Cảnh sát Na Uy ngày 24/10 đã bắt giữ một nghi can gián điệp người Nga ở thị trấn Tromsoe, cơ quan an ninh PST cho biết hôm 25/10, mô tả ông ta là một nhân viên hoạt vụ bất hợp pháp hiếm thấy.
Nghi can từng là nhà nghiên cứu tại Đại học Tromsoe giả dạng là một công dân Brazil nhưng cảnh sát tin rằng danh tính thực của ông ta là người Nga.
Người này là một “mối đe dọa đối với các lợi ích quốc gia cơ bản” và nên bị trục xuất khỏi Na Uy, phó giám đốc PST Hedvig Moe nói với Reuters, mô tả ông ta là một “đặc vụ bất hợp pháp.”
Một điệp viên bất hợp pháp là một đặc vụ tình báo không có liên kết chính thức với chính phủ, là một nhân vật bí mật, thường sử dụng danh tính của một người thật, đã chết.
Phó giám đốc PST Hedvig Moe nói: “Các điệp viên bất hợp pháp thường là những do thám tài năng tuyển dụng các điệp viên cho sau này, và chuẩn bị cơ sở cho các điệp viên khác làm công việc tình báo truyền thống”.
Luật sư của nghi can không hồi đáp yêu cầu bình luận.
Phó giám đốc PST cho biết nghi phạm đã tham gia vào một nhóm nghiên cứu làm việc với các cơ quan chính phủ Na Uy về “mối đe dọa hybrid” có liên quan đến “Bắc Cực của Na Uy”.
Na Uy là thành viên NATO giáp biên giới với Nga ở Bắc Cực và đã tăng cường an ninh sau cuộc xâm lược của Moscow tại Ukraine hồi tháng Hai.
Người đứng đầu nhóm nghiên cứu mà nghi can này tham gia nói với Reuters rằng nghi can đến Tromsoe vào tháng 12 năm 2021 với tư cách là một nhà nghiên cứu khách mời không được trả lương, điều này là bất thường nhưng không phải là chưa từng thấy.
Theo dữ liệu công khai, các bằng thạc sĩ của nghi can xuất xứ từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược, An ninh và Quân sự của Đại học Calgary.
Bà Gunhild Hoogensen Gjoerv, giáo sư nghiên cứu an ninh tại Đại học Tromsoe, cho biết: “Ông ấy liên lạc với tôi lần đầu tiên vào mùa thu năm ngoái ... Chúng tôi đánh giá ông ấy giống như các nhà nghiên cứu khác. Một trong những người giới thiệu ông ấy là một giáo sư tôi biết rất rõ.”
“Ông ấy là một người dễ mến, rất giỏi trong công việc của mình,” bà nói. “Chúng tôi tin những gì ông ấy nói, không có lý do gì để nghi ngờ.”
Bà Moe nói, nghi can đã bị bắt ngày 24/10 nhưng không cho biết có một sự việc cụ thể nào dẫn đến vụ bắt giữ hay không. “Đó là thời điểm thích hợp để dừng hoạt động mà ông ấy dính líu,” bà nói.
Vụ bắt giữ được thực hiện với sự hợp tác của “một số” cơ quan an ninh quốc tế, không rõ là từ quốc gia nào.
Bà Moe nói: “Sử dụng đặc vụ bất hợp pháp là một dự án dài hạn. Tốn rất nhiều tiền. Thường chỉ có các nhà nước lớn sử dụng, và được biết Nga từng sử dụng đặc vụ bất hợp pháp trong quá khứ.”
Diễn đàn