Đảng cầm quyền AKP của Tổng thống Tayyip Erdogan sắp để mất quyền kiểm soát hai thành phố lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ, Istanbul và Ankara, trong một cuộc giật lùi lớn ở bầu cử địa phương mà có thể làm phức tạp kế hoạch đối phó với suy thoái của ông Erdogan.
Trong khi việc kiểm các phiếu bầu chính thức và các đài truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy các ứng cử viên Đảng Cộng hòa Nhân dân (CHP) đối lập dẫn trước ở cả hai thành phố, đảng AKP gốc Hồi giáo sẽ quyết tâm kháng cáo và điều này có thể trì hoãn kết quả cuối cùng trong nhiều ngày.
Erdogan, người đã thống trị chính trị Thổ Nhĩ Kỳ kể từ khi nắm quyền lực cách đây 16 năm và áp đặt sự cai trị chặt chẽ hơn bao giờ hết, đã vận động không ngừng trong hai tháng trước cuộc bỏ phiếu hôm 31/3, mà ông mô tả là vấn đề sống còn đối với Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhưng các cuộc tuần hành hàng ngày của những người ủng hộ ông và việc truyền bá áp đảo của truyền thông ủng hộ ông đã không thể lấy lòng được nhiều cử tri thành thị, vì cuộc khủng hoảng tiền tệ năm ngoái đã ảnh hưởng nặng nề đối với người Thổ Nhĩ Kỳ.
“Người dân đã bỏ phiếu ủng hộ dân chủ, họ đã chọn dân chủ,” lãnh đạo phe đối lập Kemal Kilicdaroglu nói. Đảng CHP theo chủ nghĩa thế tục của ông Kilicdaroglu cũng nắm thế thượng phong tại thành phố Izmir ven bờ biển Aegean, thành phố lớn thứ ba của Thổ Nhĩ Kỳ.
Đảng AKP và đảng tiền nhiệm Hồi giáo của họ đã kiểm soát Istanbul và thủ đô Ankara trong 25 năm. Các kết quả, vẫn đang được kiểm vào tối 1/4, có thể sẽ mang lại sự thay đổi nhân sự ở cấp cao nhất của chính phủ, theo các nguồn tin bên trong và thân cận với đảng AKP.
Tại Istanbul, thành phố lớn nhất và là trung tâm kinh tế của đất nước, ứng cử viên thị trưởng của đảng CHP, dẫn trước hơn 22.000 phiếu bầu so với đối thủ AKP của họ, theo ủy ban bầu cử quốc gia.
Tuy nhiên, đảng AKP cũng tuyên bố chiến thắng, khi nói rằng họ có rất nhiều bằng chứng về sự bất thường trong bầu cử.
Tại Ankara, các đài truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ứng cử viên đảng CHP đã giành được một chiến thắng rõ rệt. Nhưng đảng AKP cho biết họ sẽ kháng cáo và dự kiến sẽ thay đổi kết quả theo hướng có lợi.
Liên minh cầm quyền của Thủ tướng Erdogan, bao gồm đảng MHP dân tộc, chiếm 51,7% phiếu bầu toàn quốc, theo hãng tin nhà nước Anadolu. Lượng người đi bầu là rất cao, chiếm 84,5%.
Việc mất đi Istanbul - nếu được xác nhận - sẽ đặc biệt quan trọng khi Tổng thống Erdogan từng là thị trưởng thành phố trong những năm 1990.
Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã giao động mạnh trong tuần trước cuộc bầu cử, làm lặp lại cuộc khủng hoảng tiền tệ năm ngoái. Hôm 1/4, đồng lira lúc đầu mất giá tới 2,5% trước khi phục hồi lại.
Một quan chức của đảng AKP và một nguồn tin thân cận với đảng này từng dự đoán một cuộc xáo trộn nội các hoặc những thay đổi khác giữa những người xung quanh Tổng thống Erdogan.
“Chắc chắn sẽ có những thay đổi ở một số nơi, chẳng hạn như nhóm gần gũi của ông Erdogan trong đảng và trong nội các,” nguồn tin yêu cầu giấu tên này cho biết. “Các thị trường kỳ vọng rằng sẽ có một sự thay đổi trong nội các. Điều này làm cho một sự thay đổi trở nên cần thiết.”
