Chính quyền thành phố Hồ Chí Minh vừa đưa trở lại lư hương trước tượng Trần Hưng Đạo sau hơn 3 năm bị người dân phản đối việc di dời khỏi Công viên Mê Linh vào dịp kỷ niệm 40 năm cuộc chiến biên giới Việt-Trung đầu năm 2019.
Chính quyền Quận 1 của thành phố cho dời lư hương của người được nhân dân tôn là “Thánh”, vì có công ba lần đánh thắng quân Nguyên, vào giữa tháng 2/2019. Lãnh đạo Quận 1 lúc đó nói rằng việc di dời lư hương nhằm phục vụ dự án chỉnh trang lại khu vực tượng đài Đức Thánh Trần Hưng Đạo, được xây dựng trước năm 1975, thường là nơi người dân đến tụ tập thắp hương hay để kỷ niệm các ngày của cuộc chiến tranh cũng như xung đột với Trung Quốc.
Thời điểm ấy trên mạng xã hội, báo chí và dư luận xuất hiện nhiều ý kiến tranh luận liên quan tới việc di dời một hạng mục gắn liều với công trình tượng tài Trần Hưng Đạo từ khi hoàn thiện vào năm 1967. Lư hương lúc đó bị cẩu đi đúng vào dịp Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng và các trí thức yêu nước chuẩn bị tưởng niệm liệt sỹ và đồng bào hy sinh trong cuộc chiến chống quân Trung Quốc xâm lược biên giới ngày 17/2/2019.
Nhiều người dân đã phản đối việc di dời này trong khi báo Người Đô Thị vào tháng 9 năm ngoái đăng một bản tin nhân dịp “Giỗ Đức Thánh Trần” kêu gọi chính quyền “đặt lại lư hương” vì cho đây là sự vi phạm các nguyên tắc về kính lễ tổ tiên và anh hùng, liệt sỹ. Theo Dân Trí, từ đó đến nay các thắc mắc của người dân, tranh biện của giới nghiên cứu cùng lời giải thích từ phía nhà chức trách vẫn chưa tìm được điểm chung.
Theo truyền thông trong nước, lư hương này được đưa về vị trí cũ trước tượng đài Trần Hưng Đạo này 17/3 khi Sở Xây dựng TPHCM tổ chức lễ khánh thành dự án chỉnh trang hai công viên Mê Linh và Bến Bạch Đằng, đều ở Quận 1.
Việc trả lại lư hương diễn ra không lâu sau khi Thủ tướng Phạm Minh Chính lần đầu tiên đến thăm Đài tưởng niệm các chiến sỹ hy sinh ở Gạc Ma cùng lúc với việc cởi mở hơn của truyền thông Việt Nam khi đưa tin về “trận hải chiến” với lực lượng của Trung Quốc ở Trường Sa vào năm 1988. Trước đó, sự kiện này chỉ được nhắc tới trên mạng xã hội trong khi truyền thông chính thống rất ít đưa tin và không nhắc đích danh Trung Quốc là lực lượng giết hại 64 lính hải quân Việt Nam.
Hồi tháng 1, ông Chính cũng bất ngời đến dâng hương tưởng niệm các liệt sỹ hy sinh trong cuộc chiến bảo vệ biên giới phía bắc của Việt Nam. Trước đó hơn một tháng Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã đến dâng hương viếng anh hùng liệt sỹ tại nghĩa trang quốc gia Vị Xuyên, cũng là nơi diễn ra cuộc chiến tranh biên giới với quân Trung Quốc trong 10 năm từ 1979-1989.
Theo Dân Trí, hầu hết người dân địa phương đều vui mừng khi lư hương Đức thánh Trần xuất hiện trở lại tại khu vực Tượng đài Trần Hưng Đạo như trước đây trong thiết kế dự án chỉnh trang của thành phố. Cư dân Quận 1 được Dân Trí trích lời nói rằng họ mong sớm có nơi “thưởng lãm, vãn cảnh và tưởng nhớ Đức thánh Trần.”
