Phe Dân chủ đã không bỏ phí thời gian nào để thể hiện quyền lực ở Hạ viện hôm 3/1 khi họ có động thái thông qua dự luật để chấm dứt 13 ngày chính phủ đóng cửa một phần trong khi không ngó ngàng gì đến yêu sách 5 tỷ đô la xây bức tường biên giới của ông Trump.
Lần đầu tiên kể từ khi ông Trump lên nắm quyền hồi đầu năm 2017, chính quyền Mỹ đã rơi vào tình trạnh chia rẽ khi Hạ viện từ tay Đảng Cộng hòa đã rơi vào tay Đảng Dân chủ.
Dự luật mà Đảng Dân chủ tính thông ngay ngày làm việc đầu tiên của Hạ viện khóa mới bao gồm hai phần: phần thứ nhất cấp tiền cho Bộ An ninh Nội địa, cơ quan lo về an ninh biên giới, ở mức độ hiện nay cho đến ngày 8/2, cấp 1,3 tỷ đô la để xây dựng hàng rào biên giới và 300 triệu đô la cho các thiết bị an ninh khác ở biên giới; phần thứ hai sẽ cấp ngân sách cho các bộ, ngành còn lại cho đến hết năm tài chính.
Phe Dân chủ nói rằng cách làm này của họ sẽ cho hai bên một tháng để thương thảo một giải pháp nhân nhượng về an ninh biên giới trong khi cho phép tất cả các cơ quan chính phủ bị đóng cửa hoạt động trở lại.
“Không, không. Không có gì cho bức tường hết,” bà Pelosi, tân Chủ tịch Hạ viện, nói trong một cuộc phỏng vấn phát sóng trên kênh NBC hôm 3/1. “Chúng ta nói về an ninh biên giới. Ông Trump không thể làm gì để có thể thuyết phục chúng tôi rằng: ‘Chúng tôi muốn quý vị làm điều không hiệu quả mà phí tổn lên đến hàng tỷ đô la.’ Điều đó sẽ gửi đi thông điệp sai về chúng ta như là một đất nước.”
Hôm 3/1, ông Trump đã cáo buộc phe Dân chủ là chơi trò chính trị.
“Chính phủ đóng cửa chỉ vì cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020,” ông Trump viết trên Twitter. “Phe Dân chủ biết rằng họ không thể thắng dựa trên tất cả những thành tựu của Trump, do đó họ dồn toàn lực để tấn công vào bức tường và an ninh biên giới vốn hết sức cần thiết – Sách nhiễu Tổng thống. Đối với họ, chỉ toàn là trò chính trị!”
Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, ông Mitch McConnell, hôm 2/1 nói rằng Thượng viện, vốn vẫn do Đảng Cộng hòa kiểm soát, sẽ không bỏ phiếu cho đạo luật của Đảng Dân chủ và gọi đó là ‘trò diễn chính trị’ và ‘hoàn toàn không phải là điểm bắt đầu’.
Thượng nghị sỹ Dick Durbin, nhân vật thứ hai của Đảng Dân chủ tại Thượng viện vốn cũng có mặt trong buổi nghe trình bày về bức tường biên giới ở Nhà Trắng hôm 2/1, nói trên kênh MSNBC rằng: “Chúng ta phải tìm cách mở cửa lại chính phủ. Ông ấy (Trump) thật sự muốn có sự đối đầu này bởi vì ông ấy hưởng lợi từ hỗn loạn. Ông ấy cứ bám vào ý nghĩ rằng ông ấy cần phải có bức tường và ông ấy chẳng thà nhìn chính phủ suy sụp chứ không chịu đối mặt thực tế rằng ông không có đủ số phiếu cho bức tường đó.”
Các công viên quốc gia của Mỹ đã đóng cửa các bãi cắm trại vì lo ngại về tình hình vệ sinh. Hàng trăm ngàn nhân viên liên bang đang làm việc mà không có lương. Các tòa án di trú, vốn đã quá tải, phần lớn đã đóng cửa.
Số tiền 5 tỷ đô la mà ông Trump yêu cầu chỉ là một phần của bức tường biên giới vốn ước tính tiêu tốn đến 23 tỷ đô la. Khi tranh cử, ông hứa hẹn Mexico sẽ chịu phí tổn cho bức tường này.
