HÀ NỘI —
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng dường như đã thoát được khó khăn trong chức vụ lãnh đạo vì thành tích xử lý kinh tế yếu kém. Từ Hà Nội, thông tín viên Marianne Brown gửi về bài tường trình cho đài VOA.
Các giới chức đảng Cộng sản đã chấm dứt mọi lời đồn đoán rằng ông Nguyễn Tấn Dũng có thể mất chức, vào lúc kết thúc cuộc họp cấp cao của đảng hôm thứ hai.
Ban chấp hành trung ưong đảng với 175 thành viên đã họp trong 2 tuần để thảo luận nhiều vấn đề, từ cải cách kinh tế đến việc sử dụng đất và giáo dục.
Phần mào đầu cho một diễn biến thường diễn ra rất khiêm tốn đã thu hút sự chú ý của quốc tế sau khi nhiều người bị bắt giữ có liên quan đến một vụ tai tiếng về ngân hàng và những bài blog chính trị được phổ biến chỉ trích thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, bị quy trách đã gây ra tình trạng khủng hoảng kinh tế trong nước.
Trong bài diễn văn toàn quốc vào lúc kết thúc cuộc họp, tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng đã ngỏ lời xin lỗi về việc quản lý sai trái nền kinh tế đang gặp khó khăn.
Ông Trọng thừa nhận đảng đã phạm một số lỗi lầm lớn, nhất là đã không ngăn chặn đưọc tham nhũng và thoái hoá trong hàng ngũ đảng viên. Tuy nhiên, ông nói thêm là sẽ “Không thi hành kỷ luật một đồng chí trong Bộ Chính trị.”
Nhiều người tin rằng người đó là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Chuyên gia phân tích về Việt Nam, ông Vũ Tường, giáo sư môn chính trị tại trường đại học Oregon nói rằng rõ ràng là các đối thủ của ông Dũng thất bại trong ý định loại ông khỏi quyền lực, nhưng bài nói chuyện của ông Trọng nên được suy diễn là lời cảnh báo cho những người ủng hộ thủ tướng:
“Họ đã cố gắng làm điều đó trước tiên trong Bộ chính trị nhưng không thành công. Họ mang ra trước Trung ương, không thành công. Do đó bây giờ họ tìm cách lái câu chuyện này bằng cách thừa nhận sự thất bại và cố huy động phe nhóm của họ và đánh đi một thông điệp cảnh báo cho phe của thủ tướng.”
Ông Dũng đã thiết lập được một cơ sở hậu thuẫn chính trị cho ông bằng cách đạt được các tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cao. Dưới sự lãnh đạo của ông, Việt Nam đã tập trung nhắm mục tiêu trở thành nước đóng tầu hàng đầu thế giới. Mục tiêu đó đã bị chệch hướng vì cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, tiếp theo là nhiều vụ tai tiếng tham nhũng.
Trước khi diễn ra cuộc họp, một số chuyên gia dự đoán là ông Dũng sẽ bị các đối thủ là Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng bãi chức.
Tuy nhiên, chuyên gia phân tích về an ninh khu vực, giáo sư Carl Thayer cho rằng rất khó có thể xảy ra một sự thay đổi đáng kể vì thành phần trong Ban chấp hành Trung ương:
“Khoảng 40% người ngồi ở Trung ương là nhờ vào sự sắp xếp của ông Dũng. Đó chỉ là con số ước lượng. Những người này sẽ chống lại việc loại bỏ ông Dũng bởi vì sẽ “bứt dây động rừng.” Vấn đề của cơ chế cộng sản này là không có gì là độc lập. Mọi thứ đều tùy thuộc vào Đảng.”
Ông Thayer còn cho rằng dù Thủ tướng vẫn giữ vị trí nhưng quyền lực của ông đã bị ảnh hưởng.
Thủ tưóng Dũng đã được giao phó trách nhiệm cải tổ các xí nghiệp quốc doanh và cải cách hệ thống ngân hàng. Các công tác khác cũng được liệt kê là điều tra thêm về các tổng công ty đóng tầu Vinashin và Vinalines.
Các nhà kinh tế nói kết quả của Hội nghị 6 là tin vui cho các nhà đầu tư, có thể họ sẽ tin tưởng hơn, cho rằng cuối cùng thì các cải cách kinh tế sẽ được tiến hành.
Ông Dũng bây giờ đang ở nhiệm kỳ 2 và sẽ ở tuổi nghỉ hưu vào lúc đại hội đảng kế tiếp được triệu tập. Giáo sư Thayer nói điều này ảnh hưởng đến quyền lực chính trị của ông Dũng, vì mọi người sẽ bớt muốn làm đồng minh với ông:
“Nếu họ tiếp tục bám vào ông Dũng, họ sẽ thấy ông ta là một con vịt què. Ông ta sẽ đủ 65 tuổi vào đại hội tới, giống như Tổng thống Mỹ, ông ta có nhiệm kỳ thứ nhì. Cuối cùng thì quyền lực bắt đầu phai nhạt.”
Nhiều người không đồng ý điểm này. Họ nói rằng ông Dũng rất có thể vẫn còn quyền lực nhưng với một vị trí khác, tổng bí thư chẳng hạn.
Các nhà phân tích khác nói rằng sự kèn cựa căng thẳng cao giữa nhóm lãnh đạo đảng là dấu hiệu cho thấy có sự thay đổi quan hệ giữa đảng và nhà nước. Giáo sư Vũ Tường ở Oregon nói rằng trong những năm gần đây, nhà nước có nhiều tiền bạc và quyền lực đến độ lãnh đạo đảng như ông Trọng đang mất dần quyền kiểm soát:
“Có một quy trình tự nhiên về cải cách kinh tế khiến cho nhà nước có thêm thế lực, và khiến cho chủ thuyết cho rằng đảng là đại biểu cho chế độ mà đảng nắm quyền kiểm soát không còn hợp thời nữa.”
Có lẽ phải mất nhiều năm nữa trong tương lai, nhưng các nhà quan sát cho rằng Việt Nam khó tránh được thay đổi, vì cải cách kinh tế làm lu mờ ý thức hệ cộng sản và tính hợp pháp của đảng.
Các giới chức đảng Cộng sản đã chấm dứt mọi lời đồn đoán rằng ông Nguyễn Tấn Dũng có thể mất chức, vào lúc kết thúc cuộc họp cấp cao của đảng hôm thứ hai.
Ban chấp hành trung ưong đảng với 175 thành viên đã họp trong 2 tuần để thảo luận nhiều vấn đề, từ cải cách kinh tế đến việc sử dụng đất và giáo dục.
Phần mào đầu cho một diễn biến thường diễn ra rất khiêm tốn đã thu hút sự chú ý của quốc tế sau khi nhiều người bị bắt giữ có liên quan đến một vụ tai tiếng về ngân hàng và những bài blog chính trị được phổ biến chỉ trích thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, bị quy trách đã gây ra tình trạng khủng hoảng kinh tế trong nước.
Trong bài diễn văn toàn quốc vào lúc kết thúc cuộc họp, tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng đã ngỏ lời xin lỗi về việc quản lý sai trái nền kinh tế đang gặp khó khăn.
Ông Trọng thừa nhận đảng đã phạm một số lỗi lầm lớn, nhất là đã không ngăn chặn đưọc tham nhũng và thoái hoá trong hàng ngũ đảng viên. Tuy nhiên, ông nói thêm là sẽ “Không thi hành kỷ luật một đồng chí trong Bộ Chính trị.”
Nhiều người tin rằng người đó là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Chuyên gia phân tích về Việt Nam, ông Vũ Tường, giáo sư môn chính trị tại trường đại học Oregon nói rằng rõ ràng là các đối thủ của ông Dũng thất bại trong ý định loại ông khỏi quyền lực, nhưng bài nói chuyện của ông Trọng nên được suy diễn là lời cảnh báo cho những người ủng hộ thủ tướng:
“Họ đã cố gắng làm điều đó trước tiên trong Bộ chính trị nhưng không thành công. Họ mang ra trước Trung ương, không thành công. Do đó bây giờ họ tìm cách lái câu chuyện này bằng cách thừa nhận sự thất bại và cố huy động phe nhóm của họ và đánh đi một thông điệp cảnh báo cho phe của thủ tướng.”
Ông Dũng đã thiết lập được một cơ sở hậu thuẫn chính trị cho ông bằng cách đạt được các tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cao. Dưới sự lãnh đạo của ông, Việt Nam đã tập trung nhắm mục tiêu trở thành nước đóng tầu hàng đầu thế giới. Mục tiêu đó đã bị chệch hướng vì cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, tiếp theo là nhiều vụ tai tiếng tham nhũng.
Trước khi diễn ra cuộc họp, một số chuyên gia dự đoán là ông Dũng sẽ bị các đối thủ là Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng bãi chức.
Tuy nhiên, chuyên gia phân tích về an ninh khu vực, giáo sư Carl Thayer cho rằng rất khó có thể xảy ra một sự thay đổi đáng kể vì thành phần trong Ban chấp hành Trung ương:
“Khoảng 40% người ngồi ở Trung ương là nhờ vào sự sắp xếp của ông Dũng. Đó chỉ là con số ước lượng. Những người này sẽ chống lại việc loại bỏ ông Dũng bởi vì sẽ “bứt dây động rừng.” Vấn đề của cơ chế cộng sản này là không có gì là độc lập. Mọi thứ đều tùy thuộc vào Đảng.”
Ông Thayer còn cho rằng dù Thủ tướng vẫn giữ vị trí nhưng quyền lực của ông đã bị ảnh hưởng.
Thủ tưóng Dũng đã được giao phó trách nhiệm cải tổ các xí nghiệp quốc doanh và cải cách hệ thống ngân hàng. Các công tác khác cũng được liệt kê là điều tra thêm về các tổng công ty đóng tầu Vinashin và Vinalines.
Các nhà kinh tế nói kết quả của Hội nghị 6 là tin vui cho các nhà đầu tư, có thể họ sẽ tin tưởng hơn, cho rằng cuối cùng thì các cải cách kinh tế sẽ được tiến hành.
Ông Dũng bây giờ đang ở nhiệm kỳ 2 và sẽ ở tuổi nghỉ hưu vào lúc đại hội đảng kế tiếp được triệu tập. Giáo sư Thayer nói điều này ảnh hưởng đến quyền lực chính trị của ông Dũng, vì mọi người sẽ bớt muốn làm đồng minh với ông:
“Nếu họ tiếp tục bám vào ông Dũng, họ sẽ thấy ông ta là một con vịt què. Ông ta sẽ đủ 65 tuổi vào đại hội tới, giống như Tổng thống Mỹ, ông ta có nhiệm kỳ thứ nhì. Cuối cùng thì quyền lực bắt đầu phai nhạt.”
Nhiều người không đồng ý điểm này. Họ nói rằng ông Dũng rất có thể vẫn còn quyền lực nhưng với một vị trí khác, tổng bí thư chẳng hạn.
Các nhà phân tích khác nói rằng sự kèn cựa căng thẳng cao giữa nhóm lãnh đạo đảng là dấu hiệu cho thấy có sự thay đổi quan hệ giữa đảng và nhà nước. Giáo sư Vũ Tường ở Oregon nói rằng trong những năm gần đây, nhà nước có nhiều tiền bạc và quyền lực đến độ lãnh đạo đảng như ông Trọng đang mất dần quyền kiểm soát:
“Có một quy trình tự nhiên về cải cách kinh tế khiến cho nhà nước có thêm thế lực, và khiến cho chủ thuyết cho rằng đảng là đại biểu cho chế độ mà đảng nắm quyền kiểm soát không còn hợp thời nữa.”
Có lẽ phải mất nhiều năm nữa trong tương lai, nhưng các nhà quan sát cho rằng Việt Nam khó tránh được thay đổi, vì cải cách kinh tế làm lu mờ ý thức hệ cộng sản và tính hợp pháp của đảng.
