Một đảng ủng hộ con đường dần dần đưa Greenland tách khỏi Đan Mạch đã giành chiến thắng bất ngờ trong cuộc bầu cử quốc hội, diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố mục tiêu giành quyền kiểm soát hòn đảo.
Đảng Dân chủ trung hữu đã phản đối những tuyên bố của ông Trump, và nói rằng người dân Greenland sẽ quyết định tương lai của vùng lãnh thổ có tầm quan trọng chiến lược này, nơi có trữ lượng lớn khoáng sản đất hiếm cần thiết để sản xuất mọi thứ, từ điện thoại di động đến công nghệ năng lượng tái tạo. Hòn đảo Bắc Cực này cũng là nơi có một căn cứ không quân của Hoa Kỳ và nằm giữa các tuyến đường hàng không và đường biển chiến lược ở Bắc Đại Tây Dương.
Kết quả này gửi đi một thông điệp rõ ràng tới ông Trump rằng Greenland không phải để bán, theo lãnh đạo đảng Dân chủ Jens-Friederik Nielsen nói với Sky News.
“Chúng tôi không muốn trở thành người Mỹ. Không, chúng tôi không muốn trở thành người Đan Mạch. Chúng tôi muốn là người Greenland. Và chúng tôi muốn có nền độc lập của riêng mình trong tương lai. Và chúng tôi muốn tự mình xây dựng đất nước, không phải với hy vọng của ông [Trump]", ông Nielsen nói.
Ông Trump đã lên tiếng về mong muốn kiểm soát Greenland của mình, khi phát biểu tại phiên họp chung của Quốc hội Mỹ tuần trước rằng ông nghĩ Hoa Kỳ sẽ đạt được điều đó "bằng cách này hay cách khác".
Tiến tới độc lập khỏi Đan Mạch
Việc tách khỏi Đan Mạch không nằm trong lá phiếu của cuộc bầu cử, nhưng nó nằm trong tâm trí của mọi người. Greenland đã bị Đan Mạch xâm chiếm cách đây 300 năm và vẫn kiểm soát chính sách đối ngoại và quốc phòng của hòn đảo này.
Greenland có 56.000 người và hầu hết họ có nguồn gốc là người Inuit bản địa. Hòn đảo này đã trên con đường hướng tới độc lập kể từ ít nhất năm 2009 và 31 nhà lập pháp được bầu sẽ định hình tương lai của hòn đảo giữa bối cảnh có cuộc tranh luận về việc liệu đã đến lúc tuyên bố độc lập hay chưa.
Bốn trong số năm đảng chính trong cuộc đua giành quyền kiểm soát quốc hội ở Greenland đã tìm cách có được độc lập cho hòn đảo, nhưng không thống nhất về thời điểm và cách thức.
Đảng về nhì, Naleraq, ủng hộ độc lập tích cực nhất, trong khi Demokraatit ủng hộ tốc độ thay đổi ôn hòa hơn.
“Cách tiếp cận nào đối với nền độc lập sẽ giành chiến thắng cuối cùng sẽ phụ thuộc vào việc Demokraatit có quyết định thành lập chính phủ liên minh hay không và nếu có thì sẽ là đảng nào," Dwayne Menezes, giám đốc điều hành của viện Sáng kiến Nghiên cứu và Chính sách Địa Cực, cho biết.
Chiến thắng bất ngờ
Demokraatit đã giành được gần 30% số phiếu bầu, so với chỉ 9% trong cuộc bầu cử bốn năm trước, theo Đài truyền hình Greenlandic Broadcasting Corporation KNR đưa tin, trong khi Naleraq đứng thứ hai với gần 25%, tăng từ gần 12% vào năm 2021.
Chiến thắng bất ngờ của Demokraatit trước các đảng đã cai trị lãnh thổ này trong nhiều năm cho thấy nhiều người ở Greenland quan tâm đến các chính sách xã hội như chăm sóc sức khỏe và giáo dục cũng như địa chính trị.
Ông Nielsen, 33 tuổi, dường như rất ngạc nhiên trước thành quả của đảng mình. Những bức ảnh cho thấy ông nở nụ cười tươi và vỗ tay tại tiệc bầu cử.
Ông cho biết Greenland cần phải đoàn kết "trong thời điểm có nhiều sự quan tâm từ bên ngoài", theo Đài truyền hình KNR đưa tin.
Theo Đài truyền hình Đan Mạch DR, ông Nielsen nói rằng đảng của ông sẽ tiếp cận tất cả các đảng khác để đàm phán về lộ trình chính trị trong tương lai cho Greenland.
Phản ứng của Đan Mạch
Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen đã chúc mừng đảng Demokraatit và cho biết chính phủ Greenland trong tương lai có thể sẽ phải "đối mặt với áp lực lớn từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump", theo DR.
Ông nói thêm rằng "không phải là bạn có thể chỉ cần tham gia vào Vương quốc Đan Mạch – tương lai của Greenland phụ thuộc vào mong muốn của người dân và chính phủ Greenland", theo DR đưa tin.
Trong khi đó, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen đã gọi cuộc bầu cử là "một ngày vui và lễ ăn mừng dân chủ" trong một tuyên bố đưa ra hôm 12/4. Bà đã chúc mừng đảng Demokraatit và cho biết chính phủ Đan Mạch sẽ chờ đợi kết quả đàm phán liên minh.
Đoàn kết đất nước
Thủ tướng Greenland Mute Bourup Egede đã kêu gọi bỏ phiếu vào tháng 2, nói rằng đất nước cần phải đoàn kết trong "thời điểm nghiêm trọng" không giống bất kỳ điều gì hòn đảo này từng trải qua.
Sau khi biết kết quả hôm 12/3, trong một bài đăng trên Facebook, ông Egede đã cảm ơn các cử tri vì đã đi bỏ phiếu và cho biết rằng các đảng đã sẵn sàng đàm phán để thành lập chính phủ.
Đảng của ông, Inuit Ataqatigiit, hay United Inuit, đã nhận được 21% số phiếu bầu. Đây là sự sụt giảm đáng kể so với cuộc bầu cử trước, khi đảng này lúc đó giành được 36% số phiếu, theo KNR TV.
Người ta đã dự đoán Inuit Ataqatigiit sẽ giành chiến thắng, tiếp theo là Siumut – vốn là hai đảng đã thống trị nền chính trị Greenland trong những năm gần đây.
Siumut đứng thứ tư với 14% số phiếu bầu trong cuộc bầu cử hôm 11/3.
Diễn đàn