Chủ tịch Trung Quốc gặp riêng với ông Trần Đại Quang bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC ở Peru, nhấn mạnh rằng tranh chấp biển Đông cần được xử lý song phương, báo chí quốc gia đông dân nhất thế giới đưa tin hôm 20/11.
Tân Hoa Xã viết rằng Chủ tịch Trung Quốc nói rằng hai nước nên “giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại và tham vấn song phương, tuân theo đường hướng hợp tác ‘gác lại các khác biệt để tham gia phát triển chung,’ và xử lý phù hợp các vấn đề nhằm duy trì hòa bình và bình yên trong khu vực”.
Tuy nhiên, hãng tin của Trung Quốc không đưa tin việc Chủ tịch Việt Nam có nhắc tới biển Đông trong cuộc gặp với ông Tập hay không.
Trang web của Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng đưa tin về cuộc gặp giữa chủ tịch hai nước hôm 19/1, nhưng không thấy đề cập tới lời kêu gọi giải quyết song phương biển Đông của ông Tập.
Trang này viết: “Tại cuộc hội đàm cấp cao giữa Việt Nam - Trung Quốc, hai nhà lãnh đạo cho rằng quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc thời gian qua tiếp tục duy trì đà phát triển tích cực; việc tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác sâu rộng, toàn diện giữa hai đảng, hai nước là phù hợp với lợi ích căn bản của nhân dân hai nước”.
Website của Bộ Ngoại giao Việt Nam nói thêm rằng ông Quang và ông Tập “cũng cho rằng trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực đang diễn biến phức tạp, hai bên cần thường xuyên trao đổi chiến lược, giải quyết ổn thỏa bất đồng, thúc đẩy hợp tác vì lợi ích chung của nhân dân hai nước cũng như vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực”.
Đây là cuộc gặp đầu tiên với nhà lãnh đạo Trung Quốc của ông Quang trên cương vị Chủ tịch Việt Nam.
Theo báo chí Việt Nam, ngoài cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc, ông Quang còn tiếp xúc và thảo luận với nhiều nhà lãnh đạo thế giới tham dự Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương ở thủ đô Lima của Peru, như Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama.
“Chia rẽ và chế ngự”
Tuần trước, hãng tin Reuters đưa tin rằng Cơ quan Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu và Chiến lược Quốc tế ở thủ đô Washington công bố các hình ảnh vệ tinh cho thấy Việt Nam mở rộng một đường băng ở quần đảo Trường Sa. Bắc Kinh sau đó đã kêu gọi Hà Nội “ngừng xây dựng trên biển Đông”.
Ngoài việc kêu gọi Việt Nam giải quyết song phương vấn đề biển Đông, theo Xinhua, ông Tập cũng lên tiếng như vậy trong cuộc gặp với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc kêu gọi ông Duterte “tích cực cân nhắc hợp tác hàng hải và thúc đẩy sự trao đổi tích cực trên biển” để biến biển Đông thành “một cơ hội cho hợp tác hữu nghị song phương”.
Theo Reuters, những tuyên bố của ông Tập cho thấy việc Bắc Kinh tiếp tục phản đối các nước khác hoặc các tổ chức quốc tế tham gia xử lý tranh chấp biển Đông giữa Trung Quốc và các nước khác như Việt Nam hay Philipppines.
Hãng tin của Anh dẫn lời các chuyên gia nói rằng Bắc Kinh muốn áp dụng chiến thuật “chia rẽ và chế ngự” thay vì để cho các đối thủ hợp lực với nhau.
Bắc Kinh thời gian qua đã nhiều lần cáo buộc Hoa Kỳ khuấy động biển Đông, đồng thời phản đối phán quyết nghiêng về Philippines hồi tháng Bảy của Tòa Trọng tài Quốc tế.
