Các nhà phân tích cho rằng tranh chấp thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ tạo cơ hội cho Việt Nam tăng sức cạnh tranh với các công ty Trung Quốc, nhưng Việt Nam cũng có nguy cơ rơi vào tình trạng bất ổn hơn.
Theo ông Dustin Daugherty, chuyên gia cao cấp của công ty tư vấn kinh doanh Dezan Shira & Associates tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhiều mặt hàng của Việt Nam xuất sang Mỹ được hưởng lợi thế, nếu Việt Nam không nằm trong danh sách phải chịu thuế suất nhập khẩu cao của Mỹ.
Trong tháng này, chính phủ Mỹ đã ký quyết định áp gói thuế quan trị giá tới 60 tỷ đôla đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Đáp lại, Trung Quốc dọa sẽ áp mức thuế quan tương tự.
Ông Daugherty nói: "Nếu Hoa Kỳ thực hiện biện pháp thuế quan truyền thống, đánh thuế cao lên các sản phẩm Trung Quốc thì ngành xuất khẩu của Việt Nam chắc chắn sẽ có lợi. Chúng tôi nhận thấy rằng Mỹ có quan hệ nồng ấm với Việt Nam và các doanh nghiệp Mỹ muốn hợp tác làm ăn với Việt Nam."
Ông Carl Thayer, giáo sư danh dự của Đại học New South Wales, Australia, nhận định rằng các doanh nghiệp Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ có thể bán nguyên vật liệu ào ạt sang cho ngành sản xuất bên Việt Nam. Thị trường thế giới biến động do tranh chấp thương mại Trung-Mỹ cũng sẽ gây trở ngại cho nền mậu dịch của Việt Nam.
Ông Daugherty nói các nhà xuất khẩu Việt Nam sẽ có lợi thế hơn các công ty Trung Quốc nếu Mỹ chỉ áp thuế đối với với các công ty của Trung Quốc mà không đánh thuế lên chuỗi nguyên liệu cung ứng vào Việt Nam.
Theo ông Thayer, nếu Mỹ áp thuế từ chuỗi xuất khẩu nguyên liệu của Trung Quốc sang các nước khác để hoàn thiện sản phẩm, thì xuất khẩu Việt Nam cũng sẽ bị ảnh hưởng. Không rõ Washington muốn đánh thuế các công ty Trung Quốc không thôi hay cả mạng lưới cung cấp nguyên liệu rộng khắp cho họ.
Ngoài ra, các nhà phân tích nhận định vì mức thuế cao của Hoa Kỳ, Việt Nam sẽ trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn hơn so với Trung Quốc.
Một số chuyên gia tin rằng Chính phủ Trung Quốc có thể áp dụng chính sách thương mại ưu đãi hoặc hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng, giúp tăng cường quan hệ thương mại với Việt Nam, cùng với các nước khác.
Nếu Việt Nam trở thành thị trường trung gian để né thuế suất của Mỹ, thì việc hợp tác giữa Việt Nam và Trung Quốc sẽ gia tăng. Nhưng chính căng thẳng chính trị giữa Trung-Việt về tranh chấp lãnh hải có thể gây nguy hiểm cho các doanh nghiệp Việt vì người tiêu dùng trong nước không ủng hộ sản phẩm và doanh nghiệp Trung Quốc.
