Những ngày này khi Hung Cao đi vào siêu thị, có người nhận ra ông và xin chụp hình với ông. Ngoài đường, tên ông xuất hiện trên những tấm bảng cắm bên vỉa hè, trên những sticker dán trên xe, và trên những lá cờ tung bay qua những con phố.
Chỉ vài tháng trước, cái tên Hung Cao vẫn còn xa lạ đối với nhiều người ở khu vực miền bắc bang Virginia. Giờ đây danh xưng này đang là niềm hi vọng cho nhiều cử tri dân chủ trong địa hạt Quốc hội thứ 10 của bang này trong cuộc bầu cử giữa kì diễn ra chưa đầy hai tuần nữa ở Mỹ.
“Người ta đang rất hào hứng cho sự thay đổi và họ muốn một người nào đó đại diện họ,” ông Hung, một đại tá Hải quân Hoa Kỳ đã về hưu và là ứng cử viên Đảng Cộng hòa, nói với VOA bằng tiếng Anh trong một cuộc phỏng vấn.
Nếu ông giành chiến thắng vào ngày 8 tháng 11, ông sẽ trở thành dân biểu Hạ viện Hoa Kỳ phục vụ nhiệm kì hai năm và sẽ là người gốc Việt thứ ba trong lịch sử đắc cử vào cơ quan lập pháp này của Mỹ.
Phe Cộng hòa được dự đoán có nhiều phần chắc sẽ giành lại Hạ viện hiện do phe Dân chủ nắm giữ, theo nhận định của các nhà phân tích chính trị. Hàng loạt các cuộc khảo sát ý kiến cử tri khắp toàn quốc trong những tuần gần đây cho thấy tỉ lệ ủng hộ phe Cộng hòa cao hơn phe Dân chủ trong bối cảnh người dân lo ngại về lạm phát tăng cao và bất mãn về cách điều hành đất nước của Tổng thống Joe Biden theo Đảng Dân chủ.
Nắm bắt được xu hướng chính trị, phe Cộng hòa đang tiến hành các chiến dịch vận động tranh cử với những thông điệp đánh mạnh vào mối quan tâm hàng đầu của cử tri là kinh tế trong khi thúc đẩy thành phần ứng cử viên đa dạng hơn để mở rộng sức thu hút tới nhiều cử tri thuộc sắc dân thiểu số hơn.
Đại tá Hung Cao là một trong số những ứng cử viên như vậy. Ông là người tị nạn rời Việt Nam năm 1975 khi mới bốn tuổi. Sau một thời gian sinh sống và theo học trường Pháp ở Tây Phi, ông cùng gia đình đến định cư ở thành phố Annandale của bang Virginia vào năm 1982. Ông được nhận vào Học viện Hải quân Hoa Kỳ ở Annapolis, bang Maryland và sau khi tốt nghiệp trở thành Người nhái Biển sâu và Sĩ quan Tháo gỡ Bom mìn.
Trong vai trò người nhái của Hải quân Hoa Kỳ, ông đã trục vớt xác của một vài máy bay bao gồm tìm và vớt thi thể con trai Tổng thống Kennedy là John F. Kennedy Jr., vợ ông ta Carolyn Bessette Kennedy và chị vợ Lauren Bessette, theo website vận động tranh cử. Ông cũng được điều động đi chiến đấu ở Iraq, Afghanistan và Somalia, phục vụ bên cạnh Lực lượng Đặc nhiệm và các toán Biệt kích Hải quân.
Sau khi trở về từ lần điều động cuối cùng của ông tới Afghanistan vào đầu năm 2021 thì thủ đô Kabul thất thủ. Điều đó làm ông nhớ tới tình cảnh của Sài Gòn gần 50 năm trước khi phe cộng sản tiến vào nắm quyền kiểm soát.
“Các biến cố này và nhiều vấn đề làm tê liệt đất nước đã thúc đẩy [tôi] ra tranh cử vào Hạ Viên Hoa Kỳ tại Địa hạt Quốc hội thứ mười của Virginia,” ông nói trên website vận động tranh cử.
Đề cao giáo dục
Một trong những thông điệp cốt lõi trong chiến dịch vận động tranh cử của Đại tá Hung Cao là giáo dục, một vấn đề được quan tâm hàng đầu trong địa hạt của ông. Tại đây, sự bất mãn của nhiều cha mẹ về những tác động tiêu cực từ việc đóng cửa trường học trong đại dịch COVID-19 đã thôi thúc nhiều người bỏ phiếu cho ứng cứ viên Cộng hòa trong cuộc bầu cử thống đốc vào năm ngoái.
“Ba mẹ tôi rất coi trọng giáo dục. Mẹ tôi luôn nói, người ta có thể lấy đi tiền bạc, lấy đi địa vị, nhưng họ không bao giờ có thể lấy đi được kiến thức trong đầu của mình,” ông nói.
Ông cũng chỉ trích việc nhà chức trách giáo dục địa phương đã đưa ra những quyết định mà ông cho là “sai lầm”, như bắt học sinh học từ xa như một biện pháp hạn chế dịch bệnh lây lan; và dạy cho các em những ý tưởng về nhận thức giới tính và chủng tộc mà ông không cho là đúng đắn, trong khi phớt lờ ý kiến của những bậc phụ huynh phản đối nội dung chương trình học.
“Hiệp hội Giáo dục Toàn quốc (NEA) công bố một báo cáo thành tích học tập mà trong đó Virginia thụt lùi nhiều nhất trong số 50 bang. Vùng bắc Virginia là nơi đứng đầu cả nước về giáo dục, vậy mà lại thụt lùi nhiều nhất. Điểm ACT thì thấp nhất trong 30 năm qua, đọc hiểu thì thấp hơn hồi 1990,” ông nói. “Chúng ta cần để con em vào học lại trong trường. Chúng ta cần một thế hệ có thể theo đuổi những nghề nghiệp khó như kĩ sư và khoa học.”
Trong khi đó, đối thủ Dân chủ cạnh tranh với Đại tá Hung Cao trong địa hạt 10, Dân biểu Jennifer Wexton, nói trên website vận động tranh cử của mình rằng: “Tại Thượng viện cấp bang, tôi là người ủng hộ mạnh mẽ cho những ưu tiên giáo dục như loại bỏ các kì thi chuẩn hóa không cần thiết, hiện đại hóa việc giảng dạy ở trường học, và phản đối cho các nỗ lực của phe Cộng hòa tước bỏ quyền kiểm soát trường học ở cấp địa phương.”
Đại tá Hung Cao cho biết những cuộc trò chuyện của ông với cử tri cho thấy lo ngại về vấn đề giáo dục đặc biệt nổi cộm trong những cộng đồng sắc dân thiểu số bao gồm người Việt Nam, người Hàn Quốc, người Hoa, và người Ấn Độ. Một số người cảm thấy bị kì thị khi một trường trung học nổi tiếng về chất lượng giảng dạy trong vùng thay đổi tiêu chí tuyển sinh khiến tỉ lệ học sinh gốc Á giảm mạnh rõ rệt, ông nói.
Tại khu vực bắc Virginia đông dân, gần một năm sau chiến thắng bầu cử gây chấn động vào năm ngoái của Thống đốc Glenn Youngkin nhờ lá phiếu của những phụ huynh bất mãn về giáo dục, vấn đề này vẫn tiếp tục nóng trong mùa bầu cử năm nay khi các ứng cử viên Dân chủ chật vật chống đỡ những cuộc tấn công của phe Cộng hòa liên quan tới một đề xuất luật của một thượng nghị sĩ Dân chủ cấp bang. Đề xuất này mở rộng định nghĩa xâm hại trẻ em mang tính hình sự để bao gồm những cha mẹ không chấp thuận giới tính hoặc bản dạng tính dục mà con cái họ tự lựa chọn.
Nếu đắc cử, Đại tá Hung Cao nói ông định sẽ giới thiệu “luật quyền cha mẹ” mà sẽ hạn chế một cách rõ ràng sự can dự của chính phủ vào đời sống gia đình, theo báo Washington Examiner.
Về phần mình, bà Wexton nói bà không ủng hộ đề xuất nói trên và khẳng định cha mẹ vẫn có vai trò “quan trọng nhất.”
“Là một người mẹ và là phụ huynh duy nhất của những đứa con đang theo học trong các trường công lập của chúng ta trong cuộc đua này, bảo đảm tất cả trẻ em đều có cơ hội nhận được một nền giáo dục đẳng cấp thế giới luôn là ưu tiên hàng đầu đối với tôi,” bà Wexton nói với Washington Examiner trong một tuyên bố. “Tôi tin rằng cha mẹ có vai trò quan trọng nhất trong việc giúp con họ đạt được thành công trong tương lai và không ủng hộ những đề xuất có thể khiến cha mẹ phải ngồi tù vì không ủng hộ bản dạng giới tính hoặc khuynh hướng tính dục của con họ.”
Bà nói thêm: “Tôi đang tranh đấu để giành những khoản đầu tư mạnh mẽ vào các trường học và các chương trình phát triển lực lượng lao động của chúng tôi, và tự hào rằng thông qua công tác của tôi tại Quốc hội, chúng ta đã mở cửa trở lại thành công các trường học và đang giúp học sinh trám lại lỗ hổng kiến thức trong đại dịch.”
Cuộc đua quyết liệt
Trong chặng đua nước rút của cuộc bầu cử giữa, cả hai ứng cử viên đang ráo riết vận động cử tri bằng các sự kiện trên thực địa cũng như trên sóng truyền hình và mạng xã hội.
Môi trường chính trị thuận lợi cho phe Cộng hòa đang tiếp thêm động lực cho chiến dịch tranh cử của Đại tá Hung Cao trong khi ông tiếp tục xoáy sâu vào thông điệp về giáo dục. Quảng cáo chính trị mới nhất của ông, gọi đối thủ của ông là một chính trị gia mà “sẽ bỏ tù những người cha người mẹ” trong một nỗ lực nhằm gắn bà với dự luật gây tranh cãi.
Ông cho biết một cuộc khảo sát ý kiến được phổ biến trong nội bộ ban vận động của ông cho thấy bà Wexton nhận được 43% tỉ lệ ủng hộ trong khi ông được 41%, cách biệt nằm trong sai số.
“Bà ta là dân biểu đương nhiệm và bốn năm tại chức, và nếu bà ta không có được 46% người sẽ bỏ phiếu cho bà ta thì bà ta đang gặp rắc rối,” ông nói với VOA.
Các chuyên gia dự đoán bầu cử vẫn đánh giá địa hạt Virginia 10 là có thiên hướng bầu cho ứng cử viên Dân chủ dù gần đây đã có sự dịch chuyển theo hướng có lợi có ứng cử viên Cộng hòa.
Trong khi đó, ban vận động tranh cử của bà Wexton tuần trước cũng tung ra quảng cáo đả kích lập trường của Đại tá Hung Cao về vấn đề phá thai, nói rằng ông bày tỏ “phấn khích” về phán quyết của Tòa án Tối Cao Hoa Kỳ tước bỏ quyền phá thai.
Trong một cuộc tranh luận công khai vào tuần trước, bà mô tả ông là người có quan điểm cực đoan, dẫn ra những phát biểu của ông trong đợt vận động bầu cử sơ bộ mà trong đó ông than phiền rằng những người tấn công tòa nhà Quốc hội Mỹ vào ngày 6 tháng năm 2021 đã bị khước từ trình tự pháp lý.
Trả lời câu hỏi của VOA điều quan trọng nhất mà ông muốn mọi người biết về ông là gì, ông Hung Cao đáp:
“Tôi làm chồng đã 24 năm nay, làm cha của năm đứa con. Tôi yêu đất nước này rất nhiều, tôi đã xả thân để bảo vệ đất nước này và tôi sẽ không ngừng lại chỉ vì tôi không mặc quân phục nữa.”
Diễn đàn