Tổng thống chọn trường Đại học Quốc phòng ở thủ đô Washington để đọc bài phát biểu quan trọng về lý do ông thực hiện quyết định về Libya, tiến bộ đạt được cho đến nay và điều ông gọi là ý nghĩa của việc sử dụng sức mạnh quân sự của nước Mỹ cũng như vấn đề lãnh đạo rộng lớn hơn.
Tổng thống Obama nói Hoa Kỳ và các đối tác trong liên minh đã can thiệp để ngăn chặn “sự đàn áp tàn bạo” và một cuộc thảm sát thường dân dưới tay các lực lượng trung thành với Moammar Gadhafi, cũng như khả năng xảy ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo.
Ông Obama nói: “Chúng ta đứng trước viễn cảnh bạo lực ở quy mô khủng khiếp. Chúng ta có khả năng độc nhất vô nhị để ngăn chặn bạo lực đó: một sứ mạng được quốc tế giao phó để hành động, một liên minh rộng lớn sẵn sàng tham gia với chúng ta, hậu thuẫn của các quốc gia Ả Rập và một lời khẩn cầu giúp đỡ từ chính nhân dân Libya. Chúng ta cũng có khả năng ngăn chặn các lực lượng Gadhafi trên bước đường của bọn chúng mà không đưa quân đội Mỹ vào thực địa.”
Tổng thống Obama nói trong một tháng, Hoa Kỳ đã làm việc cùng với các đối tác quốc tế để huy động một liên minh rộng lớn, có được sự ủy nhiệm của quốc tế để bảo vệ thường dân và thiết lập một vùng cấm bay. Ông nói ông đã giữ lời hứa hạn chế vai trò của Hoa Kỳ và không đưa quân đội Mỹ vào thực địa.
Tổng thống Obama không trực tiếp nói đến những lời chỉ trích từ phía các đại biểu Quốc hội về mức độ mà ông đã tham khảo ý kiến của các nhà lập pháp về cuộc hành quân ở Libya. Nhưng ông có đề cập đến một cuộc tranh luận ở Washington mà ông cho là có liên quan đến một lựa chọn sai lầm có liên quan đến Libya.
Tổng thống Obama nói tiếp: “Một số người nêu nghi vấn vì sao nước Mỹ lại can thiệp – cho dù là một cách hạn chế đi nữa – vào một miền đất xa xôi này. Họ lập luận rằng có nhiều nơi trên thế giới ở đó thường dân hứng chịu bạo lực tàn ác dưới tay chính phủ, và không nên trông đợi nước Mỹ giám sát cả thế giới – nhất là khi mà chúng ta có quá nhiều mối quan tâm ngay trong nước. Quả thật nước Mỹ không thể sử dụng quân đội ở bất cứ nơi nào xảy ra tình trạng đàn áp. Và xét về các tổn phí và rủi ro của việc can thiệp, chúng ta phải luôn luôn đo lường các lợi ích của chúng ta so với nhu cầu hành động. Nhưng đó không thể là một lập luận để không bao giờ hành động nhân danh lẽ phải.”
Trước đó, thượng nghị sĩ Mitch McConnell của đảng Cộng hòa nói rằng tổng thống đã nói đến “một mục tiêu chính trị rộng lớn hơn là thay đổi thể chế ở Libya,” là điều không phù hợp với mục tiêu đã khẳng định cho việc can thiệp quân sự.
Thượng nghị sĩ McConnell nêu câu hỏi về vai trò của quân đội và liên minh quân sự của Hoa Kỳ trong việc cung cấp sự hỗ trợ cho một khối đối lập mà chúng ta chỉ mới bắt đầu hiểu ra.
Trong bài phát biểu, Tổng thống Obama nói mặc dầu không còn nghi ngờ gì nữa rằng Libya và thế giới sẽ tốt đẹp hơn nếu Moammar Gadhafi không còn cầm quyền, nhưng ông đã loại bỏ việc mưu tìm sự thay đổi thể chế bằng phương tiện quân sự.
Tổng thống Obama nói: “Nếu chúng ta tìm cách dùng bạo lực để lật đổ Gadhafi, thì liên minh của chúng ta sẽ tan rã. Có phần chắc là chúng ta sẽ phải đưa quân đội Hoa Kỳ vào thực địa hay có nguy cơ phải sát hại thường dân từ trên không. Các mối hiểm nguy mà các nam nữ quân nhân của chúng ta phải đối phó sẽ còn lớn hơn nhiều. Tổn phí và phần trách nhiệm của chúng ta đối với những gì sẽ xảy tới cũng thế.”
Tổng thống Obama nói Hoa Kỳ đã “đi theo con đường đó” ở Iraq với tổn thất sinh mạng cho hàng ngàn người Mỹ và Iraq, và chi phí gần 1.000 tỷ đôla. Ông Obama nói thêm rằng “đó không phải là điều chúng ta có đủ khả năng để lập lại ở Libya.”
|
Nghe diễn văn của Tổng thống Obama về Libya
|
Ông Obama phát biểu vào lúc NATO chuẩn bị chính thức tiếp nhận quyền chỉ huy chiến dịch ở Libya, trong khi mức độ tham gia của Hoa Kỳ giảm bớt. Bài phát biểu của Tổng thống cũng được đưa ra vào đêm trước một cuộc họp quan trọng ở London của Hoa kỳ với các quốc gia thành viên khác của NATO, liên minh Ả Rập và các đại diện của phe đối lập ở Libya.
Tòa Bạch Ốc loan báo trước đó Tổng thống Obama đã nói chuyện với Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy, Thủ tướng Đức Angela Merkel, và Thủ tướng Anh David Cameron.
Tổng thống Obama mượn bài phát biểu này để giải thích vì sao ông coi hành động quân sự ở Libya là quan trọng trong bối cảnh những thay đổi vang dội ở Bắc Phi và Trung Đông.
Tổng thống Obama nói thêm: “Các ước muốn dân chủ đang ló dạng khắp khu vực sẽ bị bao phủ bởi hình thức đen tối nhất của chế độ độc tài vào lúc các lãnh tụ đàn áp đi đến kết luận rằng bạo lực là sách lược tốt nhất để bám víu lấy quyền hành. Mệnh lệnh của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc sẽ tỏ ra không hơn gì những lời lẽ rỗng tuếch, làm hoen ố uy tín của tổ chức này mai đây trong việc bảo vệ hòa bình và an ninh toàn cầu. Vì thế mặc dù tôi sẽ không bao giờ coi thường các tổn thất có liên quan đến hành động quân sự, tôi vẫn tin rằng nếu không hành động ở Libya thì nước Mỹ còn phải trả một cái giá đắt hơn rất nhiều.”
Trong phản ứng ban đầu về phía Quốc hội Hoa Kỳ, thượng nghị sĩ John McCain của đảng Cộng hòa cho rằng Tổng thống Obam đã giải thích đầy đủ các lý do phải can thiệp ở Libya. Nhưng ông McCain nêu nghi vấn về các nhận định của ông Obama về chuyện thay đổi thể chế.
Dân biểu Steny Hoyer của đảng Dân chủ nói rằng điều cấp thiết là ông Obama tiếp tục thông báo và tham khảo ý kiến của Quốc Hội chừng nào quân đội Mỹ còn dự phần vào sứ mạng ở Libya.
