Hoa Kỳ hôm thứ sáu nhanh chóng bác bỏ đề nghị của một giới chức quân sự hàng đầu của Trung Quốc là có thể sử dụng những hòn đảo có tranh chấp ở Biển Đông cho các hoạt động cứu hộ, cứu trợ quốc tế.
Bắc Kinh hồi gần đây bị nhiều nước Đông Nam Á và các nước Tây phương chỉ trích về những công trình xây dựng, kể cả sân bay, trên những hòn đảo ở Biển Đông mà Việt Nam và Philippines cũng có yêu sách chủ quyền.
Một thông cáo trên trang web của Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói rằng Đô đốc Ngô Thắng Lợi, Tư lệnh Hải quân Trung Quốc, trình bày đề nghị đó với người tương nhiệm phía Mỹ, Đô đốc Jonathan Greenert, trong một cuộc thảo luận qua đường truyền video hôm 29 tháng Tư.
Thông cáo cho biết ông Ngô Thắng Lợi nói hoạt động lấp biển lấy đất của Trung Quốc tại những hòn đảo có tranh chấp “sẽ không đe dọa quyền tự do hàng hải và quyền tự do bay ngang của phi cơ” và sẽ nâng cao khả năng dự báo thời tiết, tìm kiếm cứu hộ trên biển và những hoạt động công ích khác, và góp phần bảo vệ an ninh hải dương quốc tế.
Ông Ngô nói thêm “Chúng tôi hoan nghênh Hoa Kỳ và các quốc gia liên hệ sử dụng những cơ sở này, khi điều kiện chín muồi, để tiến hành hợp tác cứu hộ nhân đạo và cứu trợ thiên tai.”
Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jeff Rathke nói rằng Washington không chấp nhận đề nghị đó.
Ông với với báo chí rằng “Xây dựng các cơ sở trên đất đai được cải tạo tại những khu vực có tranh chấp sẽ không đóng góp cho hoà bình và ổn định của khu vực; ngay cả trong trường hợp, như một số giới chức Trung Quốc nói, các cơ sở đó được dùng cho những mục đích dân sự để ứng phó với tai hoạ.” Ông nói thêm rằng “Nếu có ý muốn giảm thiểu căng thẳng, Trung Quốc có thể chủ động giảm thiểu căng thẳng bằng cách thực hiện những biện pháp cụ thể để ngưng hoạt động lấp biển lấy đất.”
Ông Rathke còn nói rằng Bắc Kinh “nên làm việc với những cơ chế đa phương hiện có cho hoạt động cứu trợ” như cơ chế của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN).
Thứ hai vừa qua, hiệp hội này đưa ra một thông cáo tại hội nghị thượng đỉnh ở Malaysia để bày tỏ “sự quan tâm sâu sắc” về những công trình xây dựng của Trung Quốc trên các hòn đảo có tranh chấp.
Bắc Kinh nhất mực nói rằng họ có chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, trong lúc Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan cũng có yêu sách chủ quyền từng phần hoặc toàn bộ đối với vùng biển này.
Nguồn: Bộ Ngoại giao Mỹ, Bộ Quốc phòng Trung Quốc, AFP
