Bài blog vừa rồi nói thật là tôi không ngờ có nhiều người đọc đến vậy. Không những đọc mà có người còn nhín chút thời gian góp ý kiến làm tôi cũng vui lây. Và khen chê gì tôi cũng vui vì tôi nghĩ ít ra những suy nghĩ, cảm nhận của mình cũng có người để ý. Đặc biệt là khi những cảm nhận ấy đến từ những gì thật nhất, gần nhất và đáng nhớ nhất đã xảy ra đối với chính mình.
Như câu chuyện sau đây mà tôi sẽ kể cho các bạn nghe. Và như đã hứa đều là chuyện có thật 100%, không thêm bớt bất kỳ miếng dầu mỡ nào. Mặc dù nó đã xảy ra cách đây đúng 13 năm khi tôi lần đầu tiên trong đời biết thế nào là bị trục xuất ra khỏi… chính đất nước mình.
Nghĩ lại thấy cũng lạ. Chính Bộ Luật quốc tịch Việt Nam quy định là ai sinh ra ở Việt Nam có cha hoặc mẹ là người Việt Nam đều là công dân Việt Nam. Và chỉ có những ai nộp đơn xin từ bỏ quốc tịch Việt Nam và được Chủ tịch Nước ký giấy chấp thuận mới không còn là người Việt Nam.
Thế mà tôi vẫn bị trục xuất ra khỏi Việt Nam. Mặc dù tôi sinh ra ở ngay Đa Kao, Sài Gòn và chưa bao giờ làm đơn xin từ bỏ quốc tịch gốc của mình. Thế mới có chuyện để nói.
Bởi vậy nhiều khi tôi thấy chính mình đây mang danh là luật sư về Việt Nam để làm việc cho một công ty luật danh tiếng của thế giới có văn phòng đặt ngay tại Việt Nam vậy mà mình cũng chẳng hiểu luật Việt Nam đã được áp dụng như thế nào. Cho chính trường hợp mình!
Số là câu chuyện như thế này. Như đã có lần nhắc qua tôi về lại Việt Nam lần đầu tiên vào năm 1996 để làm việc ở Hà Nội cho một công ty luật lớn có tiếng ở Úc. Ban ngày thì tôi đi làm luật sư. Tối về tôi đạp xe đến khu nhà nuôi dưỡng các trẻ em mồ côi, đánh giày, bán báo của tư nhân có tên là Tổ Bán Báo Xa Mẹ nằm ở gần Phố Quang Trung để dạy tiếng Anh miễn phí cho các em.
Có thể nói quãng thời gian ấy là quãng thời gian đẹp, êm đềm và nên thơ nhất của thời con trai mới lớn khi tôi vừa học xong và tốt nghiệp ra trường. Xa quê hương đã lâu lại có dịp sống một mình ở ngay thủ đô Hà Nội, tôi thấy cái gì cũng lạ, điều gì cũng đáng để tâm học hỏi. Từ chuyện bực mình cái loa suốt ngày lải nhải quyết tâm không đẻ cho đến giọng nói cực kỳ dễ thương của con gái xứ Bắc, không những tôi đã chiêm nghiệm được nhiều điều mà trong khoảng thời gian ấy tôi cũng đã có dịp đi du lịch đến thăm viếng nhiều nơi.
Còn nhớ cứ mỗi tháng thì tôi lại tổ chức mướn cả xe bus để cùng với đám học trò của mình đi tham quan những nơi được gọi là danh lam, thắng cảnh của đất nước. Hôm thì Đền Hùng, Phủ Bà Triệu. Tháng sau cả đám sáu, bảy chục mạng lại cùng nhau vừa chèo thuyền từ Bến Đục đi thăm Chùa Hương vừa hát ngêu ngao:
…
Thuyền đi qua Bến Đục
Mọi người ngắm nhìn em
Thẹn thùng em không nói
Nam mô a di đà
Nam mô a di đà
…
Tôi vẫn còn nhớ từng phút, từng giây những lần đi chơi như thế với đám học trò của tôi: Thực, Thành, Sơn, Hoài, Trung… Mỗi tối học xong cả đám thầy lẫn trò lại kéo nhau ra quán bánh cuốn bên vỉa hè kêu cổ gà ăn cho no bụng. Vừa ăn các em lại vừa thực hành: “One chicken neck please. One more chicken neck, teacher”.
Hoặc Thực vừa ngậm cổ gà vừa dạy lại cho tôi bài thơ ăn uống:
Giun xào, đỉa luộc, cóc nấu đông
Chuồn chuồn áp chảo, bọ hung hầm!
Lần cuối gặp các em ở Hà Nội cách đây gần hai năm các em vẫn quen miệng gọi tôi là “Teacher” mặc dù tôi chỉ dạy các em không quá một năm ở Tổ và bây giờ đứa nào cũng đã ra riêng. Nói thật nếu như tôi không bị bắt ở Kiến Sơn, Kiến Thụy gần Đồ Sơn vào tháng 4 năm 1997 thì có lẽ cuộc đời tôi đã rẽ sang một khúc ngoặt khác. Tôi đã không phải rời khỏi Việt Nam trong vòng 48 tiếng đồng hồ để rồi sau đó có dịp sang Philippines tạo dựng một cuộc sống mới cho riêng mình.
Như câu nói chúng ta thường nghe, người tính không bằng trời tính. Nếu không bị trục xuất thì làm sao tôi đã có dịp cùng với những người Việt tỵ nạn ở Phi chia sẻ biết bao ngọt bùi, khóc cười trong suốt 10 năm sau này. Cũng như để sau này số phận đưa đẩy tôi sang định cư ở Mỹ và bây giờ là viết blog cho các bạn cùng xem.
Nhưng mà thôi. Trời cũng đã khuya rồi. Hơn 2 giờ sáng rồi còn gì. Tôi xin tạm dừng đây. Để ngày mai kể tiếp.
* Blog của Luật sư Trịnh Hội là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
