Hơn 80 tổ chức quốc tế tranh đấu vì nhân quyền và công bằng khí hậu từ khắp nơi trên thế giới vừa ký một thỉnh nguyện thư kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho luật sư môi trường Đặng Đình Bách, người được cho là sẽ tuyệt thực từ ngày 24/6 sắp tới. Đồng thời, nhóm này cũng vận động chiến dịch tuyệt thực kéo dài một tháng để tiếp sức với ông.
Bức thư cho viết rằng ông Đặng Đình Bách đang thụ án 5 năm tù tại Việt Nam “về tội trốn thuế ngụy tạo sau khi vận động cho phong trào chống điện than của đất nước mình”.
“Chính phủ Việt Nam tự cam kết đạt mức thải ròng bằng không vào năm 2050 và chấp nhận tiêu tốn 15,5 tỉ đôla Mỹ để chuyển đổi sang năng lượng sạch. Nhưng điều này không thực hiện được nếu những người lãnh đạo về khí hậu như ông Bách bị cho vào tù”.
“Mặc dù đóng một vai trò cốt yếu trong những cam kết về khí hậu, ông Bách là một trong 4 thành viên của Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam đã bị bỏ tù ở Việt Nam, điều này cho thấy một khuynh hướng đang diễn ra và rất đáng quan ngại”, bức thư gửi những người ủng hộ chuyển đổi năng lượng công bằng và phát triển bền vững ở Việt Nam viết.
“Ông Bách là một nhà bảo vệ khí hậu và không nên bị trừng phạt vì đã tham gia vào quá trình chuyển đổi năng lượng sạch của Việt Nam”, bà Meena Jagannath, Điều phối viên của Mạng lưới Luật sư Toàn cầu thuộc tổ chức Movement Law Lab, một tổ chức mà ông Bách là một thành viên trước khi bị bắt, cho biết trong một thông báo khi tham gia chiến dịch hôm 24/5. “Điều quan trọng đối với các luật sư nhân quyền và những người bảo vệ môi trường trên toàn thế giới là đứng lên bảo vệ đồng nghiệp của chúng ta ở Việt Nam. Việc bày tỏ sự đoàn kết này cực kỳ quan trọng đối với tương lai của khu vực và hành tinh. Ngay bây giờ, tất cả chúng tôi đều lo lắng cho tính mạng của ông ấy”.
Bà Maureen Harris, Cố vấn cấp cao của tổ chức International Rivers (Sông Quốc tế) cho biết: “Một quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng không thể thành công với những người như Bách đang ngồi tù. Bà cho biết thêm: “Kết quả của một môi trường đàn áp như vậy là xã hội dân sự bị loại trừ một cách hiệu quả khỏi các không gian đàm phán và thảo luận xung quanh các quan hệ đối tác, chương trình và dự án chuyển đổi năng lượng, ngay cả khi họ tuyên bố là ‘công bằng’”.
Bà Trần Phương Thảo, vợ của ông Đặng Đình Bách, hôm 26/5 nói với VOA rằng đợt vận động này thể hiện “sự đoàn kết toàn cầu hướng đến những nhà hoạt động vì môi trường và họ lên tiếng vì công lý”.
Bà nói:
“Các bạn vẫn luôn đồng hành với tôi, và gia đình từ đầu đến giờ, các bạn luôn lắng nghe tất cả các thông điệp của anh Bách gửi ra và làm tất cả những gì có thể để thể hiện sự đoàn kết với anh Bách.”
“Cái phong trào còn hơn là cả việc đòi trả tự do anh Bách. Nó thể hiện sự đoàn kết toàn cầu hướng đến những nhà hoạt động vì môi trường và họ lên tiếng vì công lý chung, vì sự tiến bộ chung của cộng đồng, chứ không chỉ vận động riêng cho một mình anh Bách”.
Chuyển thông điệp từ nhà tù Việt Nam ra quốc tế, bà Thảo cho biết rẳng chồng bà sẽ tuyệt thực toàn phần vào ngày 24/6, ngày đánh dấu 2 năm kể từ khi ông bị giam cầm, nhằm “phản đối bản án bất công” và “yêu cầu được trả tự do ngay lập tức”.
“Ông sẽ tuyệt thực cho đến chết để bảo vệ sự vô tội của mình. Với tinh thần phản đối ôn hòa và bất bạo động của ông ấy, chúng tôi đang phát động tuyệt thực tiếp sức với ông ấy, cùng đoàn kết với ông ấy trong cuộc tuyệt thực tiếp sức từ ngày 24/5 đến ngày 24/6, để nâng cao nhận thức về sự bất công cùng cực này và kêu gọi trả tự do cho ông ấy”, bức thư viết.
Bà Thảo chia sẻ với VOA:
“Tôi rất trân trọng và cảm thấy thật ấm lòng vì nhận được sự thông cảm, sẻ chia bằng cái hành động rất cụ thể của các bạn – đó là chiến dịch tuyệt thực cùng với anh Bách.”
“Các bạn thể hiện bằng chính cái hành động rất cụ thể, không chỉ là lời nói nữa. Tôi rất trân trọng biết ơn mọi nỗ lực của các bạn bè quốc tế để hướng đến anh Bách”.
Các tổ chức quốc tế đồng thanh đứng lên bày tỏ sự đoàn kết với ông Bách thông qua phản đối ôn hòa và kêu gọi trả tự do cho ông, cũng như chấm dứt hành động trả đũa của chính phủ khi các tổ chức xã hội dân sự ở Việt Nam và trên thế giới đang thúc đẩy nhân quyền và công bằng môi trường.
“Chúng tôi kêu gọi tất cả các chính phủ, các tổ chức đa phương và các tổ chức khác đã đầu tư vào quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng cho Việt Nam, hãy kiên quyết yêu cầu trả tự do cho ông Bách”, đồng thời lên tiếng để cho phép các tổ chức xã hội dân sự ở Việt Nam “được tham gia một cách có ý nghĩa vào quá trình rất quan trọng này đối với tương lai của khu vực và hành tinh”, bức thư viết.
Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa phản hồi ngay yêu cầu bình luận của VOA về thỉnh nguyện thư và chiến dịch vận động này.
“Với sự trả thù cực đoan của Việt Nam đối với xã hội dân sự, phong trào toàn cầu rộng lớn của chúng ta có một sức mạnh duy nhất để ủng hộ quyền tự do, kêu gọi Hoa Kỳ, quốc gia ủng hộ chính cho quá trình chuyển đổi năng lượng sạch của Việt Nam, hãy lên tiếng kêu gọi trả tự do cho ông Đặng Đình Bách”, một thông cáo của nhóm tổ chức nhân quyền đăng trên trang vận động toàn cầu Avaaz hôm 23/5.
Hồi tuần trước, Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (UNWGAD) đã đưa ra ý kiến liên quan đến việc bỏ tù ông Bách, cho rằng đó là “sự vi phạm luật pháp quốc tế” và bày tỏ lo ngại về “vấn đề mang tính hệ thống với việc giam giữ tùy tiện” đối với các nhà bảo vệ môi trường ở Việt Nam.
Diễn đàn