Tổng chưởng lý bang New York ngày 27/3 loan báo sẽ đứng đầu một vụ kiện gồm nhiều bang để ngăn chính phủ liên bang hỏi người dân là họ có phải là công dân Mỹ hay không trong cuộc kiểm tra dân số năm 2020 với lập luận là làm như vậy sẽ không khuyến khích di dân tham dự cuộc kiểm tra.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ, cơ quan điều hành Văn phòng Kiểm tra Dân số, ngày 26/3 thông báo Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross quyết định bảng câu hỏi sẽ gồm câu hỏi về quốc tịch, theo yêu cầu của Bộ Tư pháp, với mục đích thi hành tốt hơn Luật về Quyền Bầu cử.
Ông Ross quyết định là “có được hoàn toàn và chính xác thông tin để đáp ứng mục đích hợp pháp của chính phủ vượt quá những ảnh hưởng ngược lại có tính cách hạn chế,” Bộ Thương mại nói trong một thông báo.
Tổng chưởng lý New York Eric Schneiderman nói yêu cầu được biết về ‘tình trạng công dân’ của những người trả lời sẽ tạo nên một môi trường sợ hãi và mất tin tưởng trong các cộng đồng di dân làm cho cuộc điều tra dân số không chính xác và khó phân phối công bằng tiền thuế liên bang.”
Ông nói trong một thông báo là ông sẽ đứng đầu một đơn kiện nhiều tiểu bang để ngăn quyết định này. Thông báo không cho biết tiểu bang nào sẽ tham gia vụ kiện và khi nào đệ đơn kiện. Văn phòng ông không trả lời yêu cầu bình luận.
Tiểu bang California với số di dân đông đảo đã đệ đơn lên Tòa án liên bang sáng ngày thứ Ba 27/3 kiện Bộ Thương mại và Văn phòng Kiểm tra Dân số.
Tổng chưởng lý California Xavier Becerra yêu cầu Tòa án liên bang tại Quận Bắc California đưa ra một lệnh sơ khởi và phán rằng quyết định của Bộ trưởng Thương mại vi phạm hiến pháp bằng cách can thiệp vào nghĩa vụ tiến hành kiểm tra đầy đủ dân số Mỹ.
Theo Hiến pháp Mỹ, việc kiểm tra dân số là bắt buộc và được tổ chức mỗi 10 năm, đếm từng cư dân ở Mỹ. Cuộc kiểm tra này được dùng để quyết định phân bổ số ghế trong Hạ viện cho mỗi tiểu bang và phân phối nhiều tỉ đô la quỹ liên bang cho các cộng đồng địa phương.
Những người chống lại câu hỏi về quốc tịch trong cuộc điều tra dân số 2020 nói việc này có thể làm nản lòng di dân tham gia cuộc điều tra, đặc biệt khi họ đã sợ là những tin tức này có thể được sử dụng để chống lại họ.
Loan báo được đưa ra vào lúc Tổng thống Donald Trump nỗ lực giữ lời hứa của ông trong cuộc vận động tranh cử là xây một bức tường giữa Mexico và Hoa Kỳ cũng như truy lùng di dân bất hợp pháp.
Ông Trump đã ra lệnh thực thi luật di trú nghiêm ngặt và cấm công dân một vài nước có đa số dân theo Hồi Giáo vào nước Mỹ ngay sau khi ông nhậm chức vào tháng 1 năm 2017.
Các cuộc thăm dò cho thấy vào cuối năm 2017 một số di dân sợ hãi không cung cấp thông tin cho các nhân viên kiểm tra dân số vì sợ bị trục xuất.
Những câu hỏi về quốc tịch đã có trong bảng câu hỏi điều tra dân số trong quá khứ và trong những cuộc điều tra thường xuyên về dân số do Văn phòng Kiểm tra Dân số điều hành.
