Thêm hàng chục vị đại diện các tổ chức và hội đoàn của người Mỹ gốc Việt mới đây đã ký vào một lá thư gửi Phó Tổng thống Kamala Harris, trong đó kêu gọi bà nêu vấn đề nhân quyền trong chuyến thăm Việt Nam sắp tới.
Lá thư với chữ ký của 60 người gửi tới Nhà Trắng hôm 17/8 có đoạn viết: “Là người Mỹ gốc Việt, chúng tôi hoan nghênh chính sách bảo vệ nhân quyền mạnh mẽ của chính phủ Mỹ. Đây là dịp để Hoa Kỳ cùng đứng bên nhân dân Việt Nam và yêu cầu nhà nước Việt Nam tôn trọng các quyền tự do căn bản của người dân, đặc biệt là trong thời kỳ đại dịch”.
Ông Trần Quốc Anh, Chủ tịch cộng đồng người Việt quốc gia Houston và vùng phụ cận, một trong những người ký vào bức thư, nói với VOA Việt Ngữ:
“Cộng đồng người Việt không những ở Houston mà ở khắp nơi lúc nào cũng muốn vận động cho nhân quyền cho Việt Nam. Nhân cơ hội Phó Tổng thống Harris thăm Việt Nam thì tôi thấy đây là một cơ hội rất là hiếm có mà chúng ta có thể dùng sức lực của công dân người Mỹ gốc Việt cũng như nhờ sự giúp đỡ của bà Phó Tổng thống sẽ giúp cho cộng đồng chúng ta, giúp tự do nhân quyền cho Việt Nam”.
Trong lá thư mà bản copy cũng được gửi tới VOA tiếng Việt, các đại diện người Mỹ gốc Việt cũng bày tỏ mong muốn Hoa Kỳ “sẽ gia tăng số lượng vắc-xin tặng cho Việt Nam”, nhưng họ cho rằng “những nỗ lực như vậy phải được bảo đảm rằng việc tiêm chủng sẽ công bằng và minh bạch” và phải “ưu tiên cho các nhóm có nguy cơ nhiễm bệnh cao, thay vì những nhóm có mối liên hệ chính trị hoặc khả năng hối lộ”.
Lá thư viết tiếp: “Để bảo đảm những hỗ trợ của Hoa Kỳ trong nỗ lực tiêm chủng hầu ngăn chặn sự lây lan của COVID-19 một cách hiệu quả, chúng tôi xin mạnh mẽ đề nghị bà kêu gọi thẩm quyền Việt Nam: Bảo đảm việc phân phối vắc-xin công bằng và miễn phí; tôn trọng quyền tự do ngôn luận và tiếp cận thông tin; phóng thích các nhà báo công dân và những người bảo vệ nhân quyền đang bị cầm tù…”
Về lời kêu gọi này, ông Anh nói với VOA tiếng Việt: “Mình đã cho họ [Việt Nam] rất nhiều rồi thì bây giờ mình phải demand [yêu cầu], demand họ phải cho mình cái gì đó. Nước Mỹ mình đã cho Việt Nam rất là nhiều, rất là nhiều và Việt Nam rất là cần chúng ta, đặc biệt ngay bây giờ, không những là về vắc-xin mà còn về chống lại Trung Cộng [Trung Quốc] nữa. Hy vọng là bà Harris sẽ cứng với cộng sản Việt Nam và sẽ demand [những] cái này”.
Tới nay, Mỹ là nước tài trợ nhiều nhất cho Việt Nam liên quan đến dịch COVID-19, với gần 21 triệu đôla, 5 triệu liều vắc-xin Moderna cũng như các hỗ trợ kỹ thuật. Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội hôm 5/8 tuyên bố trên trang Facebook rằng Hoa Kỳ "cam kết hỗ trợ Việt Nam chiến thắng COVID-19”.
Hiện chưa rõ ngay Văn phòng Phó Tổng thống Harris đã nhận được lá thư của các tổ chức của người Mỹ gốc Việt hay chưa, cũng như bà sẽ có bước đi như thế nào về vấn đề nhân quyền khi tới Việt Nam.
Theo thông tin từ Nhà Trắng, bà Harris sẽ tới Singapore và Việt Nam từ ngày 20 tới 26/8 trong “chuyến thăm đầu tiên của bà tới khu vực trên cương vị Phó Tổng thống”.
Thông cáo của Nhà Trắng có đoạn viết: “Singapore và Việt Nam là những đối tác quan trọng trong kỷ nguyên mới này. Thông qua các cuộc họp với các nhà lãnh đạo của chính phủ, lĩnh vực tư nhân và xã hội dân sự, Phó Tổng thống sẽ tập trung vào [các vấn đề]: Tầm nhìn của Chính quyền [Biden] về một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở; cam kết [của Hoa Kỳ] trong việc duy trì an ninh khu vực cũng như các quy tắc và chuẩn mực quốc tế, bao gồm cả ở Biển Đông; tại sao quan hệ đối tác ở Đông Nam Á và [với] ASEAN, nhất là về kinh tế, lại quan trọng đối với người dân Mỹ; bảo vệ các giá trị của chúng ta”.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hôm 24/2 tuyên bố “đặt nhân quyền làm trọng tâm chính sách đối ngoại của Mỹ” trong bối cảnh ông Phil Robertson, Phó giám đốc khu vực châu Á của Human Rights Watch, tổ chức có trụ sở ở New York từng nhiều lần chỉ trích Việt Nam, kêu gọi chính quyền Biden “sử dụng các đòn bẩy khác nhau” để yêu cầu Việt Nam chấm dứt điều ông Robertson nói là “các vi phạm nhân quyền”.
Theo phóng viên VOA Carla Babb, trong chuyến thăm Việt Nam tháng trước, các quan chức quốc phòng Mỹ cho biết rằng Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin “đã nêu vấn đề nhân quyền trong các cuộc hội đàm với chủ tịch, thủ tướng và bộ trưởng quốc phòng Việt Nam”.
Nhà báo này cũng dẫn lời phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby nói thêm rằng “các bạn hữu và đối tác tốt nên có thể thảo luận cởi mở và trung thực với nhau về các vấn đề khó khăn, khá nhạy cảm này”.
Chính quyền Hà Nội hồi tháng 3 năm ngoái lên tiếng về báo cáo nhân quyền của Bộ Ngoại giao Mỹ, trong đó bộ này nói là Việt Nam “bắt và truy tố tùy tiện những người chỉ trích chính quyền” hay “can thiệp đáng kể vào quyền tự do hội họp ôn hòa và tự do lập hội”.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng khi đó nói rằng “báo cáo vẫn còn một số nội dung thiếu khách quan, dựa trên những thông tin không được kiểm chứng về thực tế tại Việt Nam".
“Tôn trọng, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người là chủ trương nhất quán của Việt Nam”, bà Hằng nói thêm, theo Báo Quốc tế trực thuộc Bộ Ngoại giao.
