Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol hôm thứ Hai (8/5) kêu gọi các quan chức vạch ra các bước cụ thể để đẩy nhanh hợp tác kinh tế và an ninh với Nhật Bản sau hội nghị thượng đỉnh cuối tuần của ông với Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida ở Seoul, theo AP.
Trong cuộc họp hôm 7/5, ông Kishida bày tỏ sự thông cảm đối với những người Hàn Quốc bị buộc làm nô lệ trong thời kỳ Nhật Bản cai trị Bán đảo Triều Tiên từ năm 1910-1945 khi các nhà lãnh đạo cam kết vượt qua những bất bình lịch sử và tăng cường hợp tác trước mối đe dọa hạt nhân của Triều Tiên và những thách thức khác.
Hội nghị thượng đỉnh lần này, cuộc gặp thứ hai giữa các nhà lãnh đạo trong vòng chưa đầy hai tháng, đã gây ra phản ứng trái chiều ở Hàn Quốc. Các nhà phê bình, bao gồm cả những người theo chủ nghĩa tự do đối lập với ông Yoon, những người kiểm soát đa số trong Quốc hội, cho biết những bình luận của ông Kishida không phải là một lời xin lỗi có ý nghĩa và cáo buộc ông Yoon đã để Nhật Bản thoát khỏi những hành động gây hấn trong quá khứ trong khi cố gắng hàn gắn quan hệ song phương.
Những người khác coi hội nghị thượng đỉnh là dấu hiệu cho thấy hai đồng minh chủ chốt của Hoa Kỳ cuối cùng cũng đang tiến về phía trước sau nhiều năm bất đồng khi họ đẩy mạnh quan hệ đối tác ba bên với Washington.
Ông Yoon, ông Kishida và Tổng thống Joe Biden dự kiến sẽ tổ chức một cuộc họp ba bên vào cuối tháng này bên lề các cuộc họp của Nhóm G-7 tại Hiroshima để thảo luận về Triều Tiên và những bất ổn địa chính trị do cuộc xâm lược Ukraine của Nga và chính sách đối ngoại quyết đoán của Trung Quốc tạo ra. Trong khi Hàn Quốc không phải là một quốc gia G-7, ông Yoon được mời với tư cách là một trong tám quốc gia tiếp cận cộng đồng.
Trong cuộc họp với các bộ trưởng chính của mình hôm 8/5, ông Yoon hướng dẫn họ thiết lập các biện pháp tiếp theo để thực hiện hợp tác an ninh, kinh tế và công nghệ song phương và tạo điều kiện trao đổi văn hóa và thanh niên giữa các quốc gia, những điều đã được thảo luận trong cuộc gặp của ông với ông Kishida. Văn phòng của ông Yoon không cho biết chi tiết.
Trao đổi với các phóng viên trước khi rời Seoul, ông Kishida cho biết ông hy vọng sẽ thắt chặt hơn nữa mối quan hệ cá nhân của mình với ông Yoon và “làm việc cùng nhau để tạo ra một kỷ nguyên mới”.
Ông Kishida, người trước đó hôm 8/5 đã gặp riêng các nhóm các nhà lập pháp và lãnh đạo doanh nghiệp Hàn Quốc, nhấn mạnh sự cần thiết phải tạo điều kiện thuận lợi cho giao lưu giữa nhân dân với nhân dân giữa hai quốc gia, điều mà ông nói sẽ “giúp thúc đẩy hơn nữa sự hiểu biết lẫn nhau của chúng ta và mang lại chiều rộng và bề dày cho quan hệ của chúng ta.”
Chuyến thăm của ông Kishida tới Seoul là để đáp lại chuyến đi vào giữa tháng 3 tới Tokyo của ông Yoon. Đây là chuyến thăm trao đổi đầu tiên giữa lãnh đạo hai nước sau 12 năm.
Các cuộc gặp thượng đỉnh này chủ yếu nhằm giải quyết các tranh chấp gay gắt do phán quyết của tòa án Hàn Quốc vào năm 2018 yêu cầu hai công ty Nhật Bản bồi thường cho một số cựu nhân viên Hàn Quốc của họ vì bị cưỡng bức lao động trước khi Thế chiến II kết thúc. Những phán quyết đó đã khiến Nhật Bản khó chịu. Tokyo khẳng định tất cả các vấn đề bồi thường đã được giải quyết bằng một hiệp ước năm 1965 bình thường hóa quan hệ.
Sự tranh cãi đã dẫn đến việc hai quốc gia hạ cấp tình trạng thương mại của nhau và chính phủ tự do trước đây của Seoul đe dọa sẽ thúc đẩy hiệp ước chia sẻ thông tin tình báo quân sự song phương. Mối quan hệ căng thẳng của họ làm phức tạp những nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm xây dựng một liên minh khu vực mạnh mẽ hơn để đối phó tốt hơn với những thách thức do Triều Tiên và Trung Quốc đặt ra.
Quan hệ song phương tan băng sau khi chính phủ bảo thủ của ông Yoon vào tháng 3 công bố một kế hoạch gây tranh cãi trong nước nhằm sử dụng các quỹ của công ty địa phương để bồi thường cho các nạn nhân lao động cưỡng bức mà không yêu cầu Nhật Bản đóng góp. Cuối tháng đó, ông Yoon đến Tokyo để gặp ông Kishida, và cả hai đồng ý tiếp tục các chuyến thăm cấp lãnh đạo và các cuộc đàm phán khác. Chính phủ của họ kể từ đó đã thực hiện các bước để rút lại các bước trả đũa kinh tế của họ.
Chuyến đi của ông Kishida đến Seoul đã thu hút sự chú ý mạnh mẽ của công chúng ở Hàn Quốc, nơi nhiều người vẫn còn căm phẫn về sự chiếm đóng của thực dân Nhật Bản.
Trong một cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh hôm Chủ nhật, ông Kishida tránh đưa ra lời xin lỗi trực tiếp mới về việc thực dân hóa nhưng vẫn thông cảm với các nạn nhân Triều Tiên, trong một nỗ lực rõ ràng nhằm duy trì đà cải thiện quan hệ.
“Cá nhân tôi vô cùng đau đớn khi nghĩ đến những khó khăn và đau khổ cùng cực mà nhiều người phải chịu đựng trong môi trường khắc nghiệt trong những ngày đó,” ông Kishida nói.
Ông Kishida cũng tiết lộ rằng ông và ông Yoon sẽ bày tỏ lòng thành kính trước đài tưởng niệm các nạn nhân bom nguyên tử Hàn Quốc ở Hiroshima trong các cuộc họp G-7. Ông nêu những lo ngại của Hàn Quốc về an toàn thực phẩm sau thảm họa hạt nhân năm 2011 của Nhật Bản, nói rằng Tokyo sẽ cho phép các chuyên gia Hàn Quốc đến thăm và kiểm tra kế hoạch xả nước phóng xạ đã xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima bị hư hại.
Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết đoàn thanh sát Hàn Quốc sẽ bao gồm các chuyên gia từ các cơ quan và tổ chức chính phủ liên quan và sẽ sớm hội đàm với các quan chức Nhật Bản để chuẩn bị cho chuyến thăm dự kiến vào ngày 23-24/5.
Trước đây, ông Yoon phải đối mặt với những lời chỉ trích trong nước rằng ông đã nhượng bộ trước Tokyo, và đổi lại ông không nhận được sự hồi đáp tương ứng, và các chính trị gia đối lập và một số tờ báo đã mô tả hội nghị thượng đỉnh này là một sự thất vọng.
Diễn đàn