Kiến trúc sư Pháp lên đường đi Trung Quốc vì vụ Bạc Hy Lai

Kiến trúc sư người Pháp bị giữ tại Campuchia nhiều tuần lễ đã đáp máy bay đi Thượng Hải, nơi ông được mời ra thẩm vấn vì có liên hệ đến vụ tai tiếng chính trị lớn nhất ở Trung Quốc từ mấy chục năm nay. Từ Phnom Penh, thông tín viên VOA Luke Hunt gửi về bài tường thuật sau đây.

Ông Patrick Devillers thoạt đầu bị bắt ở Phnom Penh sau lời yêu cầu của Trung Quốc, là nơi các giới chức đang mở một cuộc điều tra gây nhiều chú ý về nhân vật chính trị bị tai tiếng Bạc Hy Lai và bà vợ là Cốc Khai Lai.

Người ta cho rằng giới hữu trách Trung Quốc muốn thẩm vấn ông Devillers về quan hệ của ông với bà Cốc Khai Lai, người đang bị điều tra về vụ ám sát doanh gia người Anh Neil Heywood hồi năm ngoái.

Nhà chức trách Campuchia đã giữ ông Devillers hôm 13 tháng 6, nhưng không truy tố ông về tội nào. Nhà chức trách nói ông được đưa đến phi trường Quốc tế Phnom Penh hôm thứ hai, nơi ông đáp một chuyến bay, theo ý muốn riêng của ông.

Tại Paris, ông Alexis Berthier, trợ lý phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Pháp, nói với đài VOA rằng ông Devillers quyết định đi Trung Quốc sau khi hội ý với các luật sư và giới hữu trách Trung Quốc, nhưng các nhà ngoại giao Pháp không hiện diện tại cuộc họp vừa kể.

Ông Berthier cho biết: “Ông ấy đã đi đến quyết định về việc trở lại Trung Quốc sau khi thảo luận với nhà chức trách Trung Quốc. Ông đã thông báo cho các giới chức Pháp rằng ông nhận được một số bảo đảm về những gì sẽ xảy ra một khi ông đến Trung Quốc. Sau đây thì điều mà chúng tôi có thể làm trong tư cách đoàn ngoại giao Pháp là có thể bảo đảm rằng ông được hưởng mọi sự bảo về về lãnh sự vụ trong thời gian ở đó.”

Ông Berthier nói ông không thể bình luận liệu ông Devilers có bị ép buộc khi đưa ra quyết định hay không, và không thể nói liệu ông Devillers có bị đặt dưới sự câu lưu nào trong thời gian ở Bắc Kinh hay không.

Ông Ray Leos là một bình luận gia chính trị địa phương và là Hiệu trưởng trường Thông tin tại Ðại học Pannasastra ở Phnom Penh. Ông nói chuyến bay vào đêm khuya của ông Devillers không phải là điều bất ngờ trong khi số phận của ông được theo dõi sát từ nước ngoài.

Ông Leos nói: “Còn phải chờ xem sao nhưng tôi có thể nói rằng qua mọi dấu hiệu, ông Devillers đã tự ý rời khỏi Campuchia. Về phần Campuchia và Trung Quốc trong 20 năm qua thì họ đã có một mối bang giao rất thân thiết trong 20 năm qua.”

Ông Devillers đã sống ở thành phố Ðại Liên vào đầu thập niên 1990, khi ông làm thị trưởng và được cho là có quan hệ làm ăn với nhà chính trị đang lên này.

Vụ tai tiếng quanh ông Bạc Hy Lai, người từng lãnh đạo thành phố Trung Khánh, thoạt đầu đã bùng ra cách đây ít tháng khi ông Bạc Hy Lai bị bãi chức bí thư tỉnh Trùng Khánh và sau đó vợ ông bị câu lưu.