Đặc sứ Mỹ nỗ lực khởi động lại tiến trình hòa bình Trung Đông

Các giới chức Israel không cho biết chi tiết về những cuộc thảo luận giữa Đặc sứ Hoa Kỳ và Thủ tướng Benjamin Netanyahu mà chỉ nói là những cuộc thảo luận này tiến hành tốt đẹp. Trong một lời phát biểu khi đi vào cuộc họp, nhà lãnh đạo Israel nói với Đặc sứ Hoa Kỳ là chính phủ của ông rất nghiêm chỉnh muốn đưa tiến trình hòa bình tiến tới.

Thủ tướng Netanyahu nói: “Tôi đang trông chờ làm việc với ông và với Tổng thống Obama để đưa tiến trình hòa bình tiến tới. Chúng tôi rất nghiêm chỉnh về việc này. Tôi biết ông cũng nghiêm chỉnh trong vấn đề này.”

Tuy nhiên với việc Israel tiếp tục bác bỏ yêu cầu của Washington đòi Israel chấm dứt xây dựng các khu định cư, ít có dấu hiệu về một khai thông giúp hàn gắn mối liên hệ giữa hai đồng minh.

Mối liên hệ này trở nên căng thẳng sau khi chính quyền Obama áp lực yêu cầu Israel ngưng hay hạn chế việc xây dựng trên những phần đất mà người Palestine cho là của họ.

Các nhà phân tích nói là khuynh hướng của Hoa Kỳ và Israel đối với việc tranh chấp đã khác biệt từ lâu. Israel đã có một chính sách lâu dài về việc định cư trên phần đất mà họ chiếm đóng. Hoa Kỳ trong nhiều năm qua chống lại việc này và xem điều này không giúp ích gì cho tiến trình hòa bình.

Ông Alon Pinkas là một chuyên viên phân tích về các vấn đề ngoại giao tại Trung tâm Yitzhak Rabin ở Tel Aviv và là cựu tổng lãnh sự Israel tại New York cho biết:

“Đây là sự căng thẳng hoặc khác nhau, hoặc là cách biệt về các đường lối tiếp cận đã trở thành nóng bỏng trong nhiều năm qua nhưng đã được tạm gác qua một bên vì có một tiến trình hòa bình hay có vẻ như có một tiến trình hòa bình. Năm ngoái không có một tiến trình hòa bình được phát hiện và nổi bật lên.”

Israel không đưa ra một chỉ dấu nào cho thấy họ chịu khuất phục trước những đòi hỏi quan trọng của Hoa Kỳ đối với vấn đề xây dựng các khu định cư.

Hôm thứ Năm khi Đặc sứ Mitchell đến đây, Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố với đài truyền hình Israel là Israel sẽ tiếp tục xây dựng những khu định cư tại Đông Jerusalem.

Ông Benjamin Netanyahu nói là không có chuyện ngưng xây dựng tại Jerusalem. Thủ tướng Israel nói thêm là chính sách của Israel đối với Jerusalem không thay đổi và đó là chính sách của những người tiền nhiệm của ông kể từ cuộc chiến năm 1967.

Trong cuộc chiến tranh 1967 giữa các nước Ả Rập và Israel, Israel chiếm Đông Jerusalem và Bờ Tây từ tay Jordan.

Người Palestine đòi Đông Jerusalem là thủ đô tương lai của Palestine và sẽ không tái tục các cuộc thương thuyết cho đến khi nào Israel ngưng các hoạt động xây dựng các khu định cư. Israel muốn người Palestine trở lại bàn đàm phán mà không được đặt điều kiện tiên quyết.

Với tiến trình đàm phán ngưng trệ trong hơn một năm, các nhà quan sát nhận xét thấy bầu không khí mệt mỏi, chán nản giữa các nước liên hệ, kể cả Hoa Kỳ.

Ông Pinkas nói là cách duy nhất để tránh đào sâu hơn nữa cuộc tranh chấp là cả Israel và Palestine cần phải có những bước đi có ý nghĩa tuy khó khăn để tìm ra một giải pháp thực sự.

Ông nói: “Một thỏa thuận thiết thực tạm thời có thể đạt được về mặt quan hệ để làm việc nhưng việc này chỉ để câu giờ bởi vì đến một thời điểm nào đó mọi người đều thấy là tiến trình này không đưa đến mục đích mong muốn, kết quả mong muốn và rồi sẽ nổ tung. Tôi muốn nói nổ tung về phương diện chính trị.”

Vào thứ Sáu, một số giới chức Israel nói là họ hy vọng một thỏa thuận sẽ sớm đạt được để hai bên bắt đầu những cuộc thương thuyết gián tiếp.

Đặc sứ Mitchell sẽ gặp các giới chức Palestine trước khi gặp lại Thủ tướng Benjamin Netanyahu vào ngày Chủ Nhật.