Tp. HCM – Cùng lúc Việt Nam xoay sở để giữ hòa bình với nước láng giềng Trung Quốc, một trong những công dân Việt tin ông có thể đóng góp cho kho vũ khí của Hà Nội: bộ sưu tập đồ cổ của ông.
Ông Hoàng Văn Cường nói có thể huy động được hàng chục triệu đô la bằng cách bán mọi thứ từ long sàng đến trống đồng cổ 2.500 năm. Ông hứa sẽ hiến số tiền này cho nhà nước để họ có thể hỗ trợ ngư dân ở ngoài Biển Đông, nơi Việt Nam và Trung Quốc đang tranh chấp chủ quyền về một số quần đảo. Ông kỳ vọng Hà Nội sẽ sử dụng một phần số tiền của ông để tăng cường quân đội, nếu nổ ra đụng độ giữa hai nước.
Một phần số tiền sẽ đến từ Trung Quốc, ngoài các nơi khác, vì bộ sưu tập của ông bao gồm cả đồ sứ đời Thanh và các đồ tạo tác khác của Trung Quốc, thu hút nhiều tay buôn từ bên kia biên giới phía bắc. Ông Cường ý thức rõ về sự trớ trêu oái oăm của việc thu tiền từ người Trung Quốc để mua vũ khí để chống Trung Quốc.
Trong cuộc phỏng vấn tại nhà ông ở trung tâm thành phố Hồ Chí Minh, nơi bày nhiều tượng Bồ Tát và các bàn sơn mài, ông Cường nói: "Tôi không thích người Trung Quốc. Nhưng khi tôi bày bán các thứ, tôi cần tiền. Tôi không quan tâm đó là một người Trung Quốc hay người Mỹ, ai có tiền, tôi sẽ bán. Nhưng sự thật là, giữa tôi và Trung Quốc, tôi không thích người Trung Quốc".
Sự kiện giàn khoan
Ở Việt Nam, sự căm ghét Trung Quốc dường như luôn tồn tại dưới bề mặt, nhưng đã bùng phát trên phương diện quốc tế năm 2014, sau khi Bắc Kinh đặt một giàn khoan dầu tại một địa điểm ở Biển Đông mà cả hai nước đều đòi chủ quyền. Vụ này đã gây ra những cuộc bạo động hiếm hoi, gây chết người ở nhiều nơi của Việt Nam. Nhà chức trách đã dập tắt bạo lực, nhưng nhiều người Việt vẫn tìm cách thể hiện sự phản đối Trung Quốc.
Gây quỹ là một cách phổ biến để công dân Việt thể hiện lòng yêu nước và ghét Trung Quốc, với các hình thức từ thùng quyên góp tại các buổi hòa nhạc, cho đến các chiến dịch kêu gọi hiến tặng của tờ báo lớn Tuổi Trẻ. Những số tiền này dành cho ngư dân Việt Nam, những người được xem là anh hùng dân tộc thầm lặng trên tiền tuyến giáp mặt với những gì được coi là sự chèn ép của Trung Quốc.
Mặc dù giàn khoan dầu cuối cùng đã rút đi, song người Việt ngày càng thể hiện lòng căm giận bằng cách tẩy chay hàng Trung Quốc. Hành động chính trị cũng có tính thực tế đối với những người tiêu dùng nghi ngờ hàng nhập từ Trung Quốc, từ táo dường như không bao giờ hỏng, cho đến đồ chơi bằng nhựa gây ung thư. Nhưng điều đó minh chứng về ảnh hưởng của Bắc Kinh, đó là hàng xuất khẩu của họ vẫn phổ biến ở đây.
Mối quan hệ "yêu-ghét" có cả trong chính quyền cộng sản ở Hà Nội, họ phải đi trên dây giữa việc bảo vệ lãnh thổ Việt Nam trước Trung Quốc, và việc phát triển quan hệ kinh tế và chính trị với nước hàng xóm to lớn hơn. Các tầng lớp lãnh đạo chóp bu ý thức được họ ở trong thế khó.
Sau những căng thẳng mà đỉnh điểm là những cuộc bạo động vào năm 2014, đại biểu Trương Trọng Nghĩa của Tp. HCM nói với Quốc hội rằng Việt Nam không thể rút khỏi sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Ông Nghĩa nói: "Sự phụ thuộc trong trường hợp này có nghĩa là chúng ta muốn rút ra nhưng không thể. Chúng ta biết là không tốt, nhưng chúng ta buộc phải tiếp tục sự phụ thuộc này".
Công chúng Việt Nam không sẵn lòng thừa nhận về sự phụ thuộc vào Trung Quốc như vậy. Những người như ông Cường, người sưu tầm đồ cổ, muốn lãnh đạo của họ đi theo đường lối cứng rắn, nhưng đồng thời hy vọng về hòa bình.
Ông Cường, người đã chứng kiến những trận đánh lớn khi còn làm nhiếp ảnh gia của UPI trong Chiến tranh Việt Nam, nói: "Tôi không muốn có cuộc chiến nào nữa ở đây”.
Chỉ tay vào những đồ cổ xung quanh, ông Cường nói thêm ông có thể bán tài sản của mình cũng là vì "Tôi đã hình dung, nếu chiến tranh xảy ra, tất cả mọi thứ ở đây sẽ là chẳng có giá trị
