Trân Văn
Bất chấp phản ứng của các chuyên gia và dân chúng sau khi biết chính quyền Việt Nam dự định cho phép các hãng hàng không sử dụng C909 để vận chuyển hành khách trong lãnh thổ Việt Nam, Cục Hàng không Việt Nam (HKVN) vẫn tìm mọi cách nhằm vượt qua mọi loại hàng rào từ dư luận đến pháp lý để thực hiện cho bằng được dự định này. Tin mới nhất, Cục HKVN đề nghị sửa đổi một số điều khoản trong các nghị định, thông tư để có thể cấp giấp phép nhập cảng và sử dụng C909 [1] và khuấy động dư luận thêm một lần nữa.
C909 mà Việt Nam định cho phép nhập cảng và sử dụng là loại phản lực cỡ nhỏ do Tập đoàn Máy bay thương mại Trung Quốc (Commercial Aircraft Corporation of China - COMAC) sản xuất, có thể vận chuyển từ 75 đến 89 khách, tầm bay khoảng 3.700 km, tốc độ khoảng 850 km/h, khả năng vận tải khoảng 41 tấn. C909 bắt đầu vận chuyển hành khách năm 2016 nhưng trong mười năm qua, chỉ có thể hoạt động tại Trung Quốc, gần đây mới có TransNusa (một hãng hàng không giá rẻ của Indonesia) thuê và dùng hai chiếc C909.
Ngay sau đó, ông Nguyễn Thiện Tống – cựu Chủ nhiệm Bộ môn Kỹ thuật hàng không của Đại học Bách khoa – lưu ý: Cho đến nay, ngoài Trung Quốc chỉ có Indonesia chấp nhận cho khai thác C909. Tuy Việt Nam có thể mở cửa cho C909 nhưng cần làm rõ vì sao hai cơ quan hữu trách về hàng không lớn nhất thế giới là Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) và Cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA) chưa cấp chứng chỉ xác nhận máy bay đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn an toàn theo quy định cho C909 để vận chuyển hành khách. Bởi an toàn bay là tiêu chí hàng đầu để cân nhắc khi quyết định có cho một dòng máy bay sản xuất tại nước ngoài được hoạt động ở Việt Nam hay không, ngoài vấn đề vừa đề cập, ông Tống nhắc thêm về việc C909 chưa được kiểm chứng về tuổi thọ khai thác (dòng máy bay này mới được khai thác thương mại trong khoảng mươi năm). Tuy chưa xảy ra vụ tai nạn nghiêm trọng nào nhưng C909 thường gặp các lỗi kỹ thuật điển hình liên quan đến hệ thống hãm (Brake System), hệ thống dẫn khí từ động cơ (Engine Bleed Air), hệ thống gia nhiệt của ống Pitot (Heating Faults of Pitot Static Probe)... [2]
***
Sau những thông tin vừa kể, Kiem Mai Ba bình luận: Theo hiểu biết của tôi, ‘Brake system’ có vấn đề thì máy bay sẽ đáp trên cỏ hoặc ra cuối phi đạo. ‘Engine Bleed Air’ mà rò rỉ thì phi hành đoàn và hành khách bị xông hơi hơn trăm độ C. ‘Heating Faults of Pitot Static Probe’ có vấn đề thì đồng hồ đo vận tốc máy bay sẽ tắt... và nhận xét: Cục HKVN rất liều mạng [3]. Cũng từ những thông tin vừa kể, Hung Nguyen nhấn mạnh: Xe chạy dưới đất trục trặc có chết cũng không nhiều người còn máy bay trục trặc nhỏ là đi hàng trăm người. Không thể đùa được [4]!
Cũng từ những thông tin trên trang Facebook của Nghiêm Sỹ Cường liên quan đến việc Cục HKVN đề nghị sửa các quy định pháp luật hiện hành về an toàn hàng không nhằm có thể đưa C909 về Việt Nam, Võ Đại Phố bổ sung một thông tin rất đáng lưu ý: Hồi trước, trong lúc bay trình diễn để chuẩn bị thương mại hóa, máy bay Sukhoi Superjet 100 (SSJ-100) của Nga đã đâm sầm vào núi ở Indonesia, không có ai sống sót. Nếu không có tai nạn, rất có thể Việt Nam đã mua SSJ-100. Sở dĩ các hãng hàng không trong nước không chọn dòng máy bay này có lẽ vì lo ngại về vấn đề an toàn và dịch vụ hậu mãi. Bây giờ, Putin vẫn dùng chuyên cơ Ilyushin Il-96 được phát triển cách nay 40 năm. Nếu trừng phạt tiếp tục kéo dài, Nga có thể gặp khó khăn trong việc sản xuất chuyên cơ mới cho Putin, chắc lúc ấy Nga sẽ sang Trung Quốc đặt hàng một chiếc COMAC về độ lại làm chuyên cơ! Chúc mừng Putin! Còn Nhat Luongkim mỉa: Mang về cũng chẳng có khách nào dám tham gia bay đâu, xin bay sang các nước khác cũng chẳng được . Cứ để đó thỉnh thoảng các cụ đưa hoa đến viếng C909 để tỏ tình Môi - Răng [5]!
Có một điểm đáng chú ý là bên cạnh sự phẫn nộ sau khi được biết nỗ lực khác thường của Cục HKVN trong việc mở đường để C909 vào Việt Nam “khai thác thương mại”, rất nhiều người bày tỏ mong muốn được thấy C909 dùng như chuyên cơ. Chẳng hạn trên trang Facebook Tiếng Dân News, Phuong Huynh Manh nhất trí: Cứ đưa C909 vào làm chuyên cơ phục vụ các lãnh đạo từ cấp vụ trở lên. AN Banhnam hoan hô: Đúng! Dùng đặc sản này của Trung Quốc làm ‘chiên cơ’ cho lãnh đạo là chuẩn nhất còn dân mình thì cứ chọn loại cà tàng như Boeing hay Airbus... Song Yen Vo phản bác đề nghị lãng mạn này: Hổng có đâu! Lãnh đạo đi công chuyện luôn chọn máy bay của Mỹ hoặc châu Âu bởi sinh mạng của họ quý báu và có giá trị hơn của dân đen. Nguyễn Khuông tán thành: Làm gì có chuyện bọn người đó bước vào những chiếc máy bay ‘Made in China’. Chúng nhập về với hai mục đích: Bợ ‘nước lạ’ và để NHÂN DÂN dùng. Bọn này liều thật! Đúng là ‘tất cả vì nhân dân’ [6]!
Vì sao lại có nỗ lực khác thường tới mức mà nhiều người như Thông Hoàng phải băn khoăn: Tiêu chuẩn kỹ thuật thì chắc phải dùng của FAA và EASA rồi. Vậy thì dựa vào cơ sở ngoài - kỹ thuật (non - technical) nào mà mấy ảnh mau mắn vậy ta [7]? Trên trang Facebook của Tran NamAnh, Thang Trinh thắc mắc việc sửa tiêu chuẩn an toàn hàng không để đưa máy bay Trung Quốc vào Việt Nam là bằng chứng: Cứ có tiền là sửa? Thanh Trinh MrTrinh phỏng đoán: Mua của Tàu thì dễ kê phần trăm, béo bở! Nguyễn Xuân Tuyên Tuyên cũng suy nghĩ gần như vậy: Đớp rồi phải cho bay thôi... Bởi rất nhiều người bất bình trước những dấu hiệu cho thấy Cục HKVN xem sinh mạng dân chúng như cỏ rác, nếu các viên chức hữu trách đã “mắc quai”, Phạm Hổ hiến kế: Hãy lấy C909 đưa Tổng Bí thư, Chủ tịch Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng đi công tác và đưa, đón các nghị sỹ [8]! Tương tự, trên trang Facebook của Dao Pham Viet, Phạm Văn cho rằng cách tốt nhất giải trừ bất bình, không cho các thế lực thù địch, phản động cơ hội lợi dụng: Dùng C909 làm chuyên cơ là cách thuyết phục nhất để củng cố niềm tin của nhân dân [9].
Chú thích
[4] https://www.facebook.com/groups/nhabaocongdan/posts/2742339359489151/
[7]
Diễn đàn