Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 29/3 tôn vinh “sự dũng cảm” của blogger Mẹ Nấm với giải thưởng mà Việt Nam từng nói là “sai trái”, nhưng lại được giới hoạt động người Việt, nhất là nữ giới, coi là “một sự động viên tinh thần”.
Nhà hoạt động xã hội với tên thật là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, hiện bị giam giữ ở trong nước, được trao vắng mặt “Giải thưởng dành cho phụ nữ quốc tế can đảm” tại một buổi lễ với sự tham gia của Đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ Melania Trump.
Người phụ nữ có hai con nhỏ ở thành phố Nha Trang, Khánh Hòa, được Mỹ công nhận “sự dũng cảm vì nêu lên các vấn đề xã hội dân sự, truyền cảm hứng dẫn tới sự thay đổi ôn hòa, kêu gọi sự minh bạch hơn trong chính phủ và quyền cơ bản của con người, cũng như là một tiếng nói đại diện cho quyền tự do biểu đạt”.
Bà Quỳnh được vinh danh gần sáu tháng sau khi bà bị khởi tố và bắt giam với cáo buộc “tuyên truyền chống nhà nước”, một tội danh mà chính phủ Mỹ và nhiều tổ chức bảo vệ nhân quyền đã lên tiếng chỉ trích.
Bốn năm trước, blogger Tạ Phong Tần cũng được Bộ Ngoại giao Mỹ tôn vinh vì sự dấn thân cho các hoạt động xã hội, trong khi đang thụ án tù cũng vì tội “tuyên truyền chống nhà nước” năm 2013.
Trả lời VOA Việt Ngữ từ California, nơi cư trú hiện thời của bà sau khi được trả tự do năm 2015, bà Tần nói bà từng cảm thấy “hãnh diện”.
Người phụ nữ này nói thêm: “Đấy là một sự động viên tinh thần vô cùng to lớn, vì mình biết rằng sự đấu tranh của mình không đơn độc. Mình không đơn độc trong thế giới văn minh. Ở trong nhà tù, dĩ nhiên mình đơn độc giữa bầy sói cộng sản, nhưng đối với thế giới bên ngoài, mình không đơn độc. Mình vẫn được mọi người quan tâm đến mình. Cả thế giới văn minh quan tâm đến mình”.
Đấy là một sự động viên tinh thần vô cùng to lớn, vì mình biết rằng sự đấu tranh của mình không đơn độc.Blogger Tạ Phong Tần nói.
Về giải thưởng mà Mỹ còn trao cho nhiều nhà hoạt động nữ khác trên khắp thế giới, blogger từng là công an Việt Nam cho rằng bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh có lẽ “cũng nghĩ” như bà.
Tuy nhiên, bà Tần nói thêm: “Chúng tôi không ai muốn dấn thân đấu tranh. Là những người phụ nữ, chúng tôi vẫn muốn một cuộc sống bình yên như tất cả mọi người, nhưng cái tình thế nó bắt buộc như thế. Nếu Việt Nam có các quyền cơ bản thì đâu cần ai đấu tranh để mà có cái giải thưởng”.
Tới tối ngày 29/3, Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa có phản ứng về việc Mỹ trao giải cho bà Quỳnh, nhưng trước đây, khi bà Tạ Phong Tần được vinh danh, Hà Nội từng nói rằng “đây là việc làm sai trái, can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam, không có lợi cho sự phát triển quan hệ hai nước”.
Khi ấy, báo chí trong nước cũng đồng loạt chỉ trích Washington, và bà Tần nói với VOA tiếng Việt rằng bà biết tin mình đoạt giải cũng nhờ một bài báo lên án hành động của Mỹ trên tờ Nhân Dân.
Tin về giải thưởng dành cho bà Quỳnh được cả Đại sứ Mỹ ở Hà Nội lẫn Tổng lãnh sự Hoa Kỳ ở TP HCM loan đi trên Facebook của hai nhà ngoại giao này sáng 29/3 (giờ địa phương), thu hút hàng nghìn lượt ‘like’ (thích) và hàng trăm comment (bình luận) trái chiều.
Từ Sài Gòn, nhà hoạt động xã hội Bùi Thị Minh Hằng nhận xét về “Giải thưởng dành cho phụ nữ quốc tế can đảm” dành cho một người phụ nữ Việt:
Tôi cho rằng đây là một sự nhìn nhận và động viên rất là kịp thời. Tình trạng mà chị Như Quỳnh hay bất cứ một người nào trong xã hội Việt Nam khi mà lên tiếng nói đấu tranh thì cái sự can đảm nó đều như nhau cả.Nhà hoạt động Bùi Thị Minh Hằng nói.
“Tôi cho rằng đây là một sự nhìn nhận và động viên rất là kịp thời. Tình trạng mà chị Như Quỳnh hay bất cứ một người nào trong xã hội Việt Nam khi mà lên tiếng nói đấu tranh thì cái sự can đảm nó đều như nhau cả. Tôi thấy là, bên cạnh đó, còn có chị Trần Thị Thúy Nga, hiện nay vẫn đang bị giam cầm [vì tội ‘tuyên truyền chống nhà nước] mà chưa hề có bản án. Tôi cho rằng mỗi người một cách, nhưng tất cả những con người dám đứng lên đấu tranh, dám đứng lên, lên tiếng nói sự thật ở trong một chế độ tà quyền như thế này, thì họ đều là những con người dũng cảm”.
Người phụ nữ trực ngôn, mới ra tù hồi tháng Hai vừa qua, nói tiếp: “Bình thường một người nam giới đi hoạt động nó đã vô cùng khó khăn nhưng mà đối với nữ giới chúng tôi, nhất là tình trạng chị em có con nhỏ, thì đấy quả là khỏ khăn vô cùng lớn, và phải có ý chí quật cường như thế nào thì những người phụ nữ đó mới có thể làm những công việc của mình trong suốt một thời gian dài được”.
Trong khi báo chí trong nước im tiếng về giải thưởng mà bà Quỳnh được Bộ Ngoại giao Mỹ trao, một số người Việt đã lên trang Facebook của Đại sứ Ted Osius và Tổng lãnh sự Mary Tarnowka.
Một Facebooker tên Do Thanh Lam viết rằng giải thưởng là “sự ghi nhận cho Mẹ Nấm” trong khi đó một người khác tên Khai Minh Tran lại nói nó “mang mùi chính trị”.
