Nhà Trắng hôm qua thúc giục Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mở rộng cam kết không quân sự hóa ở Trường Sa sang tất cả vùng biển Đông.
Ông Dan Kritenbrink, cố vấn hàng đầu của Tổng thống Barack Obama về châu Á, kêu gọi như vậy sau một tuần mà Hoa Kỳ và Trung Quốc lời qua tiếng lại về việc Bắc Kinh triển khai tên lửa, máy bay chiến đấu và hệ thống radar trên các hòn đảo tranh chấp.
Trong chuyến thăm Mỹ tháng Chín năm ngoái, ông Tập đã cam kết không quân sự hóa Trường Sa.
Nhưng sau đó, các quan chức Mỹ cho rằng Bắc Kinh có động cơ quân sự với việc xây dựng đường băng và lắp đặt hệ thống radar trên quần đảo mà Việt Nam cũng có tuyên bố chủ quyền.
Căng thẳng gia tăng sau khi Trung Quốc gần đây triển khai tên lửa đất đối không và máy bay chiến đấu tới Hoàng Sa.
Bắc Kinh kiểm soát quần đảo tranh chấp này hơn 40 năm qua, sau trận hải chiến với quân đội Việt Nam Cộng hòa.
Ông Kritenbrink nói tại một cuộc hội thảo tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược ở thủ đô Washington: “Chúng tôi nghĩ rằng sẽ là điều tốt nếu ông Tập mở rộng cam kết không quân sự hóa đó tới tất cả khu vực biển Đông. Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc giục những người bạn Trung Quốc và các nước khác trong khu vực kiềm chế, không có các bước đi làm gia tăng căng thẳng”.
'Phá vỡ nguyên trạng'
Trung Quốc luôn tuyên bố rằng các cơ sở quân sự của nước này ở biển Đông là “hợp pháp và phù hợp”.
Ngoài ra, cố vấn về châu Á của Tổng thống Obama cũng nhấn mạnh rằng Trung Quốc nên tuân thủ một phán quyết của tòa trọng tài Liên Hiệp Quốc, dự kiến sẽ được tuyên vào cuối năm nay, đối với vụ kiện của Philippines.
Trong khi đó, liên quan tới các hành động làm leo thang căng thẳng ở biển Đông, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình hôm 25/2 nói rằng Trung Quốc khiến “nguyên trạng khu vực bị phá vỡ”.
Ông Bình nói: “Bất chấp sự phản đối và quan ngại của Việt Nam và cộng đồng quốc tế, Trung Quốc không những tiếp tục có những hành động xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, gia tăng quân sự hoá trên Biển Đông mà còn đe doạ hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông.”
Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng “yêu cầu Trung Quốc có những hành động, lời nói có trách nhiệm và mang tính xây dựng trong việc duy trì hoà bình, ổn định” ở vùng biển tranh chấp.
Mời quý vị xem thêm: Báo đảng Trung Quốc hô hào 'dạy cho Mỹ một bài học' ở biển Đông
