Hôm nay đánh dấu 1 năm kể từ ngày Abu Bakr al-Baghdadi, thủ lĩnh nhóm Nhà nước Hồi giáo, công bố điều mà ông này gọi là 'Đế chế Hồi giáo trải rộng trên khắp miền Đông Syria và miền Bắc, miền Tây Iraq'. Hiện những nơi này nằm trong số là các khu vực thương vong nhất trên trái đất và cũng là trọng tâm của nỗ lực quốc tế bài trừ các phần tử cực đoan.
Lời tuyên bố kêu gọi các tín đồ Hồi giáo ủng hộ nỗ lực thành lập Đế chế Hồi giáo xướng lên nguyện vọng của các phần tử chủ chiến người Sunni, những kẻ chặt đầu con tin, tiến hành các vụ đánh bom tự sát, chiến đấu chống lại các binh sĩ Iraq và Syria, cũng như nhận trách nhiệm thực hiện các vụ tấn công khủng bố ở nước ngoài trong khi thu hút hàng ngàn người ngoại quốc gia nhập lý tưởng của họ.
Phe Nhà nước Hồi giáo IS đã lợi dụng cuộc nội chiến ở Syria và hỗn loạn chính trị ở Iraq để chiếm giữ các thành phố lớn xuyên khắp khu vực, trong số này có thủ đô trên thực tế của IS ở Raqqa (Syria) cũng như Mosul, Ramadi, và Fallujah ở Iraq.
Sự xuất hiện của IS ở Syria càng làm phức tạp thêm cuộc chiến kéo dài 4 năm nay giữa lực lượng chính phủ và một loạt các nhóm nổi dậy, mở ra các mặt trận mới mà các bên gồm quân đội, phiến quân, và phe nổi dậy đều chiến đấu dành cùng khu vực lãnh thổ giữa lúc số thương vong đã vượt quá 200 ngàn người, hàng triệu người khác đã bỏ nhà cửa chạy lánh nạn.
Bạo động ở Iraq cũng leo thang với số tử vong trong lực lượng an ninh quốc gia tăng vọt 350% từ tháng 5 tới tháng 6 năm ngoái. Nhìn chung, tính tới nay, 2014 là năm chết chóc nhiều nhất ở Iraq kể từ khi Hoa Kỳ rút lực lượng tác chiến ra khỏi nước này. Và năm 2015 này đang trên đà dễ dàng vượt ngưỡng số thương vong của năm ngoái.
Đáp lại, Hoa Kỳ khởi sự dẫn đầu một liên minh gồm nhiều nước thực hiện các cuộc không kích chống lại các mục tiêu của Nhà nước Hồi giáo, bắt đầu ở Iraq hồi tháng 8 và tại Syria 1 tháng sau. Theo thống kê của Ngũ Giác Đài, trong 10 tháng qua, các máy bay chiến đấu đã thực hiện 4800 cuộc không kích cả thảy, trong các phi vụ mà giới hữu trách nói là đã hỗ trợ cho các binh sĩ Iraq và các chiến binh ở Syria lấy lại một số phần lãnh thổ từ tay phe chủ chiến.
Tuy nhiên, tiến bộ đạt được có giới hạn giữa lúc quân đội Iraq vẫn chưa có khả năng dành được thắng lợi trên bộ trên diện rộng trong quá trình lấy lại các thành phố lớn ở miền Bắc và miền Tây. Quân đội Iraq được hỗ trợ bởi các dân quân do Iran hậu thuẫn và các tay súng người Kurd trong các cuộc hành quân như trong nỗ lực chiếm lại tỉnh Anbar đang tiến hành.
Tới nay, Tổng thống Mỹ vẫn khước từ những lời kêu gọi gửi binh sĩ bộ binh Hoa Kỳ sang hậu thuẫn Iraq. Thay vào đó, ông Obama đưa các cố vấn và chuyên gia huấn luyện quân sự sang tìm cách tăng cường khả năng cho binh sĩ Iraq.
Tư tưởng tập trung của nhóm Nhà nước Hồi giáo là truy diệt phe Shi’ite, những người bị họ xem là các phần tử bội giáo và theo dị giáo, và cùng lúc IS cũng sát hại những người Cơ đốc giáo Coptic ở Ai Cập, người Druze ở Syria, và người Yazidi ở Iraq.
Các vụ tấn công khủng bố mà IS đã lên tiếng nhận trách nhiệm bao gồm các vụ xảy ra trong tuần rồi ở Tunisia và Ai Cập, cùng các vụ khác ở Yemen và Ả Rập Xê Út.
Ngay cả các tàn tích cổ, đền đài và di vật văn hóa cũng bị nhắm mục tiêu ở Iraq và Syria, nơi các phần tử chủ chiến đã càn quét vào các thành phố và thị trấn, phá hủy những gì họ xem là báng bổ Hồi giáo.
Các nhà lãnh đạo thế giới đã nhiều lần kêu gọi một sự đáp ứng đa chiều, phối hợp hành động quân sự với nỗ lực cắt đứt nguồn tài chính, ngăn chặn dòng chảy các tay súng nước ngoài gia nhập IS, và bài trừ khả năng các phần tử cực đoan có thể kêu gọi thêm ủng hộ viên từ khắp nơi trên thế giới.
