm phiền người ngồi bên cạnh. Đơn giản khi nói chuyện hay thở trong không khí giới hạn và bít bùng thì vi khuẩn rất dễ lây lan,” bà nói. “Đeo để bảo vệ chính mình chứ đừng nghĩ đeo là bị kiềm kẹp quyền tự do.”
Bà cho biết trong những tháng tới gia đình bà có kế hoạch du hành trong và ngoài nước Mỹ bằng máy bay và “chắc chắn sẽ đem theo khẩu trang và sẽ đeo khi cảm thấy cần thiết.”
Sau đợt tăng vọt vào mùa đông được thúc đẩy bởi biến thể Omicron dẫn đến số ca nhập viện kỉ lục ở Mỹ, sự lây lan của virus đã giảm đáng kể trong những tháng gần đây khiến hầu hết các tiểu bang và thành phố bỏ quy định đeo khẩu trang.
Nhưng một số thành phố ở miền đông bắc đã chứng kiến số ca nhập viện tăng trở lại trong những tuần gần đây, khiến Philadelphia tái áp đặt sắc lệnh bắt buộc đeo khẩu trang.
Các hãng hàng không từ nhiều tháng qua đã vận động bãi bỏ quy định của liên bang bắt buộc hành khách phải đeo khẩu trang. Họ lập luận rằng bộ lọc không khí hữu hiệu trên các máy bay hiện đại khiến việc lây truyền virus trong chuyến bay rất khó xảy ra.
Bài viết sử dụng một số thông tin của AP và Reuters.
