Hôm thứ tư các giới chức Hoa Kỳ và Nhật Bản đã đề ra các hướng dẫn cho việc phối hợp an ninh mở rộng một cách đáng kể giữa hai quốc gia, nhằm đáp ứng tốt hơn trước điều mà một giới chức cấp cao của Bộ Ngoại giao mỹ mô tả là “môi trường đe doạ hiện đại.”
Phát biểu tại Washington, giới chức này mô tả các hướng dẫn tạm thời này là “một dấu mốc quan trọng” hướng tới việc duyệt lại sự hợp tác quốc phòng Mỹ-Nhật, nhằm ngăn chặn những hiểm hoạ quốc tế và khu vực.
Báo cáo không đề cập đến hiểm hoạ nào cụ thể.
Nhưng một giới chức cấp cao của Ngũ Giác Đài nói những thay đổi trong vùng châu Á Thái Bình Dương trong 2 thập niên vừa qua – kể cả trên vũ đài không gian ảo - sự trỗi dậy của Bắc Triều Tiên và Trung Quốc trong tư cách một cường quốc quân sự và kinh tế, là những yếu tố góp phần vào các hướng dẫn được duyệt lại.
Theo các hướng dẫn đó, mục tiêu là có khả năng giải quyết bất kỳ tình huống nào “tác động đến hoà bình và an ninh của Nhật Bản, đe doạ đến sự ổn định khu vực hay toàn cầu, hoặc các tình huống có thể cần đến một sự đáp ứng của liên minh.
Bản phúc trình liệt kê tình báo, theo dõi, trinh sát, sử dụng các cơ sở, phòng không và phi đạn, và an ninh hàng hải trong số các lãnh vực mà Hoa Kỳ và Nhật Bản dự định mở rộng hợp tác.
Chính phủ Nhật Bản hôm 1 tháng 7 năm 2014 đã nới lỏng các hạn chế về quân đội Nhật, trong một quyết định lịch sử đưa đất nước ra khỏi các chính sách chủ hoà, hậu Thế chiến thứ hai. Quyết định này được coi là cần thiết để giúp Nhật Bản đóng một vai trò “tích cực hơn” trong vùng, nơi ảnh hưởng của Trung Quốc đang gia tăng, cũng như giúp Nhật Bản bảo vệ các nước nạn bị đặt dưới sự tấn công.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã tăng 2,2% mức chi của Nhật Bản dành cho quốc phòng lên tới 48 tỷ đôla cho năm tài chính 2014.
Giới chức Ngũ Giác Đài nói các quốc gia trong khu vực, trong đó có Australia, Nam Triều Tiên và Trung Quốc, đã được tường trình về các cuộc đàm phán và được dành cho cơ hội nêu thắc mắc và được giải đáp về tiến trình.
Với điều kiện không nêu danh tính, giới chức này nói: “Chúng tôi cam kết có một tiến trình rất cởi mở và minh bạch.”
Các hướng dẫn đề ra thêm các khu vực hợp tác giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản, trong đó có không gian và không gian ảo. Sự hợp tác ấy bao gồm việc tăng cường chia sẽ thông tin tình báo, các hoạt động gìn giữ hoà bình, viện trợ nhân đạo quốc tế, hỗ trợ hậu cần và các hoạt động sơ tán dân sự.
Các cuộc thảo luận và hội ý thêm giữa hai nước đồng minh dự trù sẽ diễn ra vào cuối năm để bàn chi tiết về các hướng dẫn, tiến tới một bản phúc trình chung quyết.
Bản phúc trình đó sẽ không phải là một văn kiện có tính ràng buộc.
Lần cuối Nhật Bản và Hoa Kỳ duyệt lại các nguyên tắc quốc phòng là vào năm 1997.
