Bộ Tài chính Việt Nam mới đây cho hay họ sẽ đưa ra một nghị định mới về huy động, phân phát tiền từ thiện, cứu trợ, theo các bản tin hôm 24/5 của Dân Trí và Người Lao Động.
Thông tin của Bộ Tại chính được công bố liên quan đến cuộc tranh cãi kéo dài mấy ngày qua của cộng đồng mạng trong nước về việc nghệ sĩ Hoài Linh giữ một số tiền từ thiện lớn trong nhiều tháng mà không phân phát.
Vụ việc của ông Hoài Linh, một nghệ sĩ hài, ban đầu được nói đến trên mạng xã hội và sau đó được nhiều báo trong nước, bao gồm cả Dân Trí và Người Lao Động, tường thuật.
Tin cho hay ông Linh hồi năm ngoái kêu gọi nhiều nhà hảo tâm và người dân đóng góp được số tiền hơn 13 tỉ đồng để cứu trợ đồng bào chịu thiệt hại vì lũ lụt. Nhưng trong nhiều tháng kể từ đó đến nay, số tiền vẫn nằm trong 1 tài khoản ngân hàng của ông Linh và đã tăng lên thành khoảng 14 tỉ đồng do được hưởng lãi tiền gửi.
Nhiều người trong những ngày gần đây chỉ trích ông Linh về việc ông không phân phát số tiền kể trên đúng lúc, đúng chỗ cho các nạn nhân lũ lụt, làm cho việc quyên góp và lòng tốt của mọi người trở nên vô ích. Họ cũng yêu cầu ông giải trình vì sao ông làm như vậy.
Do áp lực từ những người chỉ trích, ông Linh lên tiếng trên trang cá nhân và báo chí, trong đó có Người Lao Động, cho biết rằng “do dịch bệnh Covid-19 bùng phát cộng với quy định giải ngân số tiền cần có xác nhận của các địa phương nên số tiền chưa thể giải ngân được”.
Mặc dù vậy, VOA quan sát thấy phần đông dư luận vẫn không chấp nhận lời giải thích của ông. Trong khi đó, từ phía nhà nước, Bộ Tài Chính nói rằng các văn bản pháp lý hiện hành “không có ‘quy định cứng’ về thời gian giải ngân tiền vận động ủng hộ”, theo các bản tin của Dân Trí và Người Lao Động.
Theo tìm hiểu của VOA, hiện Việt Nam chỉ đang áp dụng Nghị định 64/2008 cho các hoạt động quyên góp, phân phát tiền, hàng từ thiện, cứu trợ.
Luật sư Hà Huy Sơn nói với VOA rằng căn cứ vào nghị định nêu trên, nghệ sĩ Hoài Linh có một số sai phạm:
“Khoản 3 Điều 5 quy định các cá nhân không được phép huy động, phân phối tiền hỗ trợ những vụ việc thiên tai hoặc bệnh tật. Như vậy, Hoài Linh không được phép làm việc đó. Ngoài ra, theo Điều 7 của nghị định, khi kết thúc việc vận động tiền hỗ trợ, sau 20 ngày, ta phải phân phối cái tiền đó. Rõ ràng là chiểu theo 2 điều đó, Hoài Linh vi phạm Nghị định 64”.
Vẫn luật sư Sơn cho rằng việc làm của ông Hoài Linh thậm chí có thể xem là có dấu hiệu “lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt tài sản của người khác” xét theo Bộ luật Hình sự, nhưng để đi đến kết luận chính xác sẽ cần phải xác minh thêm, ông Sơn nói.
VOA cố gắng liên lạc với nghệ sĩ Hoài Linh để tìm hiểu quan điểm của ông song không kết nối được.
Riêng về Nghị định 64/2008, luật sư Sơn chỉ ra hạn chế của nó:
“Nó không cho phép cá nhân làm các hoạt động hỗ trợ thiên tai hay cứu giúp những người gặp hiểm nghèo. Tôi cho rằng về mặt pháp luật là cũng có những cái thiếu sót”.
Bộ Tài chính mới đây báo hiệu rằng những khiếm khuyết như vậy sẽ được khắc phục bằng một nghị định mới.
Các bản tin hôm 24/5 của Dân Trí và Người Lao Động dẫn lời một lãnh đạo cấp vụ của Bộ Tài chính nói rằng bộ đang hoàn thiện một dự thảo nghị định để chính phủ ban hành về việc vận động, tiếp nhận và phân phối, sử dụng tiền ủng hộ thiên tai, dịch bệnh và người có bệnh hiểm nghèo.
Điểm đáng chú ý trong dự thảo nghị định này, theo Người Lao Động, là Bộ Tài chính đề xuất cá nhân được tham gia làm các công việc nêu trên.
"Bộ Tư pháp đã thẩm định dự thảo và cơ bản đồng ý với những nội dung mà Bộ Tài chính xây dựng", lãnh đạo Vụ Ngân sách Nhà nước cho hay.
Vị lãnh đạo cấp vụ mà Người Lao Động không nêu danh tính cụ thể cho biết thêm rằng theo quy định mới, cá nhân muốn vận động nguồn tài trợ thì phải thông báo với chính quyền nơi cư trú về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động. Khi phân phối, cá nhân phải thông báo cho chính quyền địa phương nơi tiếp nhận hỗ trợ để được hướng dẫn, phối hợp phân phối.
Nghị định mới cũng sẽ yêu cầu phải đảm bảo tính công khai, minh bạch. “Cá nhân có trách nhiệm báo cáo, công khai về hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện khi được yêu cầu”, quan chức Bộ Tài chính nói với Người Lao Động.
Tuy nhiên, một vấn đề chứa đựng những rắc rối tiềm tàng giống như vụ nghệ sĩ Hoài Linh giữ tiền từ thiện quá lâu sẽ chưa có giải pháp rõ ràng, đó là việc một cá nhân có thể giữ tiền trong bao lâu sau khi tiếp nhận thì phải phân phối.
Người Lao Động trích lời vị đại diện cơ quan soạn thảo nghị định cho hay rằng chưa có quy định cứng về thời gian phải phân phối số tiền. “Đây là vấn đề thỏa thuận giữa người tiếp nhận và bên ủng hộ tiền”, quan chức này nói.
