Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã khiến cả nước ngạc nhiên vào thứ Tư 14/8 khi ông tuyên bố sẽ từ chức khi đảng của ông chọn một nhà lãnh đạo mới vào tháng tới.
Quyết định của ông mở đường cho Đảng Dân chủ Tự do LDP đang cầm quyền của ông chọn một người cầm cờ mới trong cuộc bầu cử lãnh đạo vào tháng tới. Người chiến thắng trong cuộc bầu cử đó sẽ thay thế ông Kishida làm cả chủ tịch đảng và thủ tướng.
Một nhà lãnh đạo mới có thể giúp đảng thoát khỏi những vụ bê bối đã đeo bám chính phủ của ông Kishida, và một số người nhìn thấy cơ hội để đất nước lựa chọn nữ thủ tướng đầu tiên.
Sau đây là cách nhà lãnh đạo mới sẽ được lựa chọn và điều đó có thể có ý nghĩa gì.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Ông Kishida đã công bố kế hoạch không ra tranh cử chỉ vài ngày trước khi LDP dự kiến sẽ ấn định ngày bỏ phiếu bầu lãnh đạo ba năm một lần, phải diễn ra vào tháng 9.
Ông Kishida sẽ vẫn là chủ tịch đảng và thủ tướng cho đến khi người kế nhiệm ông được bầu.
Với việc LDP kiểm soát cả hai viện của quốc hội, nhà lãnh đạo đảng tiếp theo chắc chắn sẽ trở thành thủ tướng.
Một số nhà quan sát chính trị cho biết cuộc tổng tuyển cử tiếp theo có thể diễn ra ngay sau khi LDP có một nhà lãnh đạo mới, người có thể chọn tổ chức bất kỳ lúc nào trước khi nhiệm kỳ hiện tại của hạ viện kết thúc vào tháng 10 năm 2025.
Tại sao ông Kishida lại từ chức?
Một loạt các cuộc bầu cử địa phương thất bại vào đầu năm nay đã làm dấy lên những lời kêu gọi trong đảng của ông cần có một gương mặt mới để tăng cường sự ủng hộ trước cuộc bầu cử quốc gia tiếp theo.
Ông Kishida nói một loạt vụ bê bối đã “làm tổn hại” lòng tin của công chúng và đảng cần chứng minh cam kết thay đổi của mình.
Ông cho biết, “bước đầu tiên rõ ràng nhất là tôi phải rút lui”.
Vụ bê bối gây thiệt hại nhất tập trung vào việc hàng chục thành viên có ảnh hưởng nhất của đảng không báo cáo các khoản quyên góp chính trị và làm dấy lên tranh cãi về mối quan hệ kéo dài hàng thập niên của LDP với Giáo hội Thống nhất có trụ sở tại Hàn Quốc.
Đảng sẽ chọn ra nhà lãnh đạo tiếp theo của mình như thế nào?
Hầu hết cử tri Nhật Bản sẽ không có tiếng nói vì LDP chọn ra một nhà lãnh đạo trong một cuộc bỏ phiếu giới hạn trong số 1,1 triệu thành viên đóng đảng phí của đảng.
Họ sẽ bỏ phiếu trong một hệ thống phân chia quyền lực giữa các nhà lập pháp được bầu của đảng và các thành viên nói chung, với mỗi nhóm nhận được 50% số phiếu bầu.
Trong khi phiếu bầu lãnh đạo LDP từ lâu được coi là do các nhà lãnh đạo phe phái quyền lực của đảng chi phối, các chuyên gia cho biết điều đó không chắc chắn vì tất cả, ngoại trừ một phe phái chính thức, đã tuyên bố giải thể sau vụ bê bối tham nhũng của đảng, trong một động thái do ông Kishida dẫn đầu.
Những ứng cử viên có thể là ai?
Hiện vẫn chưa rõ ai đang dẫn đầu cuộc đua thay thế ông Kishida, với suy đoán tập trung vào một số thành viên cấp cao của LDP.
Ba trong số những cái tên đó thuộc về phụ nữ, làm dấy lên khả năng đột phá trong nền chính trị do nam giới thống trị của Nhật Bản.
Các chuyên gia cho biết nhu cầu thay đổi hình ảnh của LDP có thể thúc đẩy đảng này lựa chọn một nữ thủ tướng. Chỉ có ba phụ nữ ứng cử vào vị trí lãnh đạo đảng trong quá khứ, hai người trong số họ đã chạy đua với ông Kishida vào năm 2021.
Chỉ có 10,3% thành viên của hạ viện Nhật Bản là phụ nữ, đưa Nhật Bản vào vị trí thứ 163 về đại diện nữ trong số 190 quốc gia được nghiên cứu trong báo cáo của Liên minh Liên Nghị viện có trụ sở tại Geneva vào tháng 4 năm nay.
Còn cuộc tổng tuyển cử thì sao?
Rắc rối của LDP có thể lan sang cuộc tổng tuyển cử, nhưng phe đối lập chia rẽ của Nhật Bản có thể gặp khó khăn trong việc tận dụng tình hình này.
Các chuyên gia cho biết cử tri có thể muốn trừng phạt LDP vì những vụ bê bối của đảng này, nhưng không coi các đảng đối lập là những lựa chọn thay thế khả thi.
Đảng Dân chủ Lập hiến đối lập chính của Nhật Bản đã giành được một số chiến thắng trong các cuộc bầu cử địa phương trong năm nay, một phần là nhờ vào các vụ bê bối của LDP, nhưng đảng này đã phải vật lộn để đưa ra các chính sách tạo ra sự tương phản với liên minh cầm quyền.
Diễn đàn