Biến thể Omicron lây nhiễm cao của virus SARS-CoV-2—mà dạng phổ biến nhất được gọi là BA.1—hiện chiếm gần hết tất cả các ca COVID toàn cầu và tại một số nước đã lên tới đỉnh dịch.
Các nhà khoa học hiện đang theo dõi đà tăng của phiên bản Omicron mới có tên là BA.2. Phiên bản này đang bắt đầu cạnh tranh khốc liệt với BA.1 tại nhiều khu vực ở châu Âu và châu Á.
Phiên bản “tàng hình”
Trên toàn thế, BA.1 chiếm 98,8% số ca báo cáo lên trung tâm dữ liệu theo dõi GISAID, tính đến ngày 25/1. Tuy nhiên, một vài nước báo cáo sự gia tăng gần đây của BA.2, theo Tổ chức Y tế Thế giới.
Cùng với BA.1 và BA.2, WHO liệt kê thêm hai biến thể phụ khác nữa của Omicron là BA.1.1.529 và BA.3. Tất cả đều có liên hệ chặt chẽ về mặt di truyền, nhưng mỗi loại có những đột biến có thể làm thay đổi hoạt động của chúng.
Ông Trevor Bedford, một nhà virus học điện toán tại Trung tâm Ung thư Fred Hutchinson là người đã theo dõi sự tiến hóa của SARS-CoV-2. Ông chia sẻ trên Twitter ngày 28/1 rằng BA.2 chiếm gần 82% số ca nhiễm tại Đan Mạch, 9% tại Anh và 8% tại Mỹ, dựa trên sự phân tích của ông về dữ liệu phân tích gen từ GISAID và từ số ca nhiễm mà dự án Our World in Data tại Đại học Oxford kiểm đếm.
Phiên bản BA.1 của Omicron dù sao dễ theo dõi hơn những biến thể trước. Đó là vì BA.1 mất một trong ba gen mà xét nghiệm PCR thông thường nhắm tới được.
BA.2 đôi khi được gọi là biến thể phụ “tàng hình”, không có cùng gen bị mất. Thay vào đó các nhà khoa học đang theo dõi số gen của virus đã được nộp cho trung tâm dữ liệu công cộng như GISAID.
Cũng như những biến thể khác, người bị nhiễm BA.2 có thể được phát hiện dương tính COVID bằng bộ xét nghiệm tại gia, dù không thể chỉ rõ là nhiễm biến thể nào.
Lây nhiễm nhiều hơn?
Một số báo cáo trước đây cho thấy BA.2 có thể lây nhiễm dữ dội hơn BA.1 vốn cực kỳ lây nhiễm, nhưng cho tới nay không có bằng chứng cho thấy BA.2 tránh được sự bảo vệ mà chúng ta có được từ vaccine.
Các giới chức Đan Mạch ước tính BA.2 có thể lây nhiễm cao gấp 1,5 lần so với BA.1, căn cứ trên những dữ liệu sơ khởi, dù biến thể này không làm bệnh nặng hơn.
Tại Anh, một cuộc phân tích sơ khởi về tiếp xúc lây nhiễm từ ngày 27/12/2021 đến 11/1/2022 của Cơ quan An ninh Y tế Anh (HAS) cho thấy việc lây nhiễm trong các hộ gia đình cao hơn giữa những người bị nhiễm BA.2 (13,4%) so với các ca Omicron khác (10,3%).
HAS không tìm thấy bằng chứng về sự khác biệt trong tính hữu hiệu của vaccine, theo phúc trình này 28/1.
Một câu hỏi trọng yếu là liệu những người bị nhiễm vì đợt BA.1 sẽ được bảo vệ khỏi BA.2 hay không, bác sĩ Egon Ozer, một chuyên gia các bệnh truyền nhiễm tại trường Y Feinberg, Đại học Northwestern ớ Chicago, nói.
Đây là mối lo ngại tại Đan Mạch, nơi mà một số khu vực có nhiều ca nhiễm BA.1 đã báo cáo số ca BA.2 gia tăng, ông Ozer nói.
Vẫn theo lời ông, điều đáng mừng là vaccine và mũi tiêm tăng cường vẫn bảo vệ “bệnh nhân khỏi nhập viện và chết.”
