Hamas hôm 22/2 thả sáu con tin khỏi Gaza, vốn là những tù nhân Israel còn sống cuối cùng được lên lịch thả theo giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận ngừng bắn mong manh, nhằm đổi lấy hàng trăm tù nhân và người bị giam giữ của Palestine.
Eliya Cohen, 27 tuổi, Omer Shem Tov, 22 tuổi và Omer Wenkert, 23 tuổi, tất cả đều bị bắt giữ tại địa điểm tổ chức lễ hội âm nhạc Nova trong cuộc tấn công của Hamas vào miền nam Israel ngày 7/10/2023, đã được trao cho Hội Chữ thập đỏ ở Nuseirat, ở miền trung Gaza, để chuyển đến lực lượng Israel.
Hàng chục chiến binh đứng gác trong đám đông tụ tập để theo dõi buổi bàn giao, trong khi những người đàn ông Hamas đeo mặt nạ được trang bị súng trường tự động đứng ở hai bên ba người đàn ông trông gầy gò và xanh xao, khi họ bị bắt phải vẫy tay từ sân khấu.
Hai người khác – Tal Shoham, 40 tuổi và Avera Mengistu, 39 tuổi – trước đó đã được thả tại Rafah ở phía nam Gaza.
Các vụ thả do Hamas chỉ đạo, bao gồm các buổi lễ công khai trong đó những người bị bắt giữ được đưa lên sân khấu và một số trong đó phải phát biểu, đã phải đối mặt với sự chỉ trích ngày càng tăng, bao gồm cả từ Liên hợp quốc, nơi lên án "cuộc diễu hành của các con tin".
Hamas hôm 22/2 đã bác bỏ những lời chỉ trích, mô tả các sự kiện này là một sự thể hiện trang trọng về sự thống nhất của người Palestine. Sau đó, họ đã trao con tin thứ sáu – Hisham Al-Sayed, 36 tuổi – cho Hội Chữ thập đỏ ở Thành phố Gaza mà không có buổi lễ công khai nào.
Al-Sayed và Mengistu đã bị Hamas giam giữ kể từ khi họ tự vào Gaza cách đây khoảng một thập kỷ. Shoham bị bắt cóc từ Kibbutz Be'eri cùng với vợ và hai đứa con, những người đã được thả trong một lệnh ngừng bắn ngắn vào tháng 11/2023.
Sáu người này là những con tin còn sống cuối cùng trong nhóm 33 người được thả trong giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận ngừng bắn vốn gồm ba giai đoạn giữa Israel và Hamas có hiệu lực vào ngày 19/1. Còn 63 người bị bắt giữ nữa, trong đó chưa đến một nửa được cho là còn sống, vẫn ở lại Gaza.
Shem Tov ôm chặt cha mẹ mình, vừa cười vừa khóc. "Con đã mơ về điều này như thế nào", anh nói trong một đoạn video do quân đội Israel công bố.
Shoham mỉm cười, vẫy tay và giơ ngón tay cái lên với những người bạn tụ tập bên ngoài bệnh viện nơi anh bị đưa đến.
"Chúng tôi đã đợi Tal mỗi ngày kể từ ngày 7 tháng 10", Yael Avner, 50 tuổi, một trong những người bạn của Shoham cho biết. "Thật nhẹ nhõm khi thấy anh ấy, bản thân anh ấy vừa trở về nhà".
Hàng trăm người Israel tụ tập dưới mưa tại nơi được gọi là Quảng trường Con tin ở Tel Aviv. Một số người thắp nến dưới những tấm ảnh của gia đình Bibas, những người đã được trả lại thi thể trong tuần này.
Để đổi lấy các con tin, Israel dự kiến sẽ thả 602 tù nhân và người bị giam giữ Palestine đang bị giam trong các nhà tù của mình.
Trong số đó sẽ có 445 người Gaza bị lực lượng Israel bắt giữ trong chiến tranh, cũng như hàng chục tù nhân đang thụ án tù dài hạn hoặc chung thân vì các cuộc tấn công giết chết hàng chục người Israel trong cuộc nổi dậy của người Palestine hai thập kỷ trước.
Bị giết trong khi bị giam giữ
Thỏa thuận ngừng bắn mong manh trong cuộc chiến giữa Israel và các chiến binh Hamas đã bị đe dọa do xác định nhầm một thi thể được công bố hôm 20/2 là của Shiri Bibas, người đã bị bắt cóc cùng hai đứa con trai nhỏ và chồng trong cuộc tấn công năm 2023 của Hamas.
Tuy nhiên, vào cuối ngày 21/2, Hamas đã trao trả một thi thể khác, mà gia đình bà Bibas cho biết đã được xác nhận là của bà.
"Đêm qua, Shiri của chúng tôi đã được đưa về nhà", gia đình bà cho biết trong một tuyên bố, trong đó nói rằng bà đã được Viện Y học Pháp y Israel xác định danh tính.
Gia đình Bibas là biểu tượng cho nỗi đau mà Israel phải chịu đựng vào ngày hôm đó. Chồng bà, Yarden, bị bắt và bị giam giữ riêng biệt với gia đình, đã được trả tự do vào ngày 1/2.
Quân đội Israel cho biết các đánh giá tình báo và phân tích pháp y về thi thể của Kfir Bibas 10 tháng tuổi và anh trai Ariel 4 tuổi cho thấy cả hai đều bị những kẻ bắt cóc giết chết một cách có chủ đích, "một cách tàn nhẫn".
Đài phát thanh quân đội Israel, trích dẫn các kết luận pháp y, cho biết bà Bibas có khả năng đã bị giết cùng với các con của mình.
Hamas nói rằng gia đình Bibas đã bị giết bởi một cuộc không kích của Israel. Một nhóm có tên là Lữ đoàn Mujahideen cho biết họ đã giam giữ gia đình này, điều mà quân đội Israel đã xác nhận.
Lệnh ngừng bắn đã tạm dừng giao tranh, nhưng triển vọng chấm dứt chiến tranh vẫn chưa rõ ràng. Hamas đã phải rất vất vả để chứng minh rằng họ vẫn nắm quyền kiểm soát ở Gaza mặc dù đã chịu tổn thất nặng nề trong cuộc chiến.
Nhóm chiến binh này đã châm ngòi cho cuộc xung đột bằng cuộc tấn công vào các cộng đồng người Israel khiến 1.200 người thiệt mạng và bắt giữ 251 con tin, theo Israel.
Chiến dịch của Israel đã giết chết ít nhất 48.000 người, cơ quan y tế Palestine nói, và đã biến phần lớn khu vực thành đống đổ nát, khiến hàng trăm nghìn người phải sống trong những nơi trú ẩn tạm thời và phụ thuộc vào xe tải cứu trợ.
Cả hai bên đều cho biết họ có ý định bắt đầu đàm phán ở giai đoạn thứ hai, mà các nhà hòa giải cho biết nhằm mục đích thống nhất việc trả lại tất cả các con tin còn lại và rút đi toàn bộ quân đội Israel.
Diễn đàn