Nga hôm 28/8 nói rằng họ muốn Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế có lập trường "khách quan hơn và rõ ràng hơn" về an toàn hạt nhân, một ngày sau khi người đứng đầu cơ quan này đến thăm một nhà máy hạt nhân của Nga gần nơi quân đội Ukraine tiến hành cuộc xâm nhập gần đây vào nước này.
Trong một tuyên bố, Nga nói lực lượng của họ đã vô hiệu hóa các loại đạn dược chưa nổ do Hoa Kỳ cung cấp mà Ukraine bắn ra chỉ cách nhà máy hạt nhân Kursk 5km.
Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi đã đi thăm cơ sở hạt nhân Kursk hôm 27/8 và cảnh báo về nguy cơ xảy ra một tai nạn hạt nhân nghiêm trọng tại đó. Ông cho biết ông đã kiểm tra thiệt hại do một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào tuần trước, mà Nga đổ lỗi cho Ukraine, nhưng không cho biết ai phải chịu trách nhiệm.
Hãng thông tấn nhà nước Nga RIA dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Maria Zakharova phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh rằng Moscow muốn IAEA lên tiếng rõ ràng hơn về các vấn đề an ninh hạt nhân, mặc dù bà phủ nhận việc yêu cầu cơ quan này phải có lập trường ủng hộ Nga.
"Chúng tôi thấy cả các đánh giá và hoạt động của cơ cấu này (IAEA), nhưng với mỗi lần chúng tôi đều muốn có một sự thể hiện khách quan và rõ ràng hơn về lập trường của cơ cấu này", bà Zakharova nói.
"Không phải để ủng hộ đất nước chúng tôi, không phải để ủng hộ việc xác nhận lập trường của Moscow, mà là để ủng hộ sự thật với một mục tiêu cụ thể: đảm bảo an toàn và ngăn chặn sự phát triển của một kịch bản theo con đường thảm khốc, mà chế độ Kyiv đang thúc đẩy mọi người".
Reuters không thể ngay lập tức liên lạc được với IAEA để yêu cầu bình luận.
Phát ngôn của bà Zakharova cho thấy Moscow đang gia tăng áp lực lên IAEA, trong khi cơ quan này đã thúc giục cả hai bên kiềm chế giao tranh xung quanh các nhà máy điện hạt nhân để tránh một sự cố thảm khốc trong suốt 30 tháng chiến tranh.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên rằng mặc dù IAEA không có thẩm quyền để đổ lỗi cho bên nào, nhưng không có câu hỏi nào về "tội lỗi của phía Ukraine trong việc làm leo thang mối nguy hiểm hạt nhân".
Ukraine vẫn chưa phản hồi cáo buộc của Nga rằng họ đã tấn công nhà máy gần nơi lực lượng của họ đã phát động cuộc tấn công bất ngờ vào ngày 6/8 mà Nga vẫn đang cố gắng đẩy lùi. Đã có giao tranh diễn ra cách nhà máy này khoảng 40km.
Vệ binh Quốc gia Nga cho biết trong một tuyên bố hôm 28/8 rằng lực lượng công binh của họ đã tìm thấy một quả đạn pháo từ hệ thống tên lửa phóng loạt HIMARS do Hoa Kỳ cung cấp cách nhà máy 5km và một mảng của tên lửa mà họ cho biết chứa 180 quả đạn chưa nổ.
Một video mà họ công bố về phát hiện này cho thấy hai người lính đang kiểm tra các mảnh vỡ của tên lửa mà họ nói rằng đã bị lực lượng phòng không Nga bắn hạ và đã phát nổ một phần trên không.
Không có bình luận ngay lập tức từ Ukraine về phát hiện được cho là của Nga và Reuters không thể xác minh độc lập vị trí mà video được quay.
Ông Grossi cho biết trong chuyến thăm của mình rằng nhà máy được xây dựng theo thiết kế của Liên Xô này đặc biệt dễ bị tổn thương vì – không giống như hầu hết các nhà máy điện hạt nhân hiện đại – nhà máy này không có mái vòm ngăn chặn để có thể được bảo vệ trong trường hợp bị máy bay không người lái, tên lửa hoặc pháo tấn công.
Khi được một phóng viên hỏi tại một cuộc họp báo về việc lên án thiệt hại do máy bay không người lái gây ra là "hành động khiêu khích hạt nhân" của Ukraine, ông Grossi trả lời: "Một lần nữa, việc chỉ trích là điều mà tôi, với tư cách là tổng giám đốc của IAEA, phải cực kỳ thận trọng. Nhưng rõ ràng là bạn không thể tách biệt những gì chúng ta đã thấy ở đây với hoạt động quân sự gần đây mà chúng ta đã thấy".
Diễn đàn