Một luật sư bào chữa cho nhà hoạt động Lê Đình Lượng cho VOA biết hai nhân chứng được triệu tập đến phiên tòa ngày 16/8 đã bất ngờ phản cung; phủ nhận các lời khai trước đây về tội trạng của ông Lượng vì khi ấy họ bị nhục hình và bức cung phải khai ông Lượng có tội. Thế nhưng khi các luật sư yêu cầu đối chứng thì tòa nói hai nhân chứng bị bệnh nên “không thể tiếp tục làm việc được.”
Luật sư Đặng Đình Mạnh cho biết hai nhân chứng Nguyễn Văn Hóa và Nguyễn Viết Dũng, được biết trước đây đã khai nhận các hành vi phạm tội liên quan đến nhà hoạt động vì môi trường Lê Đình Lượng, tại phiên tòa ở Nghệ An hôm 16/8 đã phản cung:
Có hai người làm nhân chứng của vụ án, là Nguyễn Văn Hóa và Nguyễn Viết Dũng, họ đều phản cung, đều phủ nhận những lời khai trước đây mà họ từng khai nói rằng ông Lượng có tội. Họ nói rằng cơ quan điều tra đã dùng nhục hình, đánh đập, bức cung, ép cung nên buộc họ phải khai là ông Lượng có tội.Luật sư Đặng Đình Mạnh.
“Có hai người làm nhân chứng của vụ án, là Nguyễn Văn Hóa và Nguyễn Viết Dũng, họ đều phản cung, đều phủ nhận những lời khai trước đây mà họ từng khai nói rằng ông Lượng có tội. Họ nói rằng cơ quan điều tra đã dùng nhục hình, đánh đập, bức cung, ép cung nên buộc họ phải khai là ông Lượng có tội.”
Luật sư Đặng Đình Mạnh cho biết thêm khi các luật sư yêu cầu thẩm vấn hai nhân chứng đang có mặt tại tòa, “thì hết sức khôi hài, cán bộ dẫn giải xuất hiện và cho biết ông Hóa bị viêm họng, ông Dũng bị đau bụng nên không thể tiếp tục làm việc.”
Luật sư cho biết rằng trong phần tranh luận, nhiều vấn đề về chứng cứ buộc tội, về hành vi của ông Lượng đã được các luật sư đặt ra, phân tích, đánh giá lại và khẳng định rằng: “Không có chứng cứ chứng minh quan điểm truy tố” của Viện Kiểm sát.
Luật sư bào chữa cho ông Lượng nhận định rằng dù hai nhân chứng đã nói ra sự thật là ông không có tội, nhưng các quan tòa vẫn lật lọng cho rằng bị cáo có tội.
“Tại tòa, trong hoàn cảnh không bị ép buộc gì cả nên họ đã khai sự thật. Họ phủ nhận tất cả những lời khai trước đây của họ. Toàn bộ những lời khai trước đây bất lợi cho ông Lượng đã được phủ nhận. Như vậy chứng cứ không còn ý nghĩa gì nữa. Tòa vẫn lật lọng cho rằng ‘có cơ sở có tội’ và tuyên mức phạt rất nặng: 20 năm tù và 5 năm quản chế.”
Tại tòa luật sư đã tranh luận rằng các hoạt động của ông Lượng đối với xã hội, thực chất đó chỉ là những hành vi của một cựu quân nhân sống có trách nhiệm cao với cộng đồng, với địa phương và là một công dân thực hiện quyền tham gia xây dựng, quản lý Nhà nước theo hiến pháp mà thôi, Luật sư Mạnh viết trên Facebook hôm 16/8.
Nguyễn Viết Dũng và Nguyễn Văn Hóa là nhân chứng tại phiên tòa xử ông Lê Đình Lượng, đồng thời cũng là hai nhà hoạt động đang chịu án tù vì các bài viết chỉ trích chính quyền đăng tải trên mạng xã hội và giúp ngư dân các tỉnh miền trung khiếu kiện đòi nhà máy Formosa bồi thường thiệt hại do xả thảy ra môi trường biển.
Trong một phiên tòa phúc thẩm tại Nghệ An hôm 15/8, Nguyễn Viết Dũng bị kết án 6 năm tù và 5 năm quản chế vì tội “Tuyên truyền chống Nhà nước.” Trước đó vào tháng 9/2017, chính quyền thông báo bắt tạm giam Dũng sau khi lan truyền tin nhà tranh đấu này đã bị một nhóm người mặc thường phục bắt cóc.
Luật sư Nguyễn Khả Thành, người lẽ ra bào chữa cho ông Dũng trong phiên tòa này, cho VOA biết nhận định của ông về bản án đối với thân chủ, và các thủ tục tố tụng rất “cập rập."
Tôi không tham gia phiên tòa được vì mới nhận điện thoại cách giờ xét xử 12 tiếng trong khi tôi cách Nghệ An gần cả ngàn km nên không dự kịp. Hơn nữa, tôi chưa được cấp giấy và chưa được vào tiếp xúc với Dũng hay tham gia phiên tòa.Luật sư Nguyễn Khả Thành.
“Quan điểm của tôi là Nguyễn Viết Dũng chỉ thực hiện các quyền đã được pháp luật quy định, chứ không phạm tội ‘tuyên truyền chống nhà nước.” Tôi không tham gia phiên tòa được vì mới nhận điện thoại cách giờ xét xử 12 tiếng trong khi tôi cách Nghệ An gần cả ngàn km nên không dự kịp. Hơn nữa, tôi chưa được cấp giấy và chưa được vào tiếp xúc với Dũng hay tham gia phiên tòa.”
Cùng cáo cuộc với Dũng, nhà hoạt động Nguyễn Văn Hóa bị bắt đầu năm 2017 do đã sử dụng Facebook để “gieo rắc tuyên truyền phản động chống lại chính sách của đảng cộng sản và nhà nước thông qua các bài viết, video, và hình ảnh có nội dung tiêu cực,” và vào tháng 11/2017 bị xử 7 năm tù, 3 năm quản chế tại một tòa án ở tỉnh Hà Tĩnh, theo truyền thông Việt Nam.
Đài truyền hình ABC News gần đây nhận định rằng hiện tượng ép cung hay những lời thú tội được ghi hình khá phổ biến ở quốc gia cộng sản Việt Nam.
Các tổ chức nhân quyền thường xuyên lên tiếng chỉ trích trình trạng vi pham nhân quyền tại Việt Nam và kêu gọi Hà Nội hủy bỏ mọi các buộc, trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện đối với các nhà tranh đấu.
