Tổng thống Philippines Duterte nói rằng Trung Quốc ‘không phải dễ chơi’ và ông không thể chỉ trích Trung Quốc trên Biển Đông vì ‘thậm chí Mỹ còn sợ’ trong cách đối phó với Trung Quốc trên vùng biển này.
Ông Duterte đã đưa ra phát biểu này trong bài diễn văn kỷ niệm 120 năm ngày thành lập của Bộ Ngoại giao ở thành phố Pasay, tờ Manila Bulletin đưa tin.
“Vào lúc này tôi sẽ để cho Trung Quốc ở đó (Biển Đông). Dù sao đi nữa tôi thật sự không thể chỉ trích họ. Trung Quốc không phải là kẻ dễ chơi,” ông Duterte được dẫn lời nói.
“Anh không thể làm cho họ sợ. Ngay cả Mỹ còn phải sợ một chút,” ông nói.
Duterte cũng lưu ý là không có khả năng Mỹ tham gia trong một cuộc chiến vì ‘họ đã mệt mỏi vì chiến đấu và đã thua hết cuộc chiến này đến cuộc chiến khác’ ở châu Á, nhất là ở Việt Nam.
Ông cũng nói rằng mọi việc sẽ phức tạp nếu nước nào đó muốn đối đầu với Trung Quốc vì việc đó sẽ thúc đẩy các nước khác tham gia.
“Quý vị biết đấy nếu anh đối chọi với Trung Quốc, nước Nga sẽ tham gia và xung đột. Nếu tất cả vũ khí hạt nhân đều nổ thì tất cả mọi người đều phải nói lời vĩnh biệt,” ông nói thêm.
Trong khi đó, ông cũng nói rằng không khó để cho ông có lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc nếu như ông bị những người chỉ trích thúc ép. Tuy nhiên, ông nói rằng ông sẽ không hy sinh sinh mạng của người dân Philippines nếu thua trong cuộc chiến với Trung Quốc.
“Ở Biển Đông (mà người Philippines gọi là Biển Tây), quý vị muốn xảy ra chuyện gì? Tôi cần phải có thái độ hung hăng gì để buộc Trung Quốc ra khỏi?”
Ông cũng lặp lại rằng Chính phủ Philippines đã phản đối việc Bắc Kinh quân sự hóa vùng biển có tranh chấp.
Ông nhắc lại việc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khuyên ông nên đừng thăm dò dầu khí ở Biển Đông vào lúc hai nước đang bắt đầu thiết lập quan hệ tốt đẹp.
Tuy nhiên, ông khẳng định ông chắc chắn sẽ nói với Bắc Kinh về phán quyết của tòa trọng tài thường trực trong vụ kiện Manila kiện Bắc Kinh mà phần thắng thuộc về Manila.
Ông cũng bày tỏ tin tưởng rằng làm bạn với Trung Quốc cuối cùng cũng sẽ ‘đem đến cái gì đó tốt đẹp’.
“Tôi không thể làm gì cả (về Biển Đông). Do tôi không thể làm gì cả, bây giờ tôi cứ để nó như thế. Nhưng điều gì đó tốt đẹp sẽ diễn ra,” ông nói trước các nhà ngoại giao và các nhân viên ngoại giao.
Về thông tin lực lượng tuần dương Trung Quốc bị cáo buộc tịch thu số hải sản mà ngư dân Philippines đánh bắt được ở bãi cạn Scarborough, ông Duterte mô tả đó là một dạng ‘trao đổi’, theo CNN.
Trước đó, phát ngôn nhân Phủ Tổng thống Philippines Harry Roque đã nói rằng những vụ việc như thế ‘không phải là quấy rối’. Ông nói rằng mỗi khi phía Trung Quốc lấy đi sản phẩm đánh bắt của ngư dân Philippines, họ sẽ ‘đưa lại thuốc lá và nước ngọt’.
Mặc dù ông Duterte nói rằng giá trị của những món hàng trao đổi này có vấn đề, nhưng ông cũng nói rằng ‘đó không phải là tịch thu thẳng thừng’.
“Đó là trao đổi. Họ trao đổi lấy cá. Vấn đề ở đây là giá trị trao đổi. Trong một vụ trao đổi, đó là suy nghĩ thiện chí. Đó không phải là tịch thu thẳng thừng,” ông Duterte được CNN dẫn lời nói.
Ông Roque đã nhanh chóng nói rõ thêm rằng mặc dù Tổng thống nói những vụ việc như thế là ‘trao đổi’, nhưng điều đó ‘không có nghĩa là nó chấp nhận được đối với ông’.
“Tổng thống nói rằng giá trị trao đổi không tương xứng. Do đó nếu có vụ trao đổi thì những gì được đồng ý trao đổi phải rõ ràng. Cả hai phía Trung Quốc và Philippines đều phải tham gia bởi vì họ không hiểu nhau. Có lẽ phải cần đến thông dịch viên lúc đó,” ông Roque được dẫn lời nói.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Philippines Alan Peter Cayetano đang phối hợp để cải thiện những hình thức ‘trao đổi như thế này’, cũng theo CNN. Ông cho biết cách thức làm tốt hơn đang được nghiên cứu.
“Việc có thể xảy ra là Trung Quốc có thể ra lệnh cho lực lượng tuần dương của họ không được tiếp xúc. Vấn đề với việc không được tiếp xúc này là nếu có trường hợp tàu cá của ngư dân bị hỏng và phía Trung Quốc có thể giúp đỡ họ. Có những trường hợp ngư dân đến gần phía Trung Quốc và ra hiệu họ muốn trao đổi,” ông Cayetano được dẫn lời nói.
Đại sứ Trung Quốc ở Philippines Triệu Giám Hoa nói với các phóng viên rằng giới chức Trung Quốc đang điều tra thông tin về việc lực lượng Trung Quốc tịch thu những gì mà ngư dân Philippines đánh bắt được.
Nếu tin tức đó là xác thực thì ông Triệu cho rằng ‘hãy xem nó là một vụ việc đơn lẻ’. Ông nói rằng những vụ việc như thế không nên ảnh hưởng đến mối quan hệ đang được cải thiện giữa hai nước.
