Nhóm công tác của Liên Hiệp Quốc về Giam giữ Tùy tiện (UNWGAD) vừa ra bản ý kiến cáo buộc Việt Nam bắt giữ và xét xử bất công blogger, nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng, người đang thụ án tù 6 năm. Đồng thời, nhóm này kêu gọi Hà Nội trả tự do ngay lập tức cho ông.
Vào năm 2023, chính quyền Việt Nam kết án ông Thắng 6 năm tù với tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ Luật Hình sự.
Trong bản Ý kiến số 51/2024, được Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc phổ biến vào tuần trước, Điều 117 của Bộ Luật Hình sự được “diễn giải quá mơ hồ đến mức đóng vai trò như một cái bẫy để bắt những người chỉ trích chính phủ”.
“Ngôn ngữ được sử dụng quá rộng và không định nghĩa được các thuật ngữ chính, điều này ngăn cản các cá nhân điều chỉnh hành vi của mình và đảm bảo rằng hành vi đó tuân thủ pháp luật”, bản ý kiến cho biết.
Ông Thắng bị Công an Hà Nội bắt giữ vào ngày 5/7/2022, khi ông đang trên đường đến một quán cà phê cách nhà ông khoảng 500m.
Bản Ý kiến ghi nhận rằng ông Thắng bị biệt giam hơn 7 tháng trong khi gia đình và luật sư không được thăm viếng. Mãi đến tháng 2/2023, ông mới được phép gặp luật sư của mình để chuẩn bị cho phiên tòa xử kín vào tháng 7/2023.
“Nhóm công tác nhận thấy việc giam giữ ông Nguyễn Lân Thắng là tùy tiện” vì ông chỉ thực hiện các quyền cơ bản của mình một cách ôn hòa theo Công ước Quốc tế về các quyền Dân sự và Chính trị mà Việt Nam đã ký kết. Ngoài ra, nhóm này cũng cho biết phiên tòa xét xử ông là “không công bằng” vì ông đã bị từ chối tư vấn pháp lý trong một thời gian dài.
UNWGAD đồng thời yêu cầu Chính phủ Việt Nam “thực hiện các bước cần thiết để khắc phục tình hình của ông Nguyễn mà không chậm trễ và phải thay đổi tình hình này cho phù hợp với chuẩn mực quốc tế có liên quan”.
“Theo Nhóm công tác, biện pháp khắc phục phù hợp là trả tự do ngay lập tức cho ông Nguyễn Lân Thắng và trao cho ông quyền được bồi thường và các khoản bồi thường khác theo luật pháp quốc tế”, thông cáo cho biết.
WGAD lưu ý rằng trường hợp của ông Thắng là một trong số nhiều vụ việc được đưa ra trước Nhóm công tác trong những năm gần đây liên quan đến việc tước đoạt quyền tự do tùy tiện của con người, đặc biệt là những người bảo vệ nhân quyền tại Việt Nam.
“Nhóm công tác lo ngại rằng mô hình này cho thấy một vấn đề mang tính hệ thống về việc giam giữ tùy tiện ở Việt Nam, nếu tình trạng này tiếp diễn, có thể dẫn đến hành vi vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế”, thông cáo viết.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam, đề nghị đưa ra bình luận về bản ý kiến nêu trên của nhóm làm việc của LHQ, nhưng chưa được phản hồi.
Bản ý kiến được thông qua ngày 11/11/2024, công bố vào ngày 10/12/2024. Trước đó, vào tháng 7/2024, nhóm làm việc đã liên lạc chính phủ Việt Nam và yêu cầu giải trình trước ngày 16/9/2024, nhưng đến khi công bố bản ý kiến này họ vẫn chưa nhận được phản hồi từ phía Việt Nam.
“Thông cáo của LHQ khẳng định lại một điều rằng sự bắt giữ và kết án anh là tùy tiện, không có cơ sở và không phù hợp với các chuẩn mực pháp lý của thế giới”, bà Lê Thị Bích Vượng, vợ của ông Thắng, nêu nhận định với VOA. “Tôi mong rằng anh ấy được trả tự do sớm. Tuy nhiên, đây là một việc khó vì Việt Nam vẫn đang đi theo một con đường riêng mà mọi người đều không hiểu là tại sao anh Thắng lại bị bắt và kết án như thế”.
Chính quyền Việt Nam cáo buộc rằng ông Thắng đã đăng 12 video có nội dung “chống Nhà nước” trên Facebook và YouTube, lưu trữ những cuốn sách bị cho là “phỉ báng” Đảng Cộng sản Việt Nam.
Truyền thông nhà nước dẫn cáo trạng nói rằng ông Thắng “vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm cá nhân”. Cùng lúc, các trang tin “Chống phản động” trên mạng xã hội của Lực lượng 47 do Nhà nước hậu thuẫn cho rằng ông Thắng đã “xúc phạm Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Diễn đàn