Cảnh sát biển Thái Lan thừa nhận đã nổ súng vào một tàu cá Việt Nam trong lúc nỗ lực chặn bắt một tàu khác trong vụ va chạm hồi tuần trước mà Việt Nam cho biết có 1 ngư dân thiệt mạng và 2 người khác bị thương.
Reuters dẫn lời lãnh đạo cảnh sát biển Thái Lan hôm nay nói rằng họ không hay biết có thương vong.
Thiếu tướng Grittapol Yeesakhorn khẳng định cảnh sát biển của Thái Lan chỉ tự vệ khi tàu của họ bị các tàu thù địch của Việt Nam tìm cách đâm húc hôm thứ sáu tuần trước.
Giới chức này nói 1 cảnh sát của Thái Lan có lên 1 tàu cá Việt bị hỏng máy trước khi các tàu cá Việt khác tới hỗ trợ tàu cá này trong sự cố xảy ra trên Vịnh Thái Lan, cách cực Nam của Thái Lan khoảng 40 cây số, gần Malaysia.
Trưởng cảnh sát biển Thái Lan tuyên bố ‘Chúng tôi không có ý định giết ai cả. Chúng tôi chỉ bắn cảnh cáo cách xa 100m. Chúng tôi chỉ bắn vào phần trước tàu.’
Họ tấn công rất nhiều tàu, trong đó có bắn trực tiếp vào mấy tàu, có 1 người bị chết. Chúng tôi phản đối mãnh liệt về chuyện này. Đây là một sự vi phạm quá trắng trợn. Chắc chắn bên Bộ Ngoại giao sẽ làm việc với phía Thái Lan. Riêng Hội Nghề cá chúng tôi đã gửi thông báo phản đối.Ông Lê Thanh Lựu, Trưởng ban Hợp tác quốc tế và Thông tin Hội Nghề cá VN.
Truyền thông nhà nước Việt Nam dẫn nguồn tin từ lời lực lượng biên phòng Kiên Giang cho biết hôm 11/9 tàu cảnh sát Thái Lan có võ trang đã xông tới rượt đuổi ba tàu cá Việt khiến họ bỏ chạy.
Vẫn theo nguồn tin này, tàu của Thái Lan phát loa yêu cầu tàu Việt Nam ngừng lại, ‘nếu không sẽ bắn chết’.
Báo Nhân Dân nói cảnh sát Thái Lan đã lên một tàu Việt Nam, trói ngư dân, và tịch thu một khẩu súng cùng thiết bị đánh bắt của họ. Sau khi thuyền trưởng Ngô Văn Sinh, 38 tuổi, bị bắn chết, cảnh sát Thái Lan mới dừng tay và bỏ đi.
Phía Việt Nam cho hay có hai ngư dân khác đang bị thương nặng.
Truyền thông trong nước dẫn lời Đại tá Phạm Văn Sáng, Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Kiên Giang, xác nhận rằng các tàu cá Việt có xâm phạm hải phận Thái Lan. Tuy nhiên, giới chức Việt Nam nói hành động bắn tàu cá là phi nhân đạo và vi phạm luật pháp quốc tế.
Ông Lê Thanh Lựu, Trưởng ban Hợp tác quốc tế và Thông tin Hội Nghề cá Việt Nam, lên án hành động của Thái Lan là không thể chấp nhận cho dù xảy ra trong vùng hải phận của nước nào:
“Họ tấn công rất nhiều tàu, trong đó có bắn trực tiếp vào mấy tàu, có 1 người bị chết. Chúng tôi phản đối mãnh liệt về chuyện này. Đây là một sự vi phạm quá trắng trợn. Chắc chắn bên Bộ Ngoại giao sẽ làm việc với phía Thái Lan. Riêng Hội Nghề cá chúng tôi đã gửi thông báo phản đối. Chúng tôi phản đối mọi hành động xâm phạm thân thể và cuộc sống của người lao động trên biển. Dù bất kỳ ở đâu chăng nữa, hành động đó là một hành động vô nhân đạo khi bắn vào thuyền của ngư dân khai thác cá. Không có chuyện nói ‘đây là tự vệ’ gì cả. Không thể nói chuyện như thế được.”
Các tàu cá Việt Nam thường xảy ra va chạm với tàu Trung Quốc ở Biển Đông, nhưng ít khi xảy ra sự cố liên quan tới tàu Thái Lan. Tuy nhiên, các trường hợp ngư dân Việt Nam bị tàu nước ngoài nổ súng, tấn công, cướp bóc hay tịch thu tài sản ngày một gia tăng.
Đáp ứng những khó khăn này, Việt Nam vào năm 2013 đã cho thành lập Cục Kiểm ngư, lực lượng dân sự có nhiệm vụ tuần tra, bảo vệ ngư dân và chủ quyền quốc gia trên biển. Gần đây, lực lượng này vừa được nhà nước cho phép trang bị vũ khí quân dụng để hỗ trợ công tác bảo vệ ngư dân trước các mối đe dọa thường xuyên, chủ yếu từ các tàu Trung Quốc.
Về chức năng thực tế của lực lượng này hiện nay, ông Lê Thanh Lựu của Hội Nghề cá nhận xét:
“Họ vừa được thành lập, nên hiện nay họ đang trong quá trình hoàn chỉnh, hoàn thiện. Vì quá mới cho nên người ta chưa thể làm được cái gì nhiều.”
Chắc chắn chúng tôi sẽ kiến nghị với nhà nước phải làm rõ vấn đề và buộc họ phải bồi thường cho người dân chúng ta.Ông Lê Thanh Lựu nói.
Khi được hỏi về tính hiệu quả từ các biện pháp bảo vệ ngư dân của lực lượng chấp pháp Việt Nam, ông Lựu nhắc tới công tác cứu hộ của cảnh sát biển và kiểm ngư khi ngư dân bị thiên tai nhưng không đề cập tới hoạt động bảo vệ trong trường hợp họ bị tấn công:
“Họ đã có những hành động giúp đỡ nhiều rồi đấy, chẳng hạn thuyền bị tai nạn thì cảnh sát biển cũng ra cứu giúp rất nhiều. Bão tố xảy ra, cảnh sát biển cũng ra giúp đỡ tích cực. Phải nói là hiện nay họ đã làm rất nhiều việc tốt cho ngư dân Việt Nam.”
Giải pháp nào cho ngư dân Việt trước các mối đe dọa rình rập hằng ngày trên biển giữa lúc chưa có được sự bảo vệ thích hợp? Trưởng ban Hợp tác quốc tế và Thông tin Hội Nghề cá Việt Nam cho biết:
“Chúng tôi đang kiến nghị với bên Kiểm ngư có chương trình đào tạo kỹ năng cho người khai thác. Hiện nay Kiểm ngư đang tính chuyện tiếp tục có các chương trình hướng dẫn ngư dân tham chiếu trên các máy để biết định vị trí của mình và liên lạc với trong bờ để hỗ trợ khi cần thiết. Họ đang tính chương trình đó để giúp bà con trong thời gian tới.”
Liên quan vụ cảnh sát Thái nổ súng gây thiệt mạng ngư dân Việt Nam, ông Lựu nói:
“Chắc chắn chúng tôi sẽ kiến nghị với nhà nước phải làm rõ vấn đề và buộc họ phải bồi thường cho người dân chúng ta.”
Báo Nhân Dân cho biết Việt Nam đã đề nghị Thái Lan giải quyết vụ việc ở cấp độ ngoại giao.
