Một đại diện của Nhà xuất bản Thế giới hôm 4/9 thừa nhận có những sai sót khi phát hành một bộ sách cho học sinh in hình lược đồ Trung Quốc và Biển Đông có đường lưỡi bò gây tranh cãi, theo báo chí Việt Nam.
Đây là bộ sách được dịch sang tiếng Việt từ bản gốc tiếng Trung. Nhà xuất bản Thế giới nói họ đã thu hồi sách cách đây một tuần, song các nhà hoạt động nói với VOA rằng điều đó là dối trá vì thông tin này bị phát hiện và đưa lên mạng xã hội mới hôm 2/9.
Báo chí trong nước cho biết bộ sách có tên "Wow! - Những bí mật kỳ diệu" gồm 12 tập, dành cho học sinh từ 6 đến 16 tuổi, nói về những điều cơ bản trong khoa học và cuộc sống. Bộ sách đã được Nhà xuất bản Thế giới và Công ty sách Đinh Tị phát hành từ tháng 3/2017.
Các bản tin nói “nhiều phụ huynh” phát hiện trong một cuốn của bộ sách có hình minh họa bản đồ “thể hiện đường lưỡi bò phi pháp của Trung Quốc”.
Thuật ngữ “đường lưỡi bò”, hay còn gọi là đường 9 đoạn, nói đến ranh giới mơ hồ mà Trung Quốc vẽ ra trên bản đồ vùng Biển Đông để tuyên bố chủ quyền của nước này đối với hầu hết vùng biển hiện đang có tranh chấp với Việt Nam và một số nước trong khu vực.
Ông Đoàn Trần Lâm, Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Thế giới, hôm 4/9 đã thừa nhận những sai sót này. Ông được báo chí trích lời cho hay đã gửi công văn “yêu cầu đơn vị liên kết là Công ty sách Đinh Tị thu hồi, chỉnh sửa bộ sách”.
Vị lãnh đạo của nhà xuất bản giải thích thêm rằng "phần bản đồ minh họa có đường lưỡi bò quá nhỏ nên các biên tập viên không chú ý hoặc nhầm lẫn là tuyến đường hàng hải".
Một đại diện không thấy báo chí nêu tên của Công ty Đinh Tị cũng thừa nhận “do sơ suất không chủ ý trong khâu biên tập và kiểm duyệt” nên đường lưỡi bò do tác giả Trung Quốc “đơn phương vẽ” đã xuất hiện trong bản in ở Việt Nam.
Đại diện Công ty Đinh Tị được báo chí dẫn lời nói rằng: "Đây là bài học lớn đồng thời là lời cảnh báo tới đồng nghiệp ngành xuất bản Việt Nam trước việc mua - dịch những cuốn sách có ẩn chứa nội dung độc hại tinh vi liên quan đến chủ quyền".
Nhiều người sử dụng Facebook và các diễn đàn trên mạng đã bàn luận và chỉ trích nặng nề hai đơn vị phát hành sách kể trên trong mấy ngày gần đây.
Ông Hoàng Dũng, một nhà hoạt động vì dân chủ, tiến bộ ở Việt Nam, hiện sống ở thành phố Hồ Chí Minh, nói với VOA rằng phải xem vụ việc vừa rồi là một lỗi nghiêm trọng về nhận thức chính trị, chứ không thể coi đó là “sơ xuất”. Ông nói:
“Những việc làm như của Nhà xuất bản Thế giới và Công ty Đinh Tị vừa rồi tôi cho là phía nhà cầm quyền Việt Nam phải trừng phạt mạnh mẽ, ít nhất là phạt tiền, để làm gương cho những trường hợp khác về nhận thức chính trị tồi như hiện nay”.
Ông Dũng đưa ra quan sát của mình rằng Trung Quốc tỏ ra rất nhất quán trong việc thúc đẩy trên toàn cầu hình ảnh đường lưỡi bò ở mọi hình thức có thể được, như in trong hộ chiếu, sách, quả địa cầu, bản đồ hay in trên áo. Ông mô tả chính sách này của Trung Quốc là “rất ghê gớm”.
Trong khi đó, nhà hoạt động nêu ra thực tế là những người Việt đấu tranh để chống đường lưỡi bò lại bị nhà chức trách trong nước “trấn áp”.
Nhà hoạt động kêu gọi nhà nước cần có “cách làm và thể hiện quan điểm tốt hơn” về vấn đề đường lưỡi bò, thay vì trấn áp tiếng nói của các nhà hoạt động.
