Tổng thống Nga Vladimir Putin và người tương nhiệm Iran Hassan Rouhani nói với truyền thông Mỹ rằng Tổng thống Syria Bashar al-Assad phải ở lại cầm quyền để chống khủng bố. Tuy nhiên theo tường trình của Thông tín viên Đài VOA Victor Beattie thì Đại sứ Mỹ tại Liên hiệp quốc Samantha Power nói sự có mặt của ông Assad thực sự chỉ thu hút những chiến binh nước ngoài đến Syria mà thôi.
Ngày hôm qua, phát biểu với đài truyền hình CNN, tổng thống Rouhani nói, khi đánh đuổi các phần tử khủng bố ra khỏi Syria “chúng ta không có cách nào khác hơn là củng cố chính phủ trung ương của nước này.” Nhà lãnh đạo Iran nói “mọi người đã chấp nhận là Tổng thống Assad phải nắm quyền để chúng ta có thể chiến đấu chống lại các phần tử khủng bố. Ông nói với NPR là Tehran đang chuẩn bị “bắt đầu thảo luận và đối thoại về một nước Syria sau thời kỳ Nhà nước Hồi Giáo, nhưng những người chiến đấu chống lại tổ chức cực đoan này “phải hành động thống nhất và có một phương thức để đánh đuổi các phần tử khủng bố ngay tức khắc.”
Trong một cuộc phóng vấn khác với chương trình 60 phút của đài truyền hình CBS, ông Putin nói ông ủng hộ “chính phủ hợp pháp tại Syria.” Nhà lãnh đạo Nga cảnh báo là bất cứ hành động nào hủy hoại chính quyền này “sẽ tạo nên một tình tình như đang thấy hiện nay tại các quốc gia khác trong vùng…với tất cả các định chế nhà nước đang bị tan rã.” Ông nói thêm “Không có giải pháp nào khác cho cuộc khủng hoảng Syria hơn là củng cố hữu hiệu các cơ cấu chính phủ và giúp những cơ cấu này chống khủng bố.”
Xuất hiện ngày Chủ Nhật trên chương trình 'This Week' của đài truyền hình ABC, Đại sứ Mỹ tại Liên hiệp quốc Power khi được hỏi liệu tổng thống Obama có thấy thoải mái khi tổng thống Assad vẫn còn tại chức hay không thì bà trả lời.
“Thách thức với ông Assad, thêm vào sự kiện ông ấy sử dụng vũ khí hóa học và dùng bom thùng đối với chính người dân của ông, và chúng ta trong một thời gian khá dài không thấy có nhà độc tài nào như ông, nhưng đó chỉ là một mặt, thách thức khác là ông không chiến đấu có hiệu quả để chống lại Nhà nước Hồi Giáo. Thực vậy, sự hiện diện của ông Assad đã thu hút những chiến binh khủng bố người nước ngoài. Chúng ta đang nhắm vào những người này. Chúng ta đang thành công tốt đẹp, đặc biệt tại miền bắc nước này, chúng ta hiện đang chận đứng đà tiến của Nhà nước Hồi Giáo và đẩy lui nhóm này.”
Hôm thứ Sáu, các giới chức quốc phòng Hoa Kỳ nói các thành viên của Lực lượng Syria mới NSF do Hoa Kỳ huấn luyện đã trao cho Mặt trận Nusra có liên hệ đến Al-Qaida 6 xe tải và vũ khí của Liên minh do Hoa Kỳ lãnh đạo cung cấp để được an toàn đi qua vùng tổ chức này kiểm soát.
Theo các nhà phân tích và các nhà lập pháp Mỹ, chương trình huấn luyện và trang bị có nhiều vấn đề, kể từ khi chương trình này được loan báo vào năm ngoái trong khuôn khổ chiến lược của Washington để đánh bại Nhà nước Hồi Giáo bằng cách sử dụng các lực lượng đối lập. Quốc hội Mỹ đã phân bổ 500 triệu đô la với mục đích huấn luyện khoảng 15.000 chiến binh đối lập ôn hòa để chống lại Nhà nước Hồi Giáo tại Syria.
Vào tháng 7 năm nay, al-Nusra bắt cóc một cấp chỉ huy và 7 chiến binh trong số những người tốt nghiệp đầu tiên của chương trình này, chỉ vài ngày sau khi họ được triển khai tại Syria. Đại tướng Lloyd Austin, chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Miền Trung của Hoa Kỳ nói với các nhà lập pháp Mỹ trong tuần qua là không có hơn 5 chiến binh Syria được Mỹ huấn luyện còn lại trong đợt tốt nghiệp đầu tiên. Ông công nhận là có thể chương trình này cần phải được xem xét lại toàn bộ.
Đại sứ Power bênh vực chương trình huấn luyện và trang bị và cho rằng chương trình này cần thiết.
“Khi Nhà nước Hồi Giáo bị đẩy ra khỏi một thị trấn, điều cực kỳ quan trọng là thị trấn này phải giữ được và Nhà nước Hồi Giáo không chiếm lại một khi các cuộc không kích và tấn công chấm dứt.”
Bà Power gọi đây là phần trọng yếu của chiến lược của Mỹ, bà nói thêm là Ngủ Giác Đài sẽ xem xét việc điều chỉnh chương trình:
“Chúng ta cũng đã nắm vững được sự kiện là nếu chúng ta không đầu tư vào các lực lượng Syria/Ả Rập và vào lực lượng đối lập Syria ôn hòa, chúng ta sẽ ở vào tình trạng Nhà nước Hồi Giáo có thể trở lại và khó bị đánh đuổi. Do đó chúng ta cần phài đầu tư vào việc này, chúng ta cần phải sử chữa cho đúng và tôi nghĩ Bộ Quốc phòng đang có kế hoạch điều chỉnh sẽ giúp chúng ta tăng tiến trong tương lai.”
Trong một cuộc phỏng vấn tại Moscow vào tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin lên án sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với phe đối lập Syria.
“Theo quan điểm của tôi, hậu thuẫn quân sự cho những tổ chức bất hợp pháp không phù hợp với những nguyên tắc của luật quốc tế hiện đại hay với Hiến chương Liên hiệp quốc. Chúng tôi chỉ ủng hộ các cơ cấu hợp pháp và chính phủ hợp pháp.”
Đối với sự hiện diện của quân đội Nga tại Syria, ông Putin nói với đài truyền hình CBS là Nga không có kế hoạch triển khai binh sĩ chiến đấu “ít nhất là vào lúc này. Nhà lãnh đạo Nga cũng nói Moscow tăng gia làm việc với tổng thống Assad lẫn các đối tác khác của Nga trong vùng.
Nhà phân tích Jonathan Adelman của trường đại học Denver nói đây không phải là tin tốt cho chính quyền Obama.
“Chúng ta biết là ông Putin đang có kế hoạch triển khai tại căn cứ không quân mới của Syria từ 1.000 đến 2.500 binh sĩ trên bộ và với sự kiện là binh sĩ Nga tuy không thiện chiến bằng binh sĩ nhưng cũng ở mức khá tốt, chắc chắn là hơn các binh sĩ Iran, nên binh sĩ Nga có thể là một yếu tố quan trọng, và nếu cộng thêm máy bay và các lực lượng khác việc này sẽ giúp cho ông Assad nắm quyền mãi mãi, nhưng với nhịp độ này Nga sẽ trở lại trong vùng giống như họ đang làm tại Ai Cập, Jordan, Ả Rập và Israel. Nga đang trở lại và đây là tin chẳng lành cho chính quyền Obama.”
Trong khi đó. Iraq cho biết sẽ chia sẻ tin tình báo với Nga, Iran và Syria trong cuộc chiến đấu chống lại Nhà nước Hồi Giáo. Ông Alderman nói một số quốc gia trong vùng thích làm việc với Hoa Kỳ hơn nhưng họ không có cách nào khác là hợp tác với Nga.
