Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin ngày thứ Bảy chỉ trích Trung Quốc vì từ chối tổ chức các cuộc hội đàm về quân sự, khiến hai nước siêu cường rơi vào bế tắc về vấn đề Đài Loan và tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông.
Phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, hội nghị thượng đỉnh an ninh hàng đầu Châu Á, ông Austin nói việc Bắc Kinh ngần ngại đối thoại đã làm suy yếu những nỗ lực duy trì hòa bình trong khu vực nơi hai nước đang tăng cường sức mạnh quân sự.
“Tôi lo ngại sâu sắc rằng nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa không sẵn lòng giao tiếp nghiêm túc hơn về việc thiết lập các cơ chế tốt hơn để quản lý khủng hoảng giữa quân đội hai nước chúng ta,” ông Austin nói trong hội nghị tại Singapore.
“Càng đối thoại nhiều thì chúng ta càng tránh được những hiểu lầm và tính toán sai lầm có thể dẫn đến khủng hoảng hoặc xung đột.”
Một quan chức quân sự cao cấp của Trung Quốc phản bác, nói rằng Mỹ phải chịu trách nhiệm về sự đổ vỡ đối thoại bằng việc gia tăng chế tài nhắm vào các quan chức Trung Quốc và gây bất ổn ở Châu Á-Thái Bình Dương với sự hiện diện quân sự của họ.
“Mối quan hệ quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ gặp khó khăn và trách nhiệm hoàn toàn thuộc về phía Mỹ,” Trung tướng Cảnh Kiến Phong nói với các phóng viên tại hội nghị thượng đỉnh.
“Trung Quốc coi trọng việc phát triển quan hệ quân sự Trung Quốc-Hoa Kỳ, và các tương tác và liên lạc của chúng tôi chưa bao giờ bị đình chỉ.”
Một tàu chiến của Mỹ và một của Canada đã đi qua Eo biển Đài Loan hôm thứ Bảy, Hải quân Mỹ cho biết. Đó là sự phô trương sức mạnh quân sự mà trước đây từng khiến Trung Quốc tức giận và có thể đẩy hai nước ra xa hơn.
Đã có những hi vọng mong manh rằng Đối thoại Shangri-La hàng năm sẽ là cơ hội để hàn gắn mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc, vốn đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập niên.
Washington và Bắc Kinh bất hòa về mọi thứ, từ tương lai của Đài Loan được cai trị một cách dân chủ, các yêu sách lãnh thổ ở Biển Đông và các hạn chế của Tổng thống Joe Biden đối với chip bán dẫn xuất khẩu.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc tuần này đã khước từ lời mời hội kiến ông Austin tại hội nghị thượng đỉnh an ninh. Ông Lý, một vị tướng đã bị Mỹ chế tài, sẽ phát biểu vào Chủ nhật.
Ngày thứ Sáu, hai bộ trưởng đã bắt tay bên lề hội nghị nhưng không tổ chức hội đàm chi tiết, Lầu Năm Góc nói.
“Một cái bắt tay thân thiện bên lề không thể thay thế cho sự giao tiếp có thực chất,” ông Austin nói.
Đối thoại giữa hai nước đã bị đình trệ kể từ khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hủy chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 2 sau khi một khinh khí cầu tình nghi là do thám của Trung Quốc bay ngang qua Mỹ.
Một trong những vấn đề an ninh gai góc nhất giữa hai nước siêu cường là tương lai của Đài Loan, hòn đảo mà Bắc Kinh muốn thu phục.
Ngày càng có nhiều lo ngại rằng Trung Quốc có thể xâm lược Đài Loan và Mỹ sẽ bị lôi kéo vào bất cứ cuộc xung đột nào.
Ông Austin chỉ ra việc Nga xâm lược Ukraine như một ví dụ cho thấy “thế giới của chúng ta sẽ trở nên nguy hiểm như thế nào nếu các nước lớn có thể xâm lược các nước láng giềng hòa bình của họ mà không bị trừng phạt.”
Ông nói rằng Mỹ “quyết cam kết” duy trì hiện trạng ở Đài Loan và phản đối những thay đổi đơn phương từ cả hai phía.
“Xung đột không phải sắp xảy ra mà cũng không phải không thể tránh khỏi. Sự răn đe ngày nay rất mạnh và nhiệm vụ của chúng ta là duy trì nó như vậy,” ông Austin nói.
Tướng Cảnh nói những bình luận của ông Austin là sai lệch, cáo buộc Washington gây căng thẳng bằng cách củng cố mối quan hệ ngoại giao trực tiếp với Đài Loan và tăng cường bán vũ khí cho lãnh thổ này.
“Mỹ sử dụng Đài Loan để kiềm chế Trung Quốc và lực lượng ly khai Đài Loan kêu gọi sự hỗ trợ của Mỹ để thúc đẩy độc lập,” ông Cảnh nói với các phóng viên.
Diễn đàn