Tổng thống Joe Biden sẽ tham dự thượng đỉnh ASEAN trực tuyến vào ngày 26/10. Đây là lần đầu tiên trong 4 năm nay Washington giao tiếp ở cấp cao nhất với khối ASEAN vốn được Mỹ xem là trọng yếu trong chiến lược đẩy lùi Trung Quốc.
Tòa đại sứ Mỹ tại Brunei cho Reuters biết ông Biden sẽ dẫn đầu phái đoàn Mỹ tại thượng đỉnh ASEAN-Mỹ, trong khuôn khổ loạt các cuộc họp của lãnh đạo ASEAN trong tuần này.
Hoa Kỳ không tham dự các cuộc họp của ASEAN ở cấp Tổng thống kể từ khi người tiền nhiệm của ông Biden là ông Donald Trump dự thượng đỉnh ASEAN-Mỹ tại Manila năm 2017.
Theo giới phân tích, cuộc gặp của ông Biden với 10 nước ASEAN lần này phản ánh những nỗ lực của chính quyền Biden muốn giao tiếp với các đồng minh và đối tác trong nỗ lực chung để cản đà Trung Quốc.
Các nhà phân tích hy vọng tại thượng đỉnh ngày 26/10 với ASEAN, Tổng thống Biden sẽ chú trọng đến sự hợp tác trong phân phối vaccine COVID-19, biến đổi khí hậu, chuỗi cung cấp và hạ tầng cơ sở.
Ông cũng được kỳ vọng sẽ đảm bảo với ASEAN rằng sự chú trọng gần đây của Mỹ trong giao tiếp với Ấn Độ, Nhật Bản và Úc theo dạng thức Bộ tứ gọi là Quad và một thỏa thuận cung cấp cho Úc tàu ngầm hạt nhân không có ý định thay thế vai trò trung tâm của ASEAN trong khu vực.
“Đây sẽ là cuộc họp đầu tiên của ông Biden với lãnh đạo ASEAN trong tư cách Tổng thống, do đó ông sẽ đảm bảo với họ là Đông Nam Á quan trọng đối với chính quyền của ông,” ông Murray Hiebert, một cộng sự cao cấp với chương trình Đông Nam Á tại Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington, nói.
Ông Hebert cho rằng các lãnh đạo ASEAN mong muốn được nghe bất cứ kế hoạch nào của Mỹ tăng cường cung cấp vaccine COVID-19 cho khu vực vốn bị thiệt hại nặng vì đại dịch, và cách Washington muốn giao tiếp về thương mại, đầu tư và hạ tầng cơ sở.
Ông Biden chưa tỏ ý có kế hoạch quay lại hiệp định thương mại TPP mà cựu Tổng thống Trump đã rút Mỹ ra vào năm 2017. Một nhà ngoại giao châu Á nói với điều kiện ẩn danh rằng việc thiếu yếu tố kinh tế trong giao tiếp của Mỹ ở khu vực là một khoảng trống lớn.
“Lĩnh vực quan trọng nhất đối với khu vực này là kinh tế,” nhà ngoại giao ẩn danh nói.
Các cuộc họp của ASEAN kỳ này không mời lãnh đạo nhà cầm quyền quân sự Myanmar, ông Min Aung Hlaing, người đã lật đổ chính phủ dân sự hồi tháng Hai năm nay. Đây là hành động hiếm thấy của ASEAN vốn có tiếng là không can thiệp.
