Trong đề nghị ngân sách 4.000 tỉ đô la do Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đưa ra, có hơn 50 tỉ được dành riêng cho những nỗ lực ngoại giao và viện trợ trên khắp thế giới. Theo tường thuật của thông tín viên Sharon Behn của đài VOA tại Bộ Ngoại giao ở Washington, các nhà phân tích nói rằng khoản tiền đó chỉ bằng 10% ngân sách được đề nghị cho Bộ Quốc phòng.
Trong đề nghị ngân sách năm 2016 mà Tổng thống Obama trình cho Quốc hội, khoản tiền dành cho các hoạt động ngoại giao và những chương trình ngoại viện chỉ chiếm 1%.
Bà Heather Higginbottom, Phó Bộ trưởng Ngoại giao đặc trách Quản lý và Nguồn lực, hôm thứ hai nói rằng Washington cần bảo đảm là có đủ tiền được dành riêng cho mục tiêu duy trì vị thế lãnh đạo và ảnh hưởng của Mỹ trên toàn thế giới.
"Yêu cầu ngân sách của chúng tôi phản ánh những gì cần có để bảo đảm là nước Mỹ tiếp tục chủ động giải quyết rất nhiều vấn đề có ảnh hưởng trực tiếp tới nền an ninh, sự thịnh vượng và những giá trị của người dân nước Mỹ."
Hầu hết các khoản tiền được yêu cầu dành cho những nỗ lực ngoại giao và viện trợ của Washington phát sinh từ những thách thức hiện có về an ninh quốc gia, những cam kết an ninh đối với các nước đồng minh và các quốc gia đối tác, ngăn ngừa xung đột, ngăn chận nạn phổ biến vũ khí hạt nhân, và những hoạt động duy trì hòa bình toàn cầu.
Bà Higginbottom nói rằng một khoản tiền khác, trị giá 7 tỉ đô la, đã được yêu cầu dành cho những hoạt động bất ngờ ở nước ngoài, gọi tắt là OCO, để ứng phó với những đòi hỏi cấp bách và bất thường trong lãnh vực an ninh quốc gia.
"Những khoản tiền dành cho OCO sẽ hỗ trợ cho những chương trình và những hoạt động rất cần thiết Afghanistan, Pakistan và Iraq cũng như những phí tổn ngoại lệ có liên hệ tới những nỗ lực của chúng tôi để chiến đấu chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo, ứng phó với vụ xung đột ở Syria và hỗ trợ cho Ukraine."
Bà Higgibottom nói rằng yêu cầu ngân sách năm nay cao hơn năm ngoái 6%. Nhưng bà Jennifer Harris, một nhà nghiên cứu cấp cao của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, nói rằng ngân sách liên bang dành cho hoạt động ngoại giao chưa bằng 10% ngân sách dành cho Bộ Quốc phòng.
"Tôi không nghĩ rằng bản chất của những thách thức lớn nhất mà nước Mỹ đối mặt trên thế giới hiện nay là nghiêng hẳn về mặt quân sự, và do đó, việc dành 90% tiền bạc cho các khí tài quân sự trong lúc đó là một lãnh vực mà nước Mỹ đã chiếm vị thế thượng phong tuyệt đối không phải là một sự đầu tư khôn khéo."
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama nhiều lần nói rằng những vấn đề ở Afghanistan, Iraq, Syria và những nơi khác bị tác động bởi bạo lực không thể được giải quyết chỉ bằng sức mạnh quân sự mà thôi.
Nhưng bà Harris cho rằng chỉ gia tăng ngân sách của Bộ Ngoại giao không thôi không hẳn là có thể giải quyết vấn đề. Bà nói rằng những chướng ngại của guồng máy hành chánh và những mối quan hệ căng thẳng với quốc hội đã làm cho nhiều cơ hội bị đánh mất trong quá khứ.
"Những sự linh động trong cách thức sử dụng ngân sách của Bộ Ngoại giao hay của Bộ Quốc phòng cũng có tầm quan trọng tương đương hoặc cao hơn số tiền của các ngân sách đó."
Theo dự liệu, Tổng thống Obama sẽ phải đương đầu với những sự chống đối mạnh mẽ của các nhà lập pháp về một số điểm trong đề nghị ngân sách của ông khi Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát tiến hành những cuộc biểu quyết về dự luật ngân sách.
