Chỉ một ngày sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama bày tỏ mong muốn bắt đầu một kỷ nguyên mới của mối quan hệ kinh tế và quân sự chặt chẽ hơn với Việt Nam, các thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc và Việt Nam tuần này đã có cuộc gặp tại một tỉnh biên giới của Trung Quốc để thảo luận về mối quan hệ giữa hai nước.
Trong cuộc họp báo hôm thứ Ba, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói: “Trung Quốc và Việt Nam là các quốc gia láng giềng thân thiện núi liền núi sông liền sông”. Bà Hoa cho biết, Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Việt Nam để thực thi các thỏa thuận pháp lý "nhằm nâng cao hợp tác và quản lý biên giới”.
Cuộc họp kín giữa các thứ trưởng cho thấy Bắc Kinh đang cố gắng trấn an Việt Nam rằng hai quốc gia cộng sản nên đặt lợi ích chung lên trên việc tranh chấp xem ai sở hữu gì ở Biển Đông, đặc biệt khi chính quyền Obama xoay trục sang châu Á và đề nghị hỗ trợ thêm cho Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á đang quan ngại về sự bành trướng của Trung Quốc.
Bình luận về việc Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam, bà Hoa Xuân Oánh nói đi nói lại hôm thứ Ba rằng Trung Quốc hoan nghênh “sự phát triển mối quan hệ bình thường giữa Hoa Kỳ và Việt Nam” và bày tỏ hy vọng rằng điều này sẽ có lợi cho hòa bình và ổn định khu vực.
Ông Zang Mingliang, một giáo sư tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Đại học Jinan ở Quảng Châu, cho biết phản ứng chừng mực đó cho thấy sự tiến bộ về mặt ngoại giao, nhưng triển vọng của quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa Mỹ và Việt Nam sẽ còn đáng lo ngại hơn với Bắc Kinh so với liên minh Mỹ - Philippines.
Ông Zhang nói: “Cử chỉ công khai này không cho thấy quan điểm thực sự của Bắc Kinh về việc Mỹ - Việt tăng cường quan hệ. Việt Nam có kinh nghiệm mạnh mẽ hơn trong việc đối đầu với Trung Quốc. Họ có sự tỉnh táo vốn có và hiểu đối thủ hơn. Việt Nam quan trọng hơn về mặt chiến lược trong việc chống lại thái độ hung hăn của Trung Quốc trong khu vực. Hoa Kỳ hiện tận dụng lợi thế này”.
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc nói hôm thứ Tư rằng nước này không theo đuổi việc gia tăng sức mạnh quân sự vì vấn đề Biển Đông và sẽ hợp tác với các đồng minh để tìm kiếm giải pháp hòa bình cho những tranh chấp.
Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi với một số nhà báo nước ngoài, ông Phúc cho biết vấn đề Biển Đông đã trở nên phức tạp và Việt Nam cần các bạn bè trong khu vực cũng như các đối tác chiến lược để đảm bảo sự cân bằng và tránh bất kỳ sự gián đoạn thương mại hàng hải nào.
Ông Phúc nói: “Việt Nam không theo đuổi việc gia tăng quân sự, nhưng Việt Nam theo đuổi việc bảo vệ chủ quyền, trước tiên là với các biện pháp hòa bình, ngoại giao và thậm chí là các biện pháp pháp lý”.
Ông Phúc không đề cập đến Trung Quốc trong cuộc phỏng vấn, và không rõ ông sử dụng từ “pháp lý” theo nghĩa nào khi nói về việc bảo vệ chủ quyền của Việt Nam.
Trong một diễn biến khác, ngày 26 tháng 5, Bộ Quốc phòng Trung Quốc lên tiếng về việc Mỹ vẫn còn áp lệnh cấm vận vũ khí với nước này, sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố dỡ bỏ cấm vận vũ khí sát thương với Việt Nam.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân nói: “Trong thực tế, Mỹ vẫn còn đơn phương áp dụng lệnh này đối với nhiều quốc gia. Chúng tôi nghĩ Mỹ nên từ bỏ tư duy của thời Chiến tranh lạnh và chấm dứt hành vi đó vì nó không phù hợp với hiện tại”.
Theo Japan Times, Thanh Niên
