Nhà chức trách Việt Nam vẫn chưa có phát biểu chính thức mặc dù hai ngày đã trôi qua kể từ khi Trung Quốc yêu cầu Việt Nam điều tra về cáo buộc là một nhân viên hải quan ở thành phố Hồ Chí Minh đã viết các từ chửi bậy bằng tiếng Anh lên một hộ chiếu Trung Quốc.
Lãnh sự quán Trung Quốc ở Tp. HCM hôm 27/7 ra thông cáo cực lực lên án hành động “đáng hổ thẹn và hèn nhát”, đồng thời yêu cầu Việt Nam truy tìm và trừng phạt nhân viên hải quan viết bậy vào hộ chiếu có in hình đường 9 đoạn, còn gọi là “đường lưỡi bò” của Trung Quốc ở biển Đông.
Trước đó, một nữ du khách Trung Quốc kể lại với báo chí nước này rằng khi chị ta nhập cảnh hôm 23/7, hộ chiếu của chị đã bị ghi các từ chửi tục sau khi bị nhân viên hải quan giữ khoảng vài phút.
Liệu việc Việt Nam vẫn im lặng về vụ này có gây ra những bất lợi về mặt ngoại giao và hình ảnh hay không, Tiến sỹ Trần Công Trục, cựu Trưởng ban Biên giới Chính phủ của Việt Nam, nhận định rằng Việt Nam chưa nhanh chóng đưa ra câu trả lời về vụ việc này vì cần phải có thời gian để xác định câu chuyện có thật hay không và ai đã gây ra. Ông nói với VOA:
“Cái chuyện để tìm ra người nào đó thì tôi nghĩ chắc chắn là nó phải có một quá trình, phải truy xét, xem chữ viết của ai, hay là ca kíp thế nào có lẽ phải có một thời gian. Nhất định là tìm ra những cái nguyên nhân. Thậm chí là có thể không phải người Việt Nam, thậm chí có thể là đây là một cái tính toán nào đó chẳng hạn. Tôi nghĩ là phải có một cái điều tra, chứ không thể nhanh chóng có thể nói được”.
Chỉ ít giờ sau khi vụ việc xuất hiện trên mạng xã hội, thông tin đã được hàng chục nghìn người chia sẻ, trong đó có một số người nêu nghi vấn về khả năng chính một người Trung Quốc nào đó tự viết các từ bậy vào hộ chiếu để “vu oan” cho nhân viên cửa khẩu của Việt Nam. Bên cạnh đó, cũng có nhiều người “hoan nghênh” hành động của nhân viên cửa khẩu.
Bình luận về điều này, ông Trần Công Trục cho rằng mọi người có quyền suy luận. Ông cũng nói nếu quả thật sự việc do một nhân viên Việt Nam gây ra, điều đó không đúng với các quy định ngoại giao và không nên cổ vũ. Mặt khác, ông nhìn nhận là việc làm đó cũng cho thấy sự bức xúc ở Việt Nam về “đường lưỡi bò vô lý” của Trung Quốc”. Ông nói:
“Đây chỉ là một hành động của cá nhân thôi. Chứ đây không phải là chủ trương của nhà nước Việt Nam đâu, của các cơ quan chức năng đâu. […] Qua cái này cũng phải thấy rằng là nó phản ánh cái sự bức xúc, cái bực bội của cán bộ, người dân Việt Nam đối với cái việc là Trung Quốc đã in cái đường biên giới lưỡi bò vào trong hộ chiếu. Nó thể hiện cái thái độ phản ứng, phản đối của người Việt Nam. Tất nhiên là tôi không ca ngợi cái việc viết bậy vào đấy”.
Trung Quốc từ nhiều năm nay đã đưa ra đường 9 đoạn, còn gọi là đường lưỡi bò, để nói rằng họ có chủ quyền lịch sử đối với hầu hết Biển Đông có tranh chấp với Việt Nam và một số nước khác.
Cựu Trưởng Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam Trần Công Trục nhấn mạnh với VOA rằng chắc chắn “tham vọng đó” của Trung Quốc “vấp phải sự phản kháng rất mạnh” không chỉ của Việt Nam mà từ nhiều nước trên thế giới.
