Trong thời gian 20 năm, Hội nghị Quốc tế về bệnh AIDS đã phình ra từ một cuộc họp khoảng 2.000 khoa học gia tại hội nghị đầu tiên năm 1985 ở Atlanta thành cuộc tề tựu nhiều ngành nghề với sự tham gia của 12.000 khoa học gia, các nhà hoạt động và những người sống với virut gây bệnh này. Hội nghị năm 2014 ở Melbourne, Australia bàn luận về một loạt đề tài dường như vô tận, từ khoa học thuần túy cho đến các vấn đề xã hội. Thông tín viên VOA Anita Powell tường thuật từ hội nghị ở Melbourne.
Tại Hội nghị Quốc tế về bệnh AIDS năm nay, kèm theo các cuộc thảo luận nghiêm túc về khoa học và kỹ thuật là một bầu không khí lễ hội.
12 ngàn đại biểu ở đây có rất nhiều điều để cảm thấy vui mừng. Trong chỉ 2 thập niên, bệnh AIDS đã đi từ chỗ là một án tử hình cho đến chỗ là một lối sống. Con số các ca nhiễm HIV mới trên khắp thế giới ở mức thấp nhất từ một thập niên, cũng như con số những cái chết có liên quan đến AIDS.
Thành tích đó đã đạt được nhờ 2 cuộc cách mạng tương ứng: một cuộc chạy đua khoa học quy tụ những đầu óc kiệt xuất nhất thế giới nhằm tìm ra các phương án điều trị tốt hơn và một sự chuyển biến xã hội làm thay đổi cách thức chúng ta bàn về các vấn đề quan trọng như tình dục, giới tính, sự bất bình đẳng, bạo lực và giáo dục.
Các tiến bộ khoa học được đưa ra thảo luận tại hội nghị năm nay gồm các cải tiến về thử nghiệm và điều trị - và một loại thuốc viên có thể giúp ngăn ngừa sự lây truyền HIV. Kỹ thuật đó, được gọi là phép phòng bệnh trước khi bị phơi bày, hay PrEP, bao trùm các cuộc thảo luận khoa học sau khi một cuộc khảo cứu của tạp chí y học Lancet phát hiện rằng mức hiệu quả lên tới 75% trong các cuộc thử nghiệm một loại thuốc viên có tên là Truvada.
Bác sĩ James Rooney thuộc Gilead Sciences, công ty kỹ thuật sinh học Mỹ chế tạo Truvada, giải thích tác dụng của PrEP:
“PrEP thực ra là một sách lược mới để phòng chống sự lây nhiễm HIV. Ðó là một phương thức dùng các loại thuốc HIV thường được sử dụng để điều trị, nhưng trong trường hợp này, các loại thuốc lại được kê cho các cá nhân có nguy cơ cao bị lây nhiễm.”
Hội nghị lần này không phải là không có bi kịch riêng của nó.
Chỉ vài ngày trước khi hội nghị khai mạc, 6 nhân vật hàng đầu trong cuộc chiến chống bệnh AIDS đã thiệt mạng trong một tai nạn máy bay trên không phận miền đông Ukraine.
Bi kịch này đã khơi ra nhiều đau buồn tại hội nghị, bắt đầu bằng một phút mặc niệm, dưới sự chủ tọa của Chủ tịch Hội AIDS Quốc tế Francoise Barre-Sinoussi:
“Tôi rất muốn nói với quý vị rằng chúng ta khai mạc hội nghị này trong những thời khắc hạnh phúc hơn. Vẫn còn rất khó để tôi có thể bày tỏ mức độ của cái cảm giác về sự mất mát các đồng sự và bạn bè chúng ta. Chúng ta đau buồn cùng với tất cả những người trên khắp thế giới đã mất đi người thân và bạn bè trong tấn thảm kịch vô lý này.”
Hội nghị kéo dài 1 tuần lễ cũng có sự tham dự của những nhân vật nổi tiếng, như cựu tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton.
“Chúng ta có mặt ở đây vào dịp kỷ niệm 20 năm hội nghị để chào mừng rất nhiều tiến bộ đã đạt được vì thế giới đã đi đến một quyết định đúng đắn nhằm phòng chống bệnh AIDS, và nay, nhằm kiến tạo một thế hệ không còn bệnh này. Chúng ta không thể bỏ cuộc. Và tất cả chúng ta nên làm công việc dẫn đường.”
Nhà vận động chống nghèo Bob Geldof cũng nói nhiều về dịch bệnh này, trong bài phát biểu chính vào lễ bế mạc:
“Khi tôi ở châu Phi, khi tôi ở giữa các nạn nhân mà tất cả quý vị đã bàn về và làm việc với trong 30 năm, tôi nhìn thấy mọi sự sụp đổ vì một làn sóng thờ ơ lãnh đạm. Mọi thứ tan rã.”
Ở một mức độ nào đó, dịch bệnh bi thảm đã giết chết khoảng 39 triệu người kể từ đầu thập niên 1980, và tiếp tục tác động đến khoảng 35 triệu người đang sống với virut gây bệnh, đã làm thay đổi thế giới. AIDS đã phơi bày những sự bất bình đẳng và bất công kéo dài, và những người hoạt động về bệnh AIDS nói họ không thể chống lại với sự lây lan của virut gây bệnh này mà không chống lại những vấn đề tiềm ẩn bên dưới.
Ðó là một cái giá khổng lồ phải trả, nhưng là một cái giá mà các nhà hoạt động nói đã mở đường cho một thế giới nhiều thông cảm hơn, lý thú hơn và tươi sáng hơn.
