Từ bỏ sự nghiệp là một ca sỹ nhạc pop để trở thành một nghệ sỹ bất đồng chính kiến đã đặt Mai Khôi và những người xung quanh cô vào sự nguy hiểm. Cô tự ứng cử đại biểu quốc hội, gặp Tổng thống Mỹ Barack Obama để thảo luận vấn đề nhân quyền Việt Nam và làm một album nhạc khiến nhà cầm quyền tức giận.
Đó là những gì được mô tả trong bộ phim tài liệu “Mai Khoi & The Dissidents” (“Mai Khôi và Những người Bất đồng) của đạo diễn người Mỹ Joe Piscatella vừa ra mắt ở New York trong tuần này.
“Tôi thích làm phim về những anh hùng bất đắc dĩ, những người đứng lên chống lại những thể chế quyền lực,” đạo diễn Piscatella nói. “Và khi tôi tình cờ thấy câu chuyện của Mai Khôi, tôi nghĩ đây là một người đang làm chính xác những điều như vậy. Đây là một người dám đặt mình vào nguy hiểm để có thể làm điều gì đó lớn lao và đứng lên vì điều gì đó vĩ đại hơn bản thân mình”.
Bộ phim dài 75 phút, ra mắt hôm 13-14/11 tại liên hoan phim tài liệu lớn nhất của Mỹ DOC NYC, nói về sự nghiệp của Mai Khôi xoay quanh quá trình cô và nhóm nhạc của mình làm album Mai Khôi Chém Gió – Bất Đồng trong một xã hội có nhiều hạn chế về tự do ngôn luận như ở Việt Nam.
“Ở phương Tây, chúng ta coi tự do ngôn luận là điều đương nhiên”, đạo diễn Piscatella nói. “Tôi không nghĩ rằng khán giả phương Tây, cụ thể là Mỹ, hoàn toàn hiểu được tự do ngôn luận là gì. Bởi vì chúng ta luôn có nó”.
Tôi hy vọng câu chuyện này tạo ra tiếng vang để mọi người biết rằng tự do ngôn luận không tự nhiên mà có vì tất cả chúng ta phải tranh đấu mới có được... Và có một người phụ nữ (là Mai Khôi) đang đấu tranh vì điều đó.Joe Piscatella, đạo diễn
Đạo diễn Piscatella đã mất 2 năm để hoàn thành bộ phim và trong quá trình làm ông nhận thấy rằng “có được tự do ngôn luận có ý nghĩa như thế nào”.
“Đó là sự nhận thức ra rằng khi đi trên phố mà không biết rằng nhà bạn sẽ bị gõ cửa bất cứ lúc nào, không biết rằng nếu có cảnh sát đi theo và theo dõi những gì bạn làm hoặc tất cả những gì bạn đang viết trên mạng xã hội hay không”, đạo diễn Piscatella nói.
Trong quá trình làm và ra mắt album nhạc Mai Khôi Chém Gió – Bất Đồng, cô ca sỹ bất đồng chính kiến vài lần bị công an gõ cửa nhà và thậm chí bị đuổi khỏi nơi ở vì chủ nhà từ chối không cho thuê.
Đạo diễn Piscatella, người từng đoạt giải Sundance với bộ phim tài liệu “Joshua: Teenager vs Superpower” (Joshua: Cậu thiếu niên và Siêu cường) về thủ lĩnh phong trào “Cách mạng Dù” đòi dân chủ cho Hong Kong, quyết định làm phim về Mai Khôi sau khi ông tình cờ đọc được một bài báo trên New York Times viết về việc cô ca sỹ lúc đó 34 tuổi tự ứng cử đại biểu quốc hội Việt Nam khóa 14.
Đạo diễn người Mỹ cho rằng hành động “quyết định đứng lên và ra ứng cử đại biểu Quốc hội Việt Nam” của Mai Khôi là “dũng cảm truyệt vời”.
Ca sỹ từng được mệnh danh là “Lady Gaga” của Việt Nam trở thành tâm điểm của cuộc tranh luận trong công chúng sau khi tham dự cuộc bầu cử Quốc hội khóa 14 năm 2016 với tư cách một ứng cử viên độc lập và được mời tham dự một buổi gặp với Tổng thống Mỹ Barack Obama khi ông thăm Việt Nam vào tháng 5/2016.
Mai Khôi từng nói với VOA rằng cuộc gặp với Tổng thống Obama đã làm cô “thay đổi” và kể từ đó cô cam kết nhiều hơn trong việc đấu tranh vì nhân quyền.
“Chính phủ Việt Nam đã rất tức giận khi Mai Khôi đến cuộc gặp mặt đó và ngay lập tức cô bị cấm biểu diễn ở Việt Nam”, đạo diễn Piscatella nói và cho biết sự kiện này đã được đưa vào bộ phim tài liệu của ông. “Nhưng thay vì im lặng, cô ấy quyết định cất tiếng và làm một album nhạc thách thức sự kiểm duyệt của chính quyền”.
Tổ chức Quỹ Nhân quyền (Human Rights Foudation) hồi năm ngoái nhận định rằng Mai Khôi là một nghệ sĩ dũng cảm, độc lập, người đang định hình tranh luận công chúng ở Việt Nam. Cô trở thành một ngôi sao vào năm 2010 sau khi giành được giải thưởng cao nhất về sáng tác tại Việt Nam. Là một người nổi tiếng, Mai Khôi ủng hộ quyền phụ nữ, quyền của những người đồng tính, chuyển giới (LGBT) và tranh đấu để chấm dứt bạo hành đối với phụ nữ.
Tháng 5 năm ngoái, Mai Khôi được trao giải Nhân quyền Quốc tế Vaclav Havel ở Oslo, Na Uy, vì “cô đã đưa các quyền tự do dân sự và dân chủ lên hàng đầu trong các cuộc tranh luận trong công chúng ở Việt Nam” thông qua âm nhạc và các hoạt động của mình.
Thông điệp của bộ phim, theo đạo diễn Piscatella, là thậm chí tiếng nói nhỏ nhất cũng có thể gây tiếng vang và ông hy vọng bộ phim này sẽ cho khán giả Mỹ và khắp thế giới biết rằng tự do ngôn luận không phải tự nhiên mà có và để mọi người biết nhiều hơn về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam.
“Tôi hy vọng câu chuyện này tạo ra tiếng vang để mọi người biết rằng tự do ngôn luận không tự nhiên mà có vì tất cả chúng ta phải tranh đấu mới có được, và nó là cái mà chúng ta đều tin vào”, đạo diễn Piscatella nói. “Và có một người phụ nữ (là Mai Khôi) đang đấu tranh vì điều đó”.
