Một nhà ngoại giao cấp cao nhất của Mỹ về châu Á hôm 24/10 trấn an Philippines rằng Washington vẫn là đồng minh “đáng tin cậy” của nước này, và ủng hộ mối quan hệ đang nở rộ giữa Manila và Bắc Kinh.
Tuy nhiên, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel cảnh báo rằng mối lo ngại của Washington về các vụ giết người trong chiến dịch bài trừ ma túy của Philippines “là điều xấu cho công việc”.
Ông Russel là quan chức cấp cao đầu tiên của Mỹ tới thăm Philippines sau khi Tổng thống Rodrigo Duterte gây quan ngại hồi tuần trước với tuyên bố sẽ “ly khai” Mỹ, và ngả sang Trung Quốc, khi thăm Bắc Kinh.
Giải thích về tuyên bố “Tạm biệt Hoa Kỳ”, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay hôm 22/10 nói rằng Hoa Kỳ vẫn là “người bạn thân thiết nhất” của Philippines, nhưng Manila muốn phá vỡ “suy nghĩ phụ thuộc và quỵ lụy”, và củng cố quan hệ thân thiết hơn với các nước khác.
Phát biểu với các nhà báo sau khi gặp ông Yasay, nhà ngoại giao của Hoa Kỳ nói rằng ông Duterte “đã quay đầu lại”.
Ông Russel nói rằng Washington hậu thuẫn các cuộc đàm phán và đối thoại trực tiếp giữa Philippines và Trung Quốc.
Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ nói tiếp: “Cho nên, sai lầm khi nghĩ rằng mối quan hệ cải thiện giữa Manila và Bắc Kinh gây bất lợi cho Mỹ. Chúng tôi không muốn các nước phải chọn lựa giữa Mỹ và Trung Quốc”.
Tuy nhiên, trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Philippines, ông Russel nói rằng ông đã bày tỏ quan ngại về việc “các tuyên bố, bình luận gây tranh cãi liên tiếp, cũng như sự bất định thực sự về ý định của Philippines đã khiến nhiều quốc gia kinh ngạc. Đây không phải là một xu thế tích cực”.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cho biết rằng Hoa Kỳ ủng hộ chiến dịch chống ma túy của Manila, nhưng nhân quyền và tiến trình tố tụng phù hợp không thể bị phớt lờ.
Ông Russel nói rằng “sự bất an về chuyện này cùng các vấn đề khác là điều xấu cho công việc”.
Tổng thống Duterte đã lên án việc Mỹ chỉ trích chiến dịch chống ma túy của ông, khiến hơn 2 nghìn người chết kể từ khi ông lên nhậm chức hôm 30/6.
Ngoài Philippines, ông Russel sẽ tới Thái Lan và Campuchia trong chuyến công du 3 nước Đông Nam Á.
